50535 emaitza bilaketarentzat - [9151 - 9200] bistaratzen.

berro
1 iz. Ipar. Sasi sarria; sasia. Berro guztien gainetik eta hodei guztien azpitik. Berroz berro. || Berropeko txilin-hotsa.
2 iz. Belar landarea, leku urtsuetan hazten dena, jateko ona. Ik. iturri belar. Letxuga, berroak, azenarioa, tipula eta ahuakatea entsaladan.
3 iz. naf. g. er. Luberria.

Esaera zaharrak

Besteren eskuz sugea berrotik atera nahi du.

Aztergaia: berro

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

1 Ipar. 'sasia'. 2 'iturri belarra'.

berrobitar
1 adj. Berrobikoa, Berrobiri dagokiona.
2 iz. Berrobiko herritarra.
berroetar
1 adj. Berroetakoa, Berroetari dagokiona.
2 iz. Berroetako herritarra.
berrogaintar
1 adj. Berrogainekoa, Berrogaineri dagokiona.
2 iz. Berrogaineko herritarra.
berrogei
1 zenbtz. Lau bider hamar, 40. Berrogei egun eta berrogei gau. Ia berrogei mila ogerleko dauzkat. Berrogei urteko gizona. Berrogei egunez. Berrogei eguneko sukarra. Berrogei urteren buruan. Orain berrogei urte. Berrogei kilometro bide. || Berrogeita hamahiru.
2 iz. Zenbaki arrunten segidan berrogeigarrena. Matematikan berrogeia zenbaki oparoa da. Berrogei zenbakia. Hogei eta hogei berrogei dira. || Berrogeita hirua.

Aztergaia: berrogei

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

berrogeita hamahiru; berrogeita hiruak; berrogeita batgarren.

Informazio osagarria
Atzizki jakin batzuen bidezko eratorriak
berrogeialdi
iz. Berrogei eguneko bitartea; bereziki, eritasun kutsakorren bat bide duten pertsonei ezartzen zaien bakarraldia, lehen berrogeiren bat egunekoa zena. Laborategia apirilean itxi zuten, eta bertako laurehun langile berrogeialdian jarri zituzten.

Aztergaia: berrogeialdi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua
berrogeigarren
1 ord. Zerrenda batean aurretik hogeita hemeretzi dituena (40.). Berrogeigarren kapitulua. Hirugarren egunean piztu eta berrogeigarrenean zerura igo zen. || Mila seiehun eta berrogeigarrenean.
2 adb. Berrogeigarren lekuan. Berrogeigarren heldu zen.

Aztergaia: berrogeigarren

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-garren.

berrogeina
banatz. Bakoitzari berrogei, bakoitzak berrogei. Berrogeina euro jarri zituzten.

Aztergaia: berrogeina

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-na.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

banatz.

berrogeinaka
adb. Berrogeinako multzoetan.

Aztergaia: berrogeinaka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-10-06 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

berrogeira
banatz. Ipar. eta naf. Berrogeina.

Aztergaia: berrogeira

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-na/-ra.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

banatz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

berrogeina.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [I202]: 'berrogeira banatz. Ipar. 'berrogeina'. Naf. Gehitu'.

 - [E116]: 'nik ez dut ezagutzen hori hala den, baina hala baldin bada, AI-k arrazoia du'.

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): 'sartu Naf. marka'.

berrogeitaka
zenbtz. Berrogei baino batzuk gehiago. Berrogeitaka urterekin. Berrogeitaka iragarle hilarazi zituen.

Aztergaia: berrogeitaka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Ikusiko da eratorriari dagokion formatua
Atzizki jakin batzuen bidezko eratorriak

-taka (zenbatzaileekin)

berrogeizaro
iz. g. er. Berrogeialdia.

Aztergaia: berrogeizaro

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

berrogeialdia.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'berrogeizaro: definizioa ez da egokia, hitz horrek, 'berrogei urte bete dituztenen egoera' ere adierazten baitu, eta berrogeialdi, aldiz, berrogei eguneko denbora soila izanik'.

 - [E116]: 'ez dut uste hori hala den. Ez da hala erabili behintzat. Dauden adibideak, hiru, Mitxelenarenak dira, eta horietako batek ere ez du esan nahi 'berrogei urte bete dituztenen egoera': 1) Argi ez badago, hauxe da gogoko ez dudana: Martin Santosen qq hura eta berrogeizaro hark, ez naiz garizumaz ari, utzi digun ondare ikaragarria. Gure arteko zenbaiti hezur-muinetaraino itsatsi zaion hori diot; 2) Pentsa dezakegunez, igaroxe omen dugun berrogeizaro higuingarri honetan, mehartu egin dira euskararen mugak; 3) Espainiako ezkertiarrak, bai baitute kexakizunik aski berrogeizaro aspergarri honetan ikusi eta nozitu izan behar dituzten bidegabeekin: Irakurria bide duzuea qq deritzan dokumentua. Horregatik uste dut lantaldearen proposamena egokia dela'

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): 'OK nirea'.

berronetsi, berronets, berronesten
du ad. zuz. (Hartarako eskua duen pertsonak edo erakundeak lege, arau, agindu edo kideko bat) berretsi. Bizkaiko Batzar Nagusiek ekonomia biziberritzeko erakundeen arteko akordioa berronetsi dute. Erregeari dagokio legeak berronestea eta promulgatzea.

