gonburu
Etim. De lat. cumulus, y relacionado, por tanto, con mukuru, etc.
1.
(V ap. A
; Lar Sup, Mg PAbVoc, H),
ganburu (Añ),
goniburu (Añ),
bonburu (V-gip ap. A
) .
(Sust.).
Colmo, exceso.
"Colmo"
Lar Sup. "Colme" Añ.
Etorriko jatzu, adiskidia, gonburubaren erreseria [= 'el rasero de lo sobrante']
.
Mg PAb 123.
Zoritxarraren gaitz-gonburuak adimen-argia itzali oi dio.
Zait Sof 177.
2.
(
H),
ganburu (
Añ) .
(Adv.).
De sobra.
"Demás, lo que se da demás, gañez, ganburu, ganezka
"
Añ.
Euren saria / irabazia / gonburu deutse ekarririk.
Zav Fab,
RIEV 1909, 35.
Gozotasun eta zorionok eukiko dodaz neurri betean eta gonburu.
Añ
EL2
71.
Angerubai ta gizonai neurrian emon joakez grazia ta doiak, baia Mariari gonburu.
Itz Berb I 302.
Nere biotza poz-atsegiñez / gonburu bete dezuna.
Enb 126.
Baina osoki mordoiloturik zegoen orduko kornubiera, eta arrotz hitzez gonburu beterik.
Mde Pr 255.
+
ganburu
(V-ple ap. A).
(Estar...)t otalmente lleno (de).
"Colmado"
A.
Udabarrija or daukazu ba / gonburu pitxi ederrez.
Kk Euzk
II 370 (ap. DRA).
Zear-aize biurriz gonburu diran artzuloetara.
Onaind EG
1956 (5-6), 105.
Antxe egon dira, samurtasunez gonburu.
Erkiag BatB 178.
Nikanor-en burua lilluraz gonburu dago.
Ib. 146.
GONBURUAN.
De sobra.
Baldin Jesukristok emon izan badituz gonburuan kitugarriak.
Itz Azald 33.
GONBURU EGIN
(V-m ap. A EY; ganburu e. A Apend). "Gonburu eginda daukazu ori, eso lo tiene usted ya colmado (V-m)" A EY III 262.
Emen arimeak pozaren pozaz gonburu edo ganez eginda ezin lei itxi deadar egin barik.
Ezale 1897, 371s.
GONBURUZ.
a)
De sobra.
Aretua gonburuz beterik eguan.
Enb 196.
Zure eskuetan gaitzak gonburuz ekarki etorri zera.
Zait Sof 197 (v. tbn. 193).
Bete idazu gonburuz oturuntzaren enparaua, orainarte bezala erantzuki.
Zait Plat 147.
b)
(Tras gen.).
Para colmo (de).
Ta gaitz guzion gonburuz, eraillea bera aitaren oean zoritxarreko amakin ikustean.
Zait Sof 19.