OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira espansio (eta espantsio) 8: Elhuyar 4 ("Aire-errekin mezklaren sarrera, konprimatzea eta konbustioa pistoiezko betiko motoreen antzekoak dira, espansioko lehen partean ordea, balbula birakor eta oskilakorrez batzen dira zilindroa eta espansioko tobera", "Konbustio eta espansio aldietan"), LMuj ("Hurien espansioa handia izan zen zenbait tokitan"), Hemen 1987 ("Albistearen espansioaren balioak, demagun, komunikazioaren balioak hiritarrak benetan kezkatzen duenaren espejismoak sortu ahal ditu"), Kim/UBI 6 (adib.: "Gas bat konprimatuz gero, zulo txiki batetik espantsio aske bat jasatzen uzten bazaio, gasa likidotzeko adinako tenperatur beherapena lortuko da", "Espantsio askearen prozesuak, tenperatura jaitsi egingo du", "Konprimatuak dauden gasak, espantsio askearen bidez hozten dira; espantsio-prozesuan puskatu behar diren molekularteko indarrak gainditzeko energia behar bait da"), HizkLiter 2 ("deskribapenaren espantsioa nahi adina luza daitekeen arren, informazio guztia titulu batera laburtu eta bil daitekeela. Informazio berriak #mdash#edo gai nagusiaren espantsioa#mdash# deskribatutakoa #mdash#gaia#mdash# erlazionatzen du gai horri dagozkion propietate, parte edota kualitate zenbaitekin"), F.J. Juanes 3 (adib.: "Pisu molekularra gutxitzerakoan espantsio-koefizienteak unitaterantz jo behar du", "Espantsio-koefiziente biskosimetrikoa honela definituko dugu"); espansionatu 1 Elhuyar ("Konbustioko produktoak berau zehar espansionatzen dira, abiadura handia lortuz eta erreakzioz bultzada ere bai"); espantsionista 4, Historia eta Artea/DBH (adib.: "Azaldu Japoniaren politika espantsionistaren arrazoi eta ondorio nagusiak", "Kanpo-politika espantsionistari dagokionez...", "Gogo espantsionistak Txina eta Japoniaren arteko gerra bultzatu zuen [1894-95] eta, besteak beste, Formosa irla eta Port Arthur eskuratu zituen"); espantsiozale Bakearen DK 2 ("Signifikazio unibariatuei dagokienez, 3.9.4. taulan ikus daitekenez, espantsiozalea eta utzia itemetan izan ezik, beste guztietan ematen dira", "Identitate soziala azpimarratzean bestea deskribatzeko gehien erabilitako izenlagunak, ordea, boterezalea, agresiboa, krudela, arriskutsua, traidorea, susmagarria, gerrazalea, espantsiozalea, deabruzkoa eta argia izan dira") expanditu 1 (A. Aldezabal: "Kanoietatiko irteeran, korrontea lateralki expanditu eta sedimentuez dezamatzen da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

espantsio : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 7 (hauetan e. adiabatiko, e. isotermiko, e.-indar, e.-ontzi, e.-politika; tapoi hermetikoa, espantsiokoa); espantsionista : Euskalterm 1; espantsionismo : Euskalterm 1; expantsio : AB38 3, AB50 5; expantsionatu : AB38 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

EEgunk: espantsio h. hedapen, hedadura.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ElhHizt: espantsio, espantsionismo, espantsionista // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) Erdal expansión / expansion formen ordainak: HiztHand: hedatze, zabaltze, hazkunde, barrena huste, jolasaldi, josteta, lasaialdi // HiruMila: 1 difusión: hedakuntza, hedapen, zabaltze, etab.; 2 dilatación: zabalpen, hedapen, etab., 3 desahogo: lasaialdi, asaskapen; 4 recreo: jolasketa, jostaketa, olgeta // ElhHizt: 1 hedapen, hedatze, zabalkuntza, zabaltze; 2 lasaialdi, jolasaldi // Lur EG/CE: 1 hedadura, zabaltasun; 2 olgeta, dostaldi // Lur EF/FE: 1 harrotze, 2 hedadura, zabaltasun // Casve FE: hedapen, zabalmen, hedatze, zabaltze // HaizeG FB: zabalpen, hedapen; (en volume) harrotze; (surface) hedatze; (propagation) hedamen // T-L LBF: (en volumen) harrotze; (en surface) hedatze; (propagation) hedamen; (épanchement) bihotz-huste // PMuj DCV: 1 dilatación: zabaltasun, zabalera etab.; 2 difusión: edamen, zabalkunde; 3 desarrollo: azte, gara, etab.; 4 efusión: atsaldi, utsaldi, etab.; 5 recreo: jolas, jostaldi, etab.; b) erdal expansible formarenak: hedagarri : ElhHizt, Casve FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV (edagarri); hedakor : HiruMila, PMuj DCV (edakor); zabalgarri : ElhHizt, Casve FE, HaizeG FB, PMuj DCV; zabalkor : HiruMila, PMuj DCV // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE; c) erdal expansivo / expansif formenak: HiruMila: 1 dilatable: zabalkor, hedakor; 2 comunicativo: lagunkoi, zabal, ireki // ElhHizt: 1 hedakor; 2 ireki, lagunkoi // Casve FE: hedakor, lüzagarri; (caractère) bihotz zabal, laino // HaizeG FB: zabalkor, hedakor (caractère) bere berri jariodun, bere berri aisa emaiten duena // PMuj DCV: 1 dilatable: edakor, zabalkor, etab.; 2 franco, comunicativo: zabal, lagunkoi, etab. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, T-L LBF; d) erdal expansibilidad / expansibilité formenak: hedakortasun : HiruMila, PMuj DCV (edakortasun); zabalkortasun : HiruMila, PMuj DCV; hedagarritarzün , zabalgarritarzün : Casve FE // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LBF; e) erdal expansionar(se) formarenak: HiruMila: 1 zabaldu, hedatu; 2 desahogarse: asaskatu, barrua hustu, etab., 3 divertirse: jostatu, jolastu, etab. // ElhHizt: 1 hedatu, zabaldu, 2 lasaitu, atsegin hartu, jolastu // PMuj DCV: 1 desahogarse: barrutik erten, asazkaldi bat artu, etab.; 2 divertirse: dostatu, gozalditu, etab. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE; f) erdal expansionismo / expansionnisme formarena: espantsionismo: ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV; g) erdal expansionista / expansionniste formarena: espantsionista: ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV.