Aztergaia: berronetsi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:22 1998-04-22 Bigarren mailan onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira berronesle 1 (Hemen 1987: "Bihar indartuko den komenioaren azken berroneslea Dinamarka izan delarik"), berronespen 2 (Hemen 1987: "Espainiar estatuak txostenaren zirriborroa sinaturik badu ere, ez du oraindikan bere berronespena ez adierazi ezta gauzatu ere"; EHAA 1984: "Batzarre Nagusiei meneratzea hauen geroko onarpena edo berronespena beharko duten Diputatuen Kontseiluaren akordioak"), eta berronetsi 9 (K. Zuazo: "Berton Baionako erabakiak berronestearekin batera, batasuna azkartzeaz eta sendotzeaz ere mintzatuko da"; Artxibategi: "bi urte lehenago zentzu honetan eginiko proposamena berronesten zuena"; M. Ruiz: "gorte nagusietan berronetsi zen gehiengoz"; Hemen 1986-1987 6, adib.: "estatu espainiarrak ez du oraindik hitzarmenaren testua berronetsi", "oraino herrialde sinatzailetarik hogeik besterik ez dute Txoten Nagusia berronetsi", "Komenioa berronetsi duten herrialdeak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berr(on)esle : Euskalterm 1; berr(on)espen : Euskalterm 1 (santzio sinonimoarekin); berr(on)etsi : Euskalterm 1 (santzionatu sinonimoarekin); berronespen : HiztEn, Euskalterm 2 (1 errefrendu sinonimoarekin, eta bestea berrespen, santzio sinonimoekin); berronetsi : HiztEn, Euskalterm 3.

Sektore jakin bateko informazioa

Administrazio-eremukoak: a) Ez dugu aurkitu ap. EurItune, AdminMila, HezkAdmin, LurraldeAntol; b) es confirmar formaren ordainak: sendetsi : LurraldeAntol, AgAld hitz-bilduma, AdminEL; berretsi : HezkAdmin // AgAld hitz-bilduma: egiaztatu, baieztatu, areagotu, finkatu, egari // Ez dugu aurkitu ap. AdminHizt, EurItune, AdminMila; c) es ratificar formarenak: berretsi : HezkAdmin, AdminMila; sendetsi : AdminMila, AgAld hitz-bilduma, AdminEL // EurItune: 855: eu Itune hau Itunekide Gorenek berretsiko dute; es el presente Tratado será ratificado por las Altas Partes Contratantes; fr le présent Traité sera ratifié par les Hautes Parties Contractantes; de dieser Vertrag bedarf der Ratiefizierung durch die Hohen Vertragsparteien; en this Treaty shall be ratified by the High Contracting Parties; it el presente Trattato sarà ratificato dalle Alte Parti Contraenti // AgAld hitz-bilduma: onetsi, baieztu // Ez dugu aurkitu ap. AdminHizt, LurraldeAntol; d) es reafirmar formarena: AgAld hitz-bilduma: (reafirmarse) berfinkatu // Ez dugu aurkitu ap. AdminHizt, EurItune, LurraldeAntol, HezkAdmin, AdminMila, AdminEL; e) es reaprobar formarenik ez dugu aurkitu ap. AdminHizt, EurItune, LurraldeAntol, HezkAdmin, AdminMila, AdminEL, AgAld hitz-bilduma; f) es refrendar formarenak: AgAld hitz-bilduma: sendetsi, birretsi, aho-xuri // Ez ditugu aurkitu ap. AdminHizt, EurItune, LurraldeAntol, HezkAdmin, AdminMila, AdminEL.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berronetsi : HiruMila, ElhHizt, XarHizt, Casve EF, PMuj DVC (berr-onetsi); berronespen : ElhHizt, Casve EF // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) erdal confirmar / confirmer formen ordainak: baietsi : HiruMila, Lur EF/FE, XarHizt; baieztatu : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB; berretsi : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt; berronetsi : HiruMila, XarHizt; egiaztatu : HiruMila, ElhHizt; finkatu : XarHizt, HaizeG FB; konfirmatu : HiruMila, XarHizt // HiruMila: ziurtatu; bermatu, sendatu, zehaztu // ElhHizt: indartu, sendotu, areagotu // XarHizt: segurtatu, sendetsi // Casve FE: (affermir) azkartü, (assurer) baieztatü, baitetsi, honetsi // PMuj DCV: (corroborrar) sendotu, zuzpertu, egiztatu, errotu, gotortu, baieztu; (ratificar, refrendar) onetsi, onartu, ontzat eman (artu), legeztatu // Azkue Aurkibidea: egari // Ez dugu aurkitu ap. T-L LBF; b) erdal ratificar / ratifier formenak: berretsi : HiruMila, ElhHizt, XarHizt; berronetsi : HiruMila, ElhHizt, XarHizt; onartu : XarHizt, Casve FE (honartü); onetsi : XarHizt, Casve FE (honetsi), HaizeG FB; sinatu : HaizeG FB, T-L LBF // Lur EF / FE: baietsi // T-L LBF: firmatu, finkatu // PMuj DCV: (aprobar, confirmar, refrendar) onetsi, onartu, ontzat eman (artu), sendotu, legetu, legeztatu // Ez dugu aurkitu ap . Lur EG/CE eta Azkue Aurkibidea; c) erdal reafirmar / réaffirmer formenak: berretsi : HiruMila, ElhHizt, XarHizt // HiruMila: berronetsi // ElhHizt: eutsi // XarHizt: birbaieztu // Casve FE: berriz erran (aipatü) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea; d) es reaprobar formarenik ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE, PMuj DC, Azkue Aurkibidea; e) es refrendar formarenak: berretsi : HiruMila, ElhHizt, XarHizt // HiruMila: berronetsi // XarHizt: birbaieztu //Casve FE: berriz erran (aipatü) // PMuj DCV: (suscribir, firmar) izenpetu, izena jarri, egiztatu; (revisar) ikuskatu, arakatu; (dar el visto bueno) ontzat eman (artu), on-artu, on-etse; (repetir, volver a hacer) berriz egin, berriztu, berrikatu, berregin, errepikatu // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta Lur EF/FE, HaizeG FB, T-L LBF, Azkue Aurkibidea; f) fr contresigner formarenak: XarHizt: izenpetu, berronetsi // Casve FE: kantüan izenpetü // HaizeG FB: aldean izenpetu // Ez dugu aurkitu ap. Lur EF/FE, T-L LBF.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

