OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: GOI ETA BEHE Con insistencia, con fuerza. Cf. Lar SAgust 14: Zu [izan] nere goi eta be, zu nere eskui ta ezker. Oneek zituban esaten, / goi ta be erabilten. Mg PAb 99. Izadiaren indarrak mukuru zirauen, goi ta bee. Erkiag Arran 96. Por todos los lados; de arriba abajo, completamente. Artu [imajiña], ta egon zan goi ta be begira. VMg 32. Goi eta be eraso zion. Arr May 187. Irauli neban [etxe] guztia goi ta be. Or Tormes 75. v. tbn. Enb 168. Italia goi ta be ezagutzeko. Etxde JJ 239. Ortarakoxeko emakume baita goi ta be. Ib. 137. Bildur-ikara batek astindu zion gorputza goi ta be. Ib. 157

adib: atze1 1 iz. Edozein gauzatan, aurreko alderdiaren edo alde nagusiaren kontrako aldea. Armairuaren atze, gain, azpi eta barrenak aztertu nituen. Gauzak aurretik eta atzetik begiratu behar dira; atzeak ere baditu zer ikusiak. Aurreak erakusten du atzea nola dantzatu. Zu zara nire aurre eta atze, nire goi eta behe.

goi eta behe 18: Deia (“Duchampek hasitako iraultza eta pop arteak erabat zabaldu zuen goi eta behe kulturaren muga lausoetan mugituz”), Berria 11 (“Denda osoa, goi eta behe, liburuz gainezka zegoen, liburu-metak bazter guztietan”), EiTB (“Bebek gorputza dantzatu behar du, goi eta behe”), Jakin (“Picassoren koadroan hirukia baldin bada konposizioaren ardatza, Zumetarenean zerumuga irregular bat da koadroa bitan zatitzen duena, goi eta behe”), Argia 2 (“Eguzkiak eta haizeek erretzeko arriskuari aurre egiteko hostoak, goi eta behe, iletsuak dira, bilo mehezko ilaun trinko batek estaltzen ditu”), Erlea 2 (“Denda osoa, goi eta behe, liburuz gainezka zegoen, liburu-metak bazter guztietan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

goi eta behe 10: Berria 3 (“Ezker eskuin, goi eta behe bete zuen publikoak atzokoan Kursaala”), Anjel Lertxundi 3 (“Euria goi eta behe, baina euri asko egin arren, zerutik ez da euria baizen erortzen”), Xabier Amuriza (“Begira, azkenik, goi eta behe besarkaturik, lur osoa hartzen duen zeru horri: dena bere baitatik ugaltzen eta desegindakoan berrizhartzen badu, batzuek diotenez, bera ere gorputz jaiokor eta hilkorrez eginda dago dena”), Aitor Arana (“Orain bai nengoela ongi hartuta: goi eta behe!”), Juan Garzia (“Izan ere, zoritxarreko herria dun hau; goi eta behe zoritxarra dariona”), Pello Zabala (“Goi eta behe, bi erpinak bateratuz, irailak berekiko gorde duen hotz-beroen batez bestekoa atsegina da, mahuka hutsean lasai ibiltzeko modukoa, nahiz eta goizetik jertsetxo bat edo jaka xare bat ondo datorkeen”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da goi sarreran.