eternal
(
S ap. Lrq
; SP,
Urt I 370,
H),
eternel.
Eterno.
v. eterno.
Tr. Usado desde Leiçarraga en la tradición septentrional, de modo casi gral. hasta finales del s. XIX, aunque apenas hay ejs. del XX. Al Sur sólo se encuentra en Lizarraga de Elcano, en Echenique, en los
Marijesiak de Guernica (
Balad) y en Lasa. La forma
eternel aparece una vez en
CatS (2), junto al más frecuente
eternal . En
DFrec hay 2 ejs.
Gloria eternalera heltzeko bidea.
Lç
Adv
** 6v.
Ez gaztigu eternalaz, baiña bai tenporalaz.
Ax 566 (V 362).
Eman beharko baitiotza laudorio eternalak Jaunari.
Gç 48.
O amudiozko ithurburu eternala.
Ch III 10, 2.
Zergatik erraiten düzü Jinkua dela eternal?
CatLan 23.
Zorion edo zorigaitz eternala.
Brtc 132.
Begira zaitzala heriotze eternaletik Jesu Kristok.
JesBih 460.
Behar ditugu oraino ahalaz bertzeak erakharri egia eternal horien pratikatzerat.
Jaur 409.
Botatua izan zaitezin su eternalera.
Echn Mt 18, 8 (Hual sekulazko suara).
Bizitze eternalaren irabazteko.
CatS 19.
Jainkoak kondenatu ditu ifernuko pena eternaletarat.
CatJauf 53.
Ahuspez emaiten da Aita Eternalaren aintzinean.
Barb Sup 133.
Adan formadu zanian / lenengo lurrian, / pekatu egin eban / Paradisu eternalian.
Balad 193.
Irudi banal eta eternalak / (bihotza ta gezia) / marrasten nituelarik.
Lasa Poem 77.
v. tbn. Mat 223. Harb 257. Hm 118. SP Phil 547. Arg DevB 238. Tt Onsa 86. ES 153. CatLav 12 (V 14). He Gudu 95. Mst V. Lg II 128. Mih 105. Mercy 3. AR 159. Xarlem 153. Monho 142. LE Ong 81r. Dh 179. CatLuz 13. UskLiB 45. MarIl 125. Gy 246. Dv LEd 149. Laph 234. Bordel 202. Zby RIEV 1908, 204. Jnn SBi 59. Lap 26 (V 15). Ip Hil 231. Arb Igand 196. UNLilia 6. LuzKant 145. Etcham 159.
(Uso sust.).Dios.
Eternalak bekhatorea puni dezan artean, / señaleak bidaltzen tu, on dadin anartean.
EZ Man I 63.
Inbokatu zuen Eternalaren izena.
Urt Gen 21, 33.
Bakarrik katolikoak Eternalaz direla deituak.
Prot 70.
ETERNALEKO.
Eterno. v. SEKULAKO.
Marraska egiteko lüke / lürrian gizunak, / orhitürik eternaleko / damnazionen phenak.
Xarlem 169.
ETERNALEKOZ.
Eternamente, por toda la eternidad. v. eternalki, SEKULAKOZ.
Hurak eternalekoz / beitirate kondenatürik.
Xarlem 178.
Sogin ezak orai / ene estatü tristia, / seküla eternalekoz / ifernian izatia.
Ib. 939.
Haien lekia beita / eternalekoz ifernia, / sü flama batetan / sekülakoz eratzia.
Ib. 162.
ETERNALEZKO.
a)
(Tras sust.).
Iudizio eternalezko fundamenta.
Lç He 6, 2.
Allianza eternalezko odolaz.
Ib. 13, 20 (He eternaleko, TB bethiereko, Dv bethirainoko
).
b)
Eterno.
v. ETERNALEKO.
Eternalezko phenetarik / othoi, begira ezazü.
Xarlem 692.