berronets, berronesten.

Normalean / gehienetan, ondokoa da erabiltzekoa

Ik. berretsi.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 'Horren inguruan, ohar hau ageri da: "berronetsi, berronets, berronesten. du ad. h. berretsi". Proposamena bikoitza da: alde batetik, "h." marka kendu; eta, bestetik, aditza barneratzeaz gain, izena ere (berronespen) jasotzea. Izan ere, ez litzateke batere txarto etorriko, berretsi/berrespen bikoteaz gain, berronetsi/berronespen bikotea izatea, zuzenbide politikoaren hainbat termino baitaude, adiera desberdinak dituztenak ("ratificar", "sancionar", "refrendar", "convalidar"...). Hala egiten dute, besteak beste, Harluxet Hiztegi Entziklopedikoak, Euskaltermek, Elhuyar Hiztegiak eta 3000 Hiztegiak. Mujikaren hiztegi zaharrak ere badakar berronetsi aditza'.

 - [E116]: 'zail zait hemen iritzia ematea. Berretsi eta berronetsi erabili izan dira, nahiz, gure datuen arabera, hamar aldiz gehiago berretsi, berronetsi baino. Hala ere, uste dut ez batak ez besteak ez dutela lekurik euskara arruntean. Hemen gehiago erabiltzen ditugu itzulpenen beharra baita, edo testu teknikoena, hain segur ere. Berretsi lehenbiziko itzulian onartu genuen. Zer gertatuko litzateke orain ez bagenu aipatu ere egiten berronetsi? Nahi duenak, horretarako premia duenak, erabil dezala, erabil ditzala biak, zein bere esanahiarekin. Nik lerroa kendu egingo nuke'.

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): 'OK'.

berrordainketa
iz. Ordaindua dagoen zerbitzu edo produktu bat berriz ordaintzea. Gipuzkoan sei milioi euro aurreztu dituzte botiken berrordainketa-sistema martxan jarri dutenetik.

Aztergaia: berrordainketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh85 2020-09-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu berrordainketa formarik.

berrordainketa 85: Argia 23, Berria 61, Goiena; kopago 27: Argia 13, Berria 2, Deia 2, EiTB 9, Consumer 1; kooordainketa 42: Argia 1, Berria 1, EiTB 40; ordainketa partekatu 26: Berria 23,EiTB 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu berrordainketa, kopago, koordainketa, ordainketa partekatu formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: koordainketa (copago; Ekonomia).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es copago: Adorez: - / Elhuyar: koordainketa, ordainketa partekatu / Labayru: koordainketa, ordainketa partekatu / Zehazki: -.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, jasotzekoa. Definitzerakoan berriz ordaintzea edo halakoren bat jarri beharko da. Nolabaiteko lotura egin daiteke koordainketa zein ordainketa partekatu sarrerekin.

berrosatu, berrosa, berrosatzen
du ad. Berriz osatu. Inurriek, ostikoz jo eta barreiatutako inurritegia berrosatzen duten moduan.

Aztergaia: berrosatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:41 1998-04-22 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

berrosa, berrosatzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

berrotsu
adj. Ipar. g. er. Sasitsua. Oihan berrotsua.

Aztergaia: berrotsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

sasitsua.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

oihan berrotsua.

bertako
1 adj. Aipatu den lekukoa, hangoa. Herrira heltzean bertako alkateak harrera egin zien. Bertako ikastolako irakasleak antolatua.
2 iz. Leku batez mintzatuz, hangoa den pertsona edo gauza. Bertakoak eta kanpokoak. Bertakoak erbesteratzeko. Bertako guztiek badakite euskaraz. Uhartera heldu bezain laster, bertako bat etorri zitzaien. Aspaldian bertako eginda dago.

Aztergaia: bertako

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua
bertakotu, bertako/bertakotu, bertakotzen
da ad. Toki batez mintzatuz, hango bihurtu, bertako egin. Galiziara joan eta berehala bertakotu zen. || (Partizipio burutua izenondo gisa). Irlandar jatorrizkoak eta ingeles bertakotuak.

Aztergaia: bertakotu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

bertakotu, bertako(tu), bertakotzen. da ad.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

bertakotu, bertako(tu), bertakotzen

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A104]: "Sarrera?" (1994-08-02)

bertan
1 adb. Lehen nolabait aipatu den leku berean. Ik. han; bera1 4. Gero Zaraitzura joan ginen; gainbehera latza egin du euskarak bertan. Bederatziak aldera heldu ziren ostatura; bertan afaldu beharrean, kanpora atera ziren.
2 adb. Hurbil, gertu. Eibartik bertan dago Arrate.
3 adb. Berehala, bertatik. Uztaroa bertan baita. Ikusi eta bertan hil zen.

