OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: JAITS AHALA, JAUTS-AHALA (L-ain ap. A; Dv, H (-i); ieutsiala BN-baig ap. Satr VocP). (Llover, etc.) torrencialmente, a mares. "Autant qu'il en peut descendre, à torrents" Dv. "Uria erortzen da jauts-ahala (L-ain), la lluvia cae a torrentes" A (s.v. jauts). "Ieutsiala, torrencialmente. Se dice de la lluvia" Satr VocP. Cf. NEtx LBB 19: Arreoaren erakustea gurditik jetxi-ala? Azkenean uria erortzen da jauts ahala. Prop 1880b, 378. Uria jauts ahala ari zelarik ere, hanxet, kanpoan. HU Zez 132. Egun hetan uria jauts-ahala ari, urak gaindituak dire. Arb Igand 102. Noiz eta ere arratsalde erdirat, jeutsahala abiatzen baitzauku euria. Eskual 3-1-1908 (ap. DRA). Berhala zelia belztü zen / ebia jaits ahala lürra ikhara zen. Xikito 6. Euria jauts ahala, ithaxurak hegatsetarik zurrustan erortzen. JE Bur 76. Elurra jauts ala ari da. TP EuskOl 1931, 90. Elurraren ondotik euria zuten, jauts-ahala. Ardoy SFran 232. v. tbn. Prop 1892, 262. (Fig.). Salda, oilaki eta tomate [...]; hiru arno mota, jauts-ahala. Lf Murtuts 26.

jaits ahala 3: Berria 2 (“Euria jaits ahala hasi zen”), Argia (“Atenasen euria jaits ahala ari zuen arrastirian, Syntagma plazaren eskuineko karrika txikiko liburu-dendan aterpetu ginen alaba eta biok”); jauts ahala 1, Argia (“Egia da: urtarrila zen, neguan ginen, negu mina, hotz egiten zuen eta euria jauts ahala ari zuen…”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

jaits ahala 1, Ramuntxo Etxeberri (“Euria jaits ahala hasi zen”); jauts(-)ahala 16: Herria 7 (“Euria jauts-ahala ari-eta, muntatzaileek bezperatik hartua zuten erabakia, jakinaren gainean larunbateko ere etzela aro hobearen mentura handirik!”), Filipe Bidart 3 (“Orzantza, ximixtak, euria jauts ahala, presondegiko ur guziak ene ibiltokira jausten, ixurgailu batek bildu eta bideraturik bezala”), Eneko Bidegain 2 (“Euria jauts ahala ari du, hotz da, ilun da eta Kattalin goseak hamikatua”), Daniel Landart 2 (“Euria jauts-ahala hasi zen”), Xipri Arbelbide (“Biderditan bezalatsu, ibaia bat bada eta xuxen egun hetan uria jauts-ahala ari, urak gaindituak dire, osoki bortistuak, eta harramantza handirekin joiten eta kordokatzen dute bazter hetako zubi bakarra”), Jean Baptiste Etxarren (“Euria jauts ahala, iduri eta gu ginela oraingoan zangotik harrapatuak”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta erabilia Iparraldean; azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke, baina jauts ahala forman.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa jautsi sarreran.

Forma baten adiera(k)

Ipar.