primeza
1.
(SP, Lar, Añ (G, AN), Hb, H),
primaza (Hb),
primieza
Herencia; derecho de primogenitura. "Aînesse" SP. "Primezaz, primezazko" Ib. (sin trad.). "Herencia" Lar y Añ. "Desheredar, primeza kendu" Lar. "Legítima" Añ. v. premutza.
Tr. Documentado en textos labortanos y bajo-navarros hasta mediados del s. XIX. En la tradición meridional sólo se documenta en Brunet y en un texto alto-navarro.
Zeinek bianda batetan sal baitzezan [Esauk] bere lehen sortzezko primezá.
Lç He 12, 16 (He lehen jaiotasuneko zuzena, TB primantzako zuzena, Dv premutasuna, Ol oñordetza, IBk, IBe lehensemetza
).
Aphezpikuak, buraso / zeureen othoitzera, / kondemnatu zinituen / primezaz billuztera.
EZ Noel 171.
Esparantza dut egonen naizela Iaunaren primezan.
EZ
Eliç
380.
O misterio handia! / Huna handi primeza: / Birjinaren sabelori / Kristok beretzat traza.
Hm 165s.
Segura diezadazu zure maiten primeza bizitze eternala.
Harb (ed. 1690) 57.
Hau dela alferkeriak bere haurrei eta zerbitzariei emaiten derauen emaitza, huzkuia edo primeza.
ES 183.
Izanen du primezatzat eta saritzat loria eternala.
Ch IV 3, 2.
Hark hautatzen baikaitu Jainkoaren umetzat, eta emaiten baitaroku dretxo eta zuzen haren Zeruko primezan.
CatLav 216.
(V 108)
Nausia, errozu nere anaiari eman diezadala neure partea primezatik.
He Lc 12, 13 (Brunet primeza; TB primantza).
Artharekin iduki nahi dudan primeza aberats baten pare izanen da [lege saindua]
.
Mih 91.
Ílzagún eta gúréa izain dá onen primiezá .
EvAN Mt 21, 38.
Banitate ergela da gure [Frantziakoen] primeza.
Gy 124.
Landa batean zaukan bere egon tokia, / arratoiñ gazte batek primezaz utzia.
Ib. 27.
Agintzen arabera, nazioneak behar zituen primaza.
Hb Egia 104 (¿errata por primeza?).
2.
"Primauté"
SP.
PRIMEZAZKO.
Heredero.
Eta zorionez bethe primezazko jendea.
EZ Man II 16.