Aztergaia: bertan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: bertan behera utzi

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: bertan behera , bertan beherako , bertan behera laga , bertan gozo .

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

bertan behera utzi

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E115]: 'Bertan: lekuan berean (Heg.) laster (Ip. )'.

 - [E116]: 'Ez dakit zer nahi duen jartzea TXPk. Batetik, 'bertan' ez da 'lekuan berean', baizik 'han'. Aldiz, 'han bertan' da 'han berean'. Bestetik, 'berehala, laster' ere esan nahi du, baina OEHk dioen bezala, hori ez da Iparraldeko kontua bakarrik. Bi aldeetako adibideak (Mogelenak barne) badira. Ez dakit hau guztia esan behar den edo ez, eta esatekotan ere, ez da erraza adieraztea. Holako zerbait?: bertan 1. 'han, -n berean' 2. 'laster, berehala'; bertan behera adlag. 'berehala, bat-batean'; bertan behera laga; bertan behera utzi; bertan beherako izlag.; bertan gozo: ez dute bertan gozo gelditu nahi'.

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): 'OK, baina adibideak sartu bi esanahi horietan'.

bertan behera
adb. Berehala, bat-batean. Anjelek ez zion gehiago hitzik esan eta bertan behera amaitu zen neska-mutilen adiskidetasuna.

Aztergaia: bertan behera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:14 1998-04-22 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bertan sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

berehala, bat-batean.

bertan behera laga
ad.-lok. Bertan behera utzi.

Aztergaia: bertan behera laga

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:006 2002-11-12 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

laga.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bertan sarrerari dagokion azpisarrera.

bertan behera utzi
du ad.-lok. Alde batera utzi, bazterrera utzi; (jarduera bat) eten. Ez zaituela bertan behera utziko. Epaileak partida bertan behera uztea erabaki du.

Aztergaia: bertan behera utzi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

bertan beherako
1 adj. Badaezpadakoa, baztergarria. Berehalaxe hasten da meza; eta ez gero bertan beherakoa.
2 adj. Berehalakoa.

Aztergaia: bertan beherako

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:37 1998-04-22 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bertan sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

bertan gozo
Zerbait, nagikeriaz, axolagabekeriaz edo premiarik ez dela uste delako, dagoen bezala edo den bezala onartzen dela edo hobetzeko ahaleginik egingo ez dela adierazteko erabiltzen den esapidea. (Gehienetan gelditu, egon, egin, jarraitu eta kideko aditzekin). Ez dute bertan gozo gelditu nahi. Urte gehiegi iragan zaizkigu bertan gozo geundelarik. Arretxek ez du inondik ere bertan gozo egin, etengabeko hobekuntzan ari da.

Aztergaia: bertan gozo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bertan sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ez dute bertan gozo gelditu nahi.

bertantsu
adb. Ia bertan. Lehenengo tiro jasa entzun orduko, lasterka ihes egin zuten bertantsu zegoen etxe batera.

Aztergaia: bertantsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tsu 'gutxi gorabehera'.

bertantxe
1 adb. Hemen bertan, han bertan. Lehen kanpairako Mattin atariratu zen eta bertantxe ikusi zuen Sebastian.
2 adb. Berehalaxe. Hori entzutean, bertantxe mututu zen.

Aztergaia: bertantxe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:30 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-xe.

bertaratu, bertara/bertaratu, bertaratzen
da ad. Toki batez mintzatuz, bertara edo ingurura heldu. Etxea ikusi zuten, baina ez ziren bertaratu. Inork igarri gabe bertaratu ziren.

Aztergaia: bertaratu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

bertaratu, bertara(tu), bertaratzen. da ad.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

bertaratu, bertara, bertaratzen

bertaratze
iz. Toki batez mintzatuz, bertara edo ingurura heltzea.

Aztergaia: bertaratze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

bertaratze ziurtagiri, bertaratze-ziurtagiri
iz. Norbait bilera, ikastaro edo kideko jarduera batean izan dela ziurtatzen duen agiria. Ikastaroa doakoa izango da eta bertaratze ziurtagiria emango da.

Aztergaia: bertaratze-ziurtagiri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHL 2021-12-17 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 1; EPG: 0; ETC: 1

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: bertaratze-ziurtagiri certificado de asistencia; Adorez: 0; Labayru: Bertaratze-ziurtagiria: Certificado de asistencia.

Bestelakoak

bertaratze 2 iz. (bertaratze ziurtagiria eta kideko hitz elkartuetan, lehen osagai gisa, norbait bilera, ikastaro edo kideko batean izan dela adierazteko). Ikastaroa doakoa izango da eta bertaratze ziurtagiria emango da.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da, oharra definiziora eramanda. Beraz, bertaratze 2 adiera erabat ezabatzekoa da.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da bertaratze eta ziurtagiri sarreretan.

bertatik
1 adb. Berehala. Baiezkoa bertatik eman zioten. Goizean, iratzarri eta bertatik egin behar diren gauzak.
2 adb. Bat-batean. Apaiz daiteke bat bertatik, ordena-maila guztietatik igaro gabe? Hartzen du bertatik sugearen antza.
3 adb. Lehen nolabait aipatu den lekutik. Ik. handik. Gailurrera igo ziren, ea bertatik zerbait ikusten zuten.
4 adb. Hurbildik. Bertatik ezagutu gabe maite eta miresten zutenak.
Azpisarrerak

Aztergaia: bertatik

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:04 1993-12-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

bertatik 1 'berehala'. 2 'hementxetik' / AS: bertatik bertara.

