1 emaitza espresuki bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau67 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Maileg | 1993-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH argitaratuko datuak: a) adlag.ak dira: espres 1 (Gy: "Kopa eder batean, / espres eginean, / zerratzen nolaz ez dute?"); espreski IE 1 (Balad); espresuki 11: IE 10 (Lç 8: ex-; Mong, Larz Iru), EB 1 (MEIG); b) izond.ak 7 dira, guztiak espres (eta ex-) formakoak, eta guztiak IE: b1) 'agerikoa, esplizitua' adierako 5 (Lç 4: "nola Iainkoaren manu expresa den haren hitzari deus edeki eztakion ez eratxeki..."; "hark berak eman ukhan drauen testimoniaje expresez"; "Ezen hala dugu manu expresa promesarekin..."; "Eztrauzuegu manamendu expresez defendatu etzinezaten irakats izen horretan?"; Tt Arima: "hil baino lehen, eman zian kargu exprez bere domestikoer"); b2) 'berezia, hartarakoa' adierako 2 (Xa Odol: "Nonbait xapelketa eta holako besta bat zenean ahatik, izaiten nuen oto espresa: besta muntazailek berek enkargatzen zuten Jean Monlong, ene adixkide zena, ene harat hunat erabiltzeaz"); JE Med: '(sendagile) espezialista' adierakoa: "Zer egin holakoetan? Joan herriko medikuarekin, tenore deno, hiriko mediku espresarenganat"); c) tren-motari dagokion adierako tren expres bat (And AUzta: "Izar txiki-txiki aietan mundua sortu zanean tren expres bat atera balitza, oraindik ez etzala mundura alleatuko").
zaila da askotan adieren banaketa (ik. ondoan testuinguruak): a) adlag.ak: a1) espres IE 4 dira, 'berariaz, nahita, propio' adierakoak (A. Irigarai: "Lehen liburuko ipuinak , aurrendako espres idatziak dira"; Nere lehen katichima: "Familiako bilkura izaki-eta, norbeitek espres egiten badu ez etortzea, erakusterat ematen du, familia ez duela maite"; "Bakotchari igorri dauku aingeru bat, espres-espresa gure zaintzeko"; J. Haritschelhar: "Iduri zuen espres egina"); -ki osagaikoetan zaila da adieren araberako banaketa zehatza (ik. ondoan testuinguruak): espreski formakoak EB 23 dira: a21) 'izendatuki, esplizituki' adierakoak 15 (X. Mendiguren Bereziartu, I. Fernandez, J. Azurmendi 2, J.A. Lakarra, J.M. Torrealdai, Gramatika batzordea, Elhuyar Kultur taldea, Ondare eskualdaketa..., Gipuzkoako Lurralde Historikoko Foru-Instituzioen... 2, BEO 1990, EHAA 2; expreski 2: Jakin 1981, Oinarrizko legeria Bizkaian); a22) 'nahita, propio' adierakoak 4 (J.M. Torrealdai 2, R. Etxezarreta; eta esprexki 1: P. Larretxea); a23) adiera erabakigaitzekoak 3 (J.B. Ayerbe, I. Beristain, Egin 1985); espresuki formakoak 11: a31) 'izendatuki, esplizituki' adierakoak 7, IE-EB (Herria 1984; JMB in Euskal Herriko Mitoak, K. Muniain, GAO 1990 5); a32) 'nahita, propio' adierakoak 3 (Eustat, eta espresoki: J. Kalzada in Egin 1982); b) izond.ak: b1) 'agerikoa, esplizitua' adierakoak: espreso EB 3 (GAO: "finantzaketarengatiko gainkostuaren ebaluaketa arrazoitua eta espresoa"; EHAA: "Birraztertze errekurtsoan ebazpen espresoa eman"; "Birraztertze errekurtsoan ebazpen espresorik ematen ez bada"); espresu EB 8 (UZEI: "Euskaltzaindiak oraindainokoan horri buruzko azalpen espresurik eman ez duen arren"; GAO 5: "Ordenantza hauen 9 artikuluak aurrikusitako lizentzia oro deklarazio espresuaren beharrik gabe iraungiko da"; "Epe hori amaiturik, lizentzia deklarazio espresuaren beharrik gabe iraungiko da"; "Txostenak (...) arazo desberdinak aztertu beharko ditu bereziki eta era espresuan"; EHAA 4: "Errekurtso horretan, administrazio bidea agortuz, erabaki espresua ematen bada"; "geroztik erabaki espresurik egoten bada" ter); b2) 'hartarako egoki-berezia': espres IE 1 (Herria 1985: "Erredurak arta. Aurpegiak on du bustitzea. Badira hortakoak ere espresak"); c) 'geltoki nagusietan bakarrik gelditzen den trena' adierako expreso eta expresso bana, EB (I. Iñurrieta: "Talde-lan gisa, esaera eta hitz baliagarriak jorratu, hala nola: Txartel / Transbordo / Expreso"; X. Gereño: "Iluntzea zen Pariserako tren expressora igon zenean"); eta express posta EB 1 (Kultura eta Turismo Saila).
espreski : DFrec 5, AB38 1 (eta ex- 1), AB50 3, HiztEn; espresuki : DFrec 3, AB38 1, AB50 2, HiztEn, Euskalterm 9. // Elhuyar Hiztegia: espres [adlag. 'expresamente'; adj. 1 'expreso' manatu espresak, 2 'exprés kafe espresa', 3 Madrid Irun espresa], espreski ['expresamente, ex profeso'], espresuki ['expresamente, ex profeso']. // 3000 Hiztegia: espreski ['a propósito, expresamente']; espresuki "ik. espreski". Ez dugu aurkitu ap. Lur EskolaHEn eta Casve Hiztegia II.
eta ez espreski
adb.
- [E301]: "espreski [grafia proposatzen dut]" (1994-11-02)
- [E109]: espreski hobetsiko luke; J. L. Davant: espresuki hobe.
- Erabakia: BAgiria (1997-01-31): espreski / espresuki auzia hurrengo baterako uztea erabaki da.