1.
(V-m-gip, S; H; -rz-V-gip, AN-araq, L, BN, saars-V-gip),
zartzaro (V, G, AN-ilzarb-olza, Sal, R; Añ (V), VocZeg 288, H; -rz- Lar in Aq 1472, Añ (V), Izt 120v, Dv (que cita a Lard), Zam Voc)
Ref.:
Bon-Ond 167;
A(zaartzaro, zartzaro, zarzaro);
AMorf 166;
Lh;
SatrVocP(zartzaro);
IzArOñ(saársa(r)o, zaartzaro)Als(zarzaro);
GteErd 131;
ElexpBerg(zartzaro)
. Vejez, tiempo de la vejez."Senectud", "vejez", "ancianidad" Añ."Vejez, en la vejez, zarzan, zarzaroan
"Izt 120v.
"
Gaztezutuan eztena troteatan, zarzaroan ikasi bear du galopeatan (R-vid)"A(s.v. zutu).
Tr. Documentado desde RS, algo más en la tradición vizcaína que en la guipuzcoana. Al Norte sólo hay algún ej. moderno. En DFrec hay 4 ejs. de zahartzaro y 5 de zartzaro. Oasun ezein baño obea zarzaroko alabea. RS 531.
Bere zarzaroan [...] izango zuela seme bat. Gco I 457.
Zartzaroan begiratu. AñEL2 140.
Zarzaroko baneza / zerbait irabazi. IztPo 74.
Jakobek zarzaro mingarria zeraman. Lard 51.
Gero zarzaroan ere esan oi zuen. AranSIgn 29.
Nere zartzaro izoztuaren pozkida. OtagEE 1882c, 583.
Zer izango da nigaz zartzaroan bada?ABAmaE 278.
Eztau txarto igaroko / gero zartzaroa. AzcPB 22.
Zartzaruak errua epeldu ta otzitu dautsonean.ArriagaLekob 28.
Zuei zor dautsue gure izkera maite onek beronen zartzaro agurgarrira eldu izatea. AEEs 1916, 108.
Zartzaroa negarrez / igaro eztagizun. AltEEs 1917, 45.
Zartzaroa zenbat urtekin eldutzen da euskaldunetara?IArtItzald II 62.
Gurekin izan dezagun zartzaroan. InzaAzalp 19.
Zartzaroan bada ere, oraindik berriro alkar ikusiko diagu. AlzRam 103s.
Zartzaroan Mañariratu zalako. Enb 205.
Ango pakean zartzaroko ateak urratzeko ustez. LdiIL 102.
Ire ondorengoak [...], ire zartzaroa poztu lezatekenak. ABarGoi 72.
Gexoaldi, ezbear ta zartzarorako sorospideak. EguzkGizAuz 166.
Zartzaro polita ete datorkit?OrQA 46 (Eus 88 zârtzaro).
Zahartzarorako kabi epela. EtxdeJJ 247 (274 zartzaro).
Zaartzaroaren atzerapen bat. VillJaink 161.
Zaartzaroan, nafarreria. ErkiagBatB 138.
Zartzarorako aurreratzia. BEnbNereA 108.
Zartzaroaren / oiñatz baldarrak / jo dik etxeko atea. NEtxLBB 265.
An eiñ eban bere zartzaro baketsua. EtxbaIbilt 490.
Elizabet zure senideak be, bere zaartzaroan seme bat sortu dau. KerLc 1, 36 (Ol, Or bere zartzaroan; Lç bere zahartzean).
Rodriguezek zaharzaro nekagarri bat ukan zuen. LfELit 157.
Gaur erderazko izenez Seguridad Social izeneko gaixo, osakai eta zartzaroko laguntzak eralduta euki. EtxabuKontu 106 (cf. infra (3)
).
Sasoi-denbora igaro ondoren, etortzen zaio zartzaroa bizi danari. BAyerbe 151.
Zartzaroa aurrera, / bagoaz berantza. FEtxeb 134.
Orain badakigu, honi eskerrak, zahartzaroko ajea izan zuela euskararena Gamizek. MEIG V 110.
v. tbn. And AUzta 74 (135 zartzaro). Zendoia 147. Zartzaro: Zab Gabon 39. Itz Azald 96. Ag Kr 125. Kk Ab I 28. Etxeg Itzald II 157. Jaukol Biozk 102. Laux BBa 8. Lek EunD 35. Goen Y 1934, 181. TAg Uzt 280. EA OlBe 83. Zait Sof 141. SM Zirik 109. Basarri 77. Ibiñ Virgil 96. Alzola Atalak 37. Uzt Sas 256. Ataño TxanKan 124. Onaind STeresa 153.
sense-2
2.Pasado, antigüedad. Ez baita egiazko berrikuntzarik zahartzaroaren oinarrian eta ezagueran finkatua gerta dadina baizik. MEIG IV 110.
sense-3
3.zartzaro (V-gip ap. Elexp Berg). Pensión de jubilación. "Zartzarua kobrau, cobrar la jubilación" Elexp Berg. "Zartzaroko papelak, los papeles de la jubilación" Ib. v. zahartzaroko.
azpisarrera-1
ZAHARTZARO-ERRENTA.
Pensión de jubilación. Amabost urteko soldaruzka osatzean, eta ez zait asko palta, zartzaro-errenta emango didate. AnabAprika 66.
azpisarrera-2
ZAHARTZARO-GAI.
Cosa para la vejez (?). Beti beti ikustea / Kontze ta gizona / etzan, egia esanik / zartzaro-gei ona. AzcPB 148s.
azpisarrera-3
ZAHARTZARO-SARI.
Pensión de jubilación. Zartzaro-saria artzean ezkonduko naiz. AnabAprika 66.