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

bertatik bertara

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

1 'berehala'; 2 'hementxetik'

bertatik bertara
adb. Oso hurbil; hurbiletik. Bertatik bertara dago nire etxetik eliza. Erantzun honek, egia esan, badu bere pisua eta bertatik bertara begiratzea merezi du.
Loturak

Aztergaia: bertatik bertara

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

bertigo
iz. med. Oreka-egoeraren nahasmendua, norberaren gorputza edo inguruko gauzak biratzen ari diren sentipena eragiten duena. Ik. zorabio. Tristura patologikoak, arazo somatikoak eragiten ditu: nekea, bertigoa...

Aztergaia: bertigo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-04-22 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2011-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH eta EEBS corpusetan.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bertigo : AB50 2; HiztEn; LurE; Euskalterm 2; ez dugu aurkitu ap. DFrec; AB38 // 'vértigo' itzulitako besteak: burtzoro ("v. de las ovejas"): Euskalterm 1; zorabio : AB50 2; Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bertigo jaso duten beste hiztegiak: ElhHizt; EskolaHE ("Ik. zorabio") // Ez dugu aurkitu besteotan: EuskHizt; HiruMila; Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) erdal vértigo, vertige formen ordainak beste hiztegietan: alditzar : T-L LFB; bertigo : ElhHizt; burtzoraldi : HiruMila; Casve FE (bürxoraldi); HaizeG FB; burtzoro : HiruMila ("de las ovejas"); Lur EF/FE; XarHizt (burtxoro); HaizeG FB (burzora); T-L LFB; PMuj DCV (eta burzoro); burubira : HaizeG FB; T-L LFB; bürüngürü : Casve FE; bürxoradüra : Casve FE; txoradura : XarHizt; xoramendu : T-L LFB; zorabio : HiruMila; Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; HaizeG FB; PMuj DCV; zoradura : HaizeG FB (eta xoradura); T-L LFB; PMuj DCV (xoradura); zoraldi : HaizeG FB; T-L LFB; zoramen : HaizeG FB; zorobi : Casve FE; zorobil : Casve FE; T-L LFB; PMuj DCV gainera: aldigaitz ; aldigaizto ; alditxar ; aulezi ; buruko ariña ; mintxuri ; txakalaldi ; txorabio ; zoro ; b) 'sentir vértigo', 'avoir le vertige': bertigoa sentitu : ElhHizt; burtxoratu : XarHizt; HaizeG FB; PMuj DCV; burua joan : PMuj DCV; txorabildu : HiruMila; PMuj DCV; zorabiatu : HiruMila; XarHizt; Casve FE (zorobiatü); HaizeG FB; PMuj DCV (txorabiatu); zorobilatü : Casve FE; c) 'qui éprouve du vertige': bürüngürü : Casve FE; burxoratu : HaizeG FB; burxoro : HaizeG FB; xoratu : HaizeG FB; zoro : Casve FE (eta xoro); T-L LFB; d) 'causar vértigos': zorarazi , burua itzuli : PMuj DCV; 'dar vértigo': zorabioak artu : PMuj DCV.

Erdaretako formak

Erdaretako formak: fr (DLLF): vertige; it (S. Carbonell): vertigine; ca (DCC): vertigen; en (Collins): giddiness, dizziness, vertigo; de (Langenscheidts): Schwindel.

bertigo 25: Miel Anjel Elustondo 3, Estitxu Eizagirre 2, Mikel Asurmendi, Izibene Oñederra, Argia, Karmele Jaio, Imanol Murua, Xabier Azkue, Aitziber Laskibar 2, Anjel Lertxundi, Fredi Paia, Imanol Magro, Xabier Lekuona, Berria 2, Irune Berro, EiTB.com 5.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bertigo 63: Berria 17, Joan Mari Irigoien 13, Patxi Zubizarreta 7, Ana Urkiza 5, Patxi Iturritegi 2, Harkaitz Cano 2, Anjel Lertxundi 3, Iban Zaldua, Mikel Hernandez Abaitua, Urtzi Urrutikoetxea, Joxemari Iturralde, Bernardo Atxaga, Juan Garzia, Jasone Osoro, Pello Lizarralde 2, Karlos Linazasoro, Andoni Egaña, Joxean Agirre, Jose Angel Irigaray, Josetxo Azkona.

Lantaldearen irizpideak
Aski nazioartekoa da

aski nazioartekoa da (es vértigo, fr vertige, en vertigo).

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

baldintza minimoa betetzen du, eta oso erabilia da.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

 - [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'bertigo: ondoan euskal ordain jatorragoa jarri: 'zorabioa' adibidez'.

 - [E115]: 'nazioarteko izateak ez dio pasaporterik ematen, burtxoratu daukagunean jendeentzat eta buringuru ere bestelan euskara dauzkagun euskal hitzez garbitu behar genuke eta nazioarteko hitza hartu'.

 - [E116]: 'Guztiz bat nator. Nik uste hor dagoela 'zorabio' eta horrekin nahiko dugula, oraingoz behintzat. Agian medikuntzan-edo, honi halako ñabardura bereziren bat eman nahi diote, eta orduan 'bertigo' behar dutela esan dezakete, baina hala bada ere, hori hiztegi teknikoen kontua izango litzateke, ez hiztegi honena. Nik ez nuke aipatuko lerroa'.