Erdaretako formak

Erdal expansión, expansionismo, expansionista : fr (DLLF): expansion (dilatación); expansion, épanchement, effusion (de afecto); délassement (recreo); épanouissement (del espíritu), développement, expansion; (expansión de la producción) développement de la production; (expansión colonial, industrial) expansion coloniale, industrielle; (la expansión económica) l'expansion économique // expansionnisme // expansionniste; en (Collins): expansion, enlargement, extension, spread(ing); (la expansión económica) economic growth; (la expansión industrial) industrial expansion; (relajación) relaxation, pleasure; (efusión) expansiveness // (Pol etc) expansionism // (Pol etc) expansionist; it (S. Carbonell): espansione (dilatazione, effusione, manifestazione di gioia, affetto); Fig. ricreazione, svago // ø // ø; de (Langenscheidts): 1 Ausdehnung, Expansion, Wirtschaftsexpansion; 2 vertrauliche Mitteilung; Gefühlserguss, Überschwang, Mitteilsamkeit; 3 Entspannung, Ablenkung // Expansionsdrang // ø.

espantsio 2, Marian Iriarte (“gasen espantsioa erabiltzen den horretarako”, “Bat-bateko espantsio horiek erabiliz”). // LB: 95 (Laneki 52, UEU 28; hainbat espantsio-uhin); ETC: 234.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: espantsio 2: Berria (“espantsio prozesu hori”), Irene Aldasoro (“Etankako emari baten gorabeherak leundu beharrean gertatzen den ingeniariak espantsio-ontzi bat jartzea pentsatuko luke ziur asko”). // Elhuyar: espantsio iz. Fis. expansión / Adorez: espantsio iz. (Fis.) expansión; espantsio adiabatikoa: expansión adiabática; espantsio isotermikoa: expansión isotérmica/ Labayru: 0 / NolaErran: 0.

Erdaretako formak

es expansión; fr expansion: Elhuyar: 1 s.f. hedapen, hedatze, zabalkuntza, zabaltze la expansión del cólera se detuvo en otoño: koleraren hedapena udazkenean geratu zen 2 s.f. lasaialdi, jolasaldi después de toda la semana, necesitaba un día de expansión: aste osoa igaro eta gero egun bateko lasaialdia behar zuen 3 s.f. (Fís.) espantsio en el proceso los gases tienen una expansión adiabática: prozesuan gasek espantsio adiabatikoa dute / Adorez: 1 difusión: hedapen, zabaltze, zabalkunde, hedatze; expansión cósmica: hedapen kosmikoa. 2 dilatación: hedapen, handitze, zabalpen, (gases) espantsio; la expansión de la pupila: betseinaren handitzea; la fuerza de expansión de los gases es grande: gasen espantsio-indarra handia izaten da. 3 desahogo: lasaialdi, asaskaldi. 3 recreo: jolasaldi, josteta, olgeta. 4 (Fís.) espantsio, hedapen; expansión de gases: gasen hedapena / gasen bolumena handitzea; expansión libre de gases ideales: gas idealen espantsio askea / Labayru: 1 s.f. Propagación o extensión zabalkunde, zabaltze, zabalkuntza, hedapen, hedatze, hedakuntza 2s.f. Desahogo asaskaldi, asaskada, lasaialdi, hutsaldi, asaskatze 3 s.f. Recreo o diversión dibertsio, olgeta, libertimendu, jolas(keta), olgantza, josteta, solas, parlantzu, jostagarri (lo que divierte); rato jolasaldi, jostaldi, jolas-ordu. En su tiempo de expansión le gusta estar con sus amigos: Jolasaldian bere lagunekin egotea gustetan jako / NolaErran: 1 extension physique hedatze – hedapen; 2 extension des idées hedatze – zabaltze; 3 accroissement hazkunde – hazte.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "espantsio h. hedapen, hedadura".

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

ez dago maileguaren premiarik (Fisikan ere hedapen darabilte, A. Sagarnak dioenez).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa, Fis. markarekin eta ‘Ik. hedapen’ gehituta. Bide batez, hedapen sarreran fisikako bi adiera gehitu behar dira: 1) uhinei buruzkoa; 2) gasei buruzkoa.

Jakite-arloak

Fis.