1 emaitza begi bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-05-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:MatHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
begi, ernamuin
elipse baten begiak
AS: begi-betegarri, begi(-)bista: begi-bistan dago, begi eman, begi-erre izond. Sin. beterre, begi(-)ertz iz. Sin. betertz, begi(-)keinu, begi(-)kolpe, begiko nini, begi(-)lauso, begi(-)nini, begi-oker izond. Sin. betoker, begi(-)ondo iz. Sin. betondo, begi(-)ondoko iz. Sin. betondoko, begitan hartu 'gorrotatu', begi(-)ukaldi, begiz jo, begi(-)zulo Sin. betzulo.
AS gisa gehitzeko eskatuz: begia atxiki, begia bota, begia ipini, begia jo, begia(k) argitu, begia(k) bete, begi(ak) bihurtu, begia(k) eduki, begiak finkatu, begia(k) hedatu, begiak ilundu, begi(ak) irauli, begiak ireki, begiak itxi, begia(k) itzuli, begia(k) josi, begiak landatu, begia(k) luzatu, begia(k) zorroztu, begi-bazter, begi-belarri, begi-bistako, begi(en) aitzin, begi(en) aurre, begietako argi, begi(e)tan eduki, begi(e)tara eman, begietaraino, begi gaizto, begi itsuan, begi-minbera, begi onez, begi-orde, begitan eduki, begitan izan, begi-ur, begiz begi ; eta adib. gisa: begi-argi, begien bistako, begien bistan, begi(en) itxi-ireki.
begibakar, begi-betegarri, begi-bista ("begi-bistan dago"), begi-gorri, begi-keinu, begi-kolpe, begi-lauso, begi-nini, begitan hartu ('gorrotatu'), begi-ukaldi, begiz jo. / Asko dira hau bezalako formei dagozkien azpisarrera eta esapideak; zaila da horien eta eraikuntza libreen arteko muga ezartzea; oraingoz, irizpide metodologikoei eutsiko zaie, tradizioan erabiliak jasoz, eta ikusiko da gero horietako zein soil daitekeen eta zein eman daitekeen adibide azaldu gisa.
- [K204]: "baitezpada eman behar da hitzen errannahia. Ikusten duen begiarekin bada: 'ur begia', ura sortzen den tokia; orratzaren edo gasnaren begia edo ziloa; zubiaren begia edo 'arkua', urin begiak saldaren gainean" (1995-03-03)
- [E116]: "[AS: begi-betegarri, begi(-)bista: begi-bistan dago, begi eman, begi-erre izond. Sin. beterre, begi(-)ertz iz. Sin. betertz, begi(-)keinu, begi(-)kolpe, begiko nini, begi(-)lauso, begi(-)nini, begi-oker izond. Sin. betoker, begi(-)ondo iz. Sin. betondo, begi(-)ondoko iz. Sin. betondoko, begitan hartu 'gorrotatu', begi(-)ukaldi, begiz jo, begi(-)zulo Sin. betzulo. AS gisa gehitzeko eskatuz: begia atxiki Ipar. 'zaindu, begia eduki', begia bota (honekin batera aipa litezke begia jaurtiki / egotzi, etc.), begia ipini 'erreparatu, ohartu', begia jo: begia jota daukat neskatxa horri, auzoko politena delako; harri argiagoz eginiko harresiak jotzen dio lehenik begia, begia(k) argitu 1 (itsuari) ikusmena eman. 2 alaitu, alaiarazi. 3 ohartarazi, begia(k) bete 'atsegin izan', begi(ak) bihurtu Bizk. Sin. begia(k) itzuli, irauli (g.er.), begia(k) eduki 'zaindu, erreparatu, ohartu', begiak finkatu, begia(k) hedatu Sin. begia(k) luzatu, begiak ilundu: ilun bitez horien begiak, ikus ez dezaten, begi(ak) irauli g.er. Sin. begia(k) itzuli, bihurtu (Bizk.), begiak ireki: handik jango duzuen egunean irekiko dira zuen begiak, begiak itxi 'hil', begia(k) itzuli Sin. begia(k) bihurtu (Bizk.), irauli (g.er.), begia(k) josi: guztien begiak harengan josiak zeuden, begiak landatu Ipar. Sin. begiak finkatu, begia(k) luzatu: begiak luzatu zituen batean hiru gizon bere ondoan zutik ikusi zituen, begia(k) zorroztu: bi begiak liburura zorroztuta ari zen, begi-bazter: begi-bazterrez begira, begi-belarri: begi-belarri ibili beharra zegoen, begi-bistako izlag. 'begien bistakoa', begi(en) aitzin (leku-denborazko kasuetan erabiltzen da), begi(en) aurre (leku-denborazko kasuetan erabiltzen da), begietako argi 'ikusmena', begi(e)tan eduki, begi(e)tara eman: begietara eman zion zein zen handia egin zuen gaizkia, begietaraino adlag. 'osoki' Sin. begi bietaraino, bi begietaraino, begi gaizto iz. Ipar. 'begizkoa', begi itsuan adlag. 'itsu-itsuan', begi-minbera izond. g.er., begi onez (batez ere ikusi eta behatu / begiratu aditzekin erabiltzen da), begi-orde iz. g.er., begitan eduki, begitan izan, begi-ur 'kolirioa', begiz begi 'aurrez aurre'; eta adib. gisa: begi-argi: neska begi-argia, begien bistako, begien bistan, begi(en) itxi-ireki. OHARRA: asko dira hau bezalako formei dagozkien azpisarrera eta esapideak; zaila da horien eta eraikuntza libreen arteko muga ezartzea; oraingoz, irizpide metodologikoei eutsiko zaie, tradizioan erabiliak jasoz, eta ikusiko da gero horietako zein soil daitekeen eta zein eman daitekeen adibide azaldu gisa"] begi-gose guk esaten duguna Baztanen: begi gosea duzu zuk! (ez egiazko gosea, baizik janariaren itxurak sortzen duena) Iritzi emaile batena: begi-neke K201: ""ez dela begi-nekea Silvana Mangano berriro ikustea" (KM)" (2003-05-15)".
- [I202]: "begi ilun eta begiak ase sartu AS gisa".
- [E116]: "Beraz, inork ere ez du jarri zalantzan proposamena, eta egin den moduan onartu behar da. Eskatzen den gauza bakarra da AS hauek sartzea: begi-gose, begi-neke, begi ilun eta begiak ase. Lehenbiziko biak onartuko nituzke. Hirugarrenarekin, kontuan izan behar dugu betilun dugula, eta azkena ez dut ezagutzen. Beraz, hauei buruz ezin dut ezer ere esan. Ez dut lekukorik aurkitu"
- Erabakia: Erabakia (2004-12-16): "begi-gose: begi gosea duzu zuk!, begi ilun, begiak ase".