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): 'OK'.

bertikal
1 adj. Zuta. Lerro bertikal horretan. Gauzak bertikalean erortzen ikusten ditugu eta grabitatea geure gorputzetik igarotzen ere sentitzen dugu.
2 adb. Bertikalean. Olatu mazelen kontra zuzendu zuen branka, belaontzia zeruarekin ia bertikal jartzeraino.

Aztergaia: bertikal

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1993-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:08

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

zut, bertikal(e)

bertikalki
adb. Bertikalean. Alanbreak bertikalki eta horizontalki, elkarrengandik arras hurbil ezarriak zituzten.

Aztergaia: bertikalki

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:17 1998-04-22 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

bertikaltasun
iz. Bertikala denaren nolakotasuna. Hegoaldeko hormaren bertikaltasunak gailurrerantz erakartzen gaitu. Haurrak, bere kabuz, jarrera bat edo beste aurkitzeko mugimenduak egiten baditu, uneren batean bertikaltasuna ere bere kabuz lortuko du.

Aztergaia: bertikaltasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh60 2022-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 60: Argia 7, Berria 13, EiTB 3, Elkar 9, Erlea 2, Jakin 2, Laneki 9, UEU 15; ETC: 224.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: bertikaltasun iz. verticalidad; Adorez: bertikaltasun: iz. verticalidad; Labayru: 0, NolaErran: [verticalité] bertikaltasun.

Bestelakoak

bertikal 1 adj. Zuta. Lerro bertikal horretan. Gauzak bertikalean erortzen ikusten ditugu eta grabitatea geure gorputzetik igarotzen ere sentitzen dugu. 2 adb. Bertikalean. Olatu mazelen kontra zuzendu zuen branka, belaontzia zeruarekin ia bertikal jartzeraino.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

bertiste
iz. g. er. Esmeralda.

Aztergaia: bertiste

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-04-22 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

"Esmeralda" Lar. - Besaburuetan zeramazkien bi bertiste edo esmeralda, urrean sartuak. Lard 84. Bertistezko (de esmeraldas) muñoak (Etxeg, S. Sebastián 1883). JFlor.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu ap. ZTC-EPG.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

esmeralda.

bertizarandar
1 adj. Bertizaranakoa, Bertizaranari dagokiona.
2 iz. Bertizaranako herritarra.
bertoko
adj. Batez ere bizk. Erdu hona Goenkalera eta bertoko ardanetxe batean hamaiketakotxo bat egingo dugu. Bertoko produktuak.
Loturak

Aztergaia: bertoko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: batez ere Bizk.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E124]: "gehitzekoa; bertoko ogia, bertoko literatura, bertoko produktuak" (1995-01-25)

bertokotu, bertoko/bertokotu, bertokotzen
da ad. bizk. Bertoko egin. Ik. bertakotu.

Aztergaia: bertokotu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2005-03-18
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2002-11-12 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bertokotu 3: Anait 1958 ("Soldadu geienak, Inglaterrara biurtu barik, geure artean geratuten zirean, geure verbetea ikasi, Irlandako emakumeakaz ezkondu, eta azkenean bertokotu egiten zirean"), I. Gaminde ("Batzuk, bertokotu egin diren beste herri batzutakoak"), Santa Mariñe 1994 ("Bertokotu dogun arren, eukalituaren kontrako hainbat kritika entzun ahal izan dira urteotan, bera dala ta ekosistemek sufritzen deuren aldaketagatik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bertokotu : AB50 1 ('integrar[se]') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

ezin esan liteke gaizki eratua denik (cf. bertoko oinarri arautua); baina: a) berria da (OEHko testuetan, bizkaieraz ageri da bertakotu: Kk, Erkiag, A #mdash# eta ap. Or, Mde), eta b) lantaldeak ez daki zein premiari erantzun diezaiokeen.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'bertokotu: Bizkaitarrok behintzat ondo bereizten dugu bertakotu eta bertokotu artean, eta ez gara gutxi. Nik sartu egingo nuke'.

 - [E116]: 'ez dut uste, lekukotasunak azterturik, desberdinatsunik egin den 'bertakotu' eta 'bertokotu'ren artean. OEHn 'bertakotu' bakarrik ageri da, 'avecindarse, naturalizarse, aclimatarse' esan nahi duela. 'Bertokotu' berria da, eta lekukotasun gutxi ditu, nahiz hizkera biziko adibideren bat ageri den (denetara 3 adibide aurkitu ditugu). Ongi eratua da, baina berria, esan bezala. Sartzekotan ere, ez nago sartzearen kontra, nik ez nuke bereizketarik egingo 'bertakotu'rekin, horretarako ez baita lekukotasun nahiko. Nolanahi ere, 'bistan da 'bertakotu' neutroa dela eta 'bertokotu'ren esanahia ere biltzen duela. Gehienez biak emango nituzke, azalpenik gabe'.

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): 'OK, baina 'bertokotu' Bizk. markarekin jarri'.

berton
adb. Batez ere bizk. Lehen nolabait aipatu den hemengo edo horko lekuan; hemen bertan, hor bertan. Ik. bertan. Oso gaztea nintzela etorri nintzen Markinara bizitzera eta berton ikasi nuen bizkaieraz. Berton afalduko dugu edo beste toki batera joan gura duzu?
Azpisarrerak

Aztergaia: berton

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-12-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

batez ere Bizk. / AS: bertoko batez ere Bizk.

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

batez ere Bizk.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A106]: ""Batez ere Bizk." xehetasuna kendu egin beharko litzaioke eta euskara baturako berton / bertan bereizketa aberasgarria onartu: "Hemen berton" eta "Han bertan". Horren harian, hemengo esnea, esaterako, "Bertoko esnea" deitzea gomendatu beharko litzateke" (1994-07-21)

bertset
1 iz. Batez ere Ipar. Ahapaldia, bertsoa. Pastoral batean, berrehun bat bertset behar da, ene ustez, istorio bat kontatzeko.
2 iz. Batez ere Ipar. Txatala, kapituluak banatzen diren zati laburretako bakoitza.

Aztergaia: bertset

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:38 1998-04-22 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: -rs- / HiztEn: -rs- / LurE: + / ElhHizt: -rs- / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Aldaera baztertuaren ordaina

Ik. berset.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'berset/bertset: Ene ustez, bertso baldin badugu, aldamenean bertset jarri behar da, eta ez berset. Definizioari dagokionez, 'bibliaren pasarte' gisa gehiago erabili dela dirudi, eta adiera horretan zaigu beharrezkoen'.

 - [E116]: 'ikusi zer erabaki dugun aurretik'.

 - Erabakia: Erabakia (2005-03-18): 'OK, ikusi goian'.

bertsio
iz. Artelan edo literatura-lan baten gauzatzeetako bakoitza. Ik. itzulpen; idatzaldi; egokitzapen. Ez ditut itzuli, bere jatorrizko bertsioan irakurtzea merezi dutelako. Film guztiak jatorrizko bertsioan eskaintzen dira zinema areto horretan. Artikuluaren bertsio laburtua. || Windowserako Skype 3.8 bertsioa euskaratu dute.

Aztergaia: bertsio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-12-16 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Mde, Lek; DFrec. 11

Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

1: jatorrizko bertsioa. 2 Bestelakoetan erabil itzulpen, idatzaldi, etab.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E109]: beharrezkoa da hitz hau?

 - Erabakia: EArau (1996-02-23): bai.

bertso
1 iz. Ahapaldiko lerroa. Ik. bertso lerro. Sonetoaren hamalau bertsoak bi lauko eta bi hirukotan banaturik.
2 iz. Euskal herri-literaturako ahapaldia, bat-batean botatzen dena edo jartzen dena. Bederatzi puntuko bertsoa. Hamabi bertso, zortziko txikian. Bertsoak ondu. Bertsoaren gaia. Ez dut uste Arresek, zein ere olerkari ugaria zen, bertso-sail miragarri hori baino gehiago egin zezakeenik.

Aztergaia: bertso

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-12-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Maileg
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

"Ber(t)so es la forma propia de la tradición meridional. Al Norte hay siempre -u; pertsu (...) lo emplean generalmente autores bajo-navarros. En DFrec hay 301 ejs. de bertso, 23 de bertsu, 9 de pertsu y uno de berso"

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

(forma soila eta eratorri-konposatuak bilduz) ber(t)so (1.060 ager.; B: 108; G: 355; IE: 15; EB: 409; sg: 174); ber(t)su (91 ager.; B: 3; G: 6; IE: 18; EB: 42; sg: 22); pertsu (33 ager., denak IEkoak)

Bestelakoak
Jatorrizko forma

bertso, bertsu

Jatorrizko forma

bertso, bertsu

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: bertso(-)jartzaile, bertso(-)saio, bertsotan

Lantaldearen irizpideak
Batera bizkaiera eta gipuzkera euskalkietakoa da

bertso da EBrako hobestekoa, B eta G denez.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

gehitzeko eskatuz, AS gisa, bertsoz ; eta adib. azaldu gisa, bertso berri, bertso jarri, bertso zahar.

Informazio osagarria
Zerrendako forma hobetsiari dago(z)kion bigarren mailako forma(k)

pertsu: Ipar. Ik. bertso

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

bertso-jartzaile, bertso-paper, bertso-saio, bertsotan

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E115]: "Zuberoan ezta bertsu ezagutzen, berset Pettarrean eta kobla Basabürüan" (1993-02)

 - [A104]: "Aipatzekoak: "bertso-jaialdi", "bertsolari-eskola"" (1994-08-02)

bertso afari, bertso-afari
iz. Lagunartean egiten den afaria, bertsolarien saioekin girotua izaten dena. Bertso afaria antolatu dute gaurko Maialen Lujanbio eta Miren Artetxe bertsolariekin. Antzoki Zaharrean, plazan ala bertso afarian, non gusturago?

Aztergaia: bertso-afari

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z7:HBL 2014-06-10 Adibide gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2014-04-03): bertso-afari 76: EiTB 13 (adib.: “Festa borobiltzeko Sebastian Lizaso eta Iker Zubeldiarekin bertso-afaritan 170en bat lagun elkartu ziren”), Argia 4 (“Ez gara gu bertso-afari eta saio libre askotan elkarrekin egon orduan”), DiarioVasco 59 (adib.: “Sebastian Deunaren jaiek jarraipena izango dute gaur hasi eta asteburu osoan. Neska-Mutil Ardoak gaurko bertso-afaria antolatu dute”); bertso afari 218: Berria 36 (adib.: “bertso afari bat ere prestatuko dute”), EiTB 34 (adib.: “Durangoko finalerdia eta Urretxuko bertso afaria, 'Hitzetik Hortzera'n”), Argia 2 (adib.: “gozatzeko aukera gehiago ematen du bertso afari batek”), DiarioVasco 146 (adib.: “Atzo bertso afariaz gozatu bazuten, gaur, arratsaldean, puzgarriak izango dira”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bertso(-)afari 32: Berria 25 (“Bere azken bertso afarian kantatutako bertsoak jaso dituzte, argazkiz hornitutako liburuan”), Bat-bateko bertsolaritza 2 (adib.: “Taldearen partehartzea oraindik nabarmenagoa da otordu osteko saioetan,bertso-afari edo bertso-bazkarietan”), Andoni Egaña 2 (adib.: “Duela gutxi ipini zidaten gaia bertso-afari batean”), Jokin Urain (“Ederrak gaude gu, bertso afaritara joateko!”), Xabier Etxabe (“Ostirala da gaur, eta gauean bertso afaria da hementxe”), Koldo Zuazo (“Gipuzkoako bertsolariak, era berean, berean jardun dezake bere herrialdeko eta inguruetako plazetan eta bertso-afarietan”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Adibide gisa ematekoa da bertso sarreraren barruan.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bertso-afaria.

bertso berri
iz. Idatziz ezagutaraziriko bertsoa. Bertso berriak, Xenpelarrek jarriak.

Aztergaia: bertso berri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:16 1998-04-22 Adibide gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-berri.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

adib. gisa azaltzekoa, bertso sarreran.

Forma baten adiera(k)

idatziz ezagutarazitako bertsoa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Bertso berriak, Xenpelarrek jarriak.

bertso eskola, bertso-eskola
iz. Bertsolaritzako iraultzarik handiena bertso-eskolak agertu ostean etorri da. Bertso eskoletan dabiltzan 200 bat ikasle elkartu dira gaur.
Ohiko lexiak

Aztergaia: bestro-eskola

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHadib 2023-12-12 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

bertso jarri
iz. Bertso berria, idatziz ezagutarazia.

Aztergaia: bertso jarri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:006 2002-11-12 Adibide gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bertso jarri 6: Karmel 1979 4 ("Sasoe batez, lehengo mendean batez ere, eta azkenengo gerratera arte, indar aundia eukan bertso jarrien molde honek", "Xabier Amuritzaren asmoa, behar bada, asmo berbera izango da, bertso jarrien berbultzapena", "Bat bateko bertsoetan goi maillakoa dalarik, bertso jarrietan agertu dau nausitasuna", "Bestetik, bertso jarriekin agiriko saioak egiteak erreztasun baten jaustera bultzatu leikeala bertsolaria"), HizkLiter/BBB/1 ("Geroago ikusiko ditugun bertso jarrien bidez, idatziz ezaguterazi izan da hainbat bertsolari"), Bapatean/93 ("93. urtean bapatean kantatutako bertsoak ditu oinarri eta ez dira barne sartzen, Nafarroako Txapelketa edo Txapelketa Nagusiko bertsoak, ez eta eskolarteko edo bertso jarrien alorrekoak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bertso jarri : DFrec 1 (Egin: "liburuaren bigarren partea bertso jarriak dira") // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-jarri.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

adib. gisa azaltzekoa, bertso sarreran.

Forma baten adiera(k)

bertso berria, idatziz ezagutarazia.

bertso jartzaile, bertso-jartzaile
iz. Euskal herri-literaturako bertsoak idazten dituen pertsona. Ni ez naiz bertso-jartzailea, bat-bateko bertsolaria baizik.

Aztergaia: bertso jartzaile

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau55

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [I102]: "bertsojartzaile [grafia hobesten dut]" (1995-01-10)

bertso kantari, bertso-kantari
adb. Bertsoak kantatuz. Honelaxe hasi zen bertso kantari Xenpelar.

Aztergaia: bertso-kantari

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-11-16 Adibide gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BERTSO-KANTARI. Cantando versos. Gure Txomin Txiki, ostera, ez dot uste inguruetako baserritarrak arratsalde aretan baño pozagorik iñoiz ikusi ebenik. Bertso-kantari ta guzti eldu zan etxera zitala alakoa. Bilbao IpuiB 34. Nik Uztapide ezautu neban / bertso kantari beñola, / bertsolari lez onena dala / erri guztiak diñola. BEnb NereA 153. Egondu ziren ordu erdi bat kontu-kontari, ta zerbait bertso-kantari ere bai. Auspoa 77-78, 42. Bertso kantari nator / gaur alaitasunez. MMant 147. Bertso kantari etxe aldean / lenengo aoa iriki. Insausti 208.

adib: kantari 3 adb. Kantatzen. Hiru gizon kantari Azpeitiko plazan. Baina dantzari eta kantari –eta zahatoari eragiten– hasi direino... Haurrek, artzain-jantzian eta kantari, etxerik etxe daramatzate jaiotzak. Ez zen karnaba bat besterik, leiho aurrean kantari. || Honelaxe hasi zen bertso kantari Xenpelar.

bertso kantari 9: Deia, EiTB 3, Karmel, Argia 3, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bertso kantari 3, Pablo Sastre, Patziku Perurena, Koldo Izagirre.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Egokia eta adibide gisa jasoa dago jada.

Informazio lexikografikoa
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa mantentzekoa da kantari sarreran, eta gehitzekoa bertso sarreran.

Orrialde guztiak:
 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper