Tr. De uso general en los dialectos meridionales. Hay ejemplos septentrionales, ya desde el s. XVI, aunque muy escasos; en suletino se encuentra únicamente jaiotü en UNLilia (hay otro ej. de jaiotu en Zalduby (RIEV 1908, 206)). Para el sust. vbal., hay jaiaite- en Lazarraga y RS (448), y iaiatze- en Etcheberri de Ziburu y Harizmendi. En DFrec hay 203 ejs. de jaio, 11 de yaio y 5 de jayo, todos ellos meridionales.
sense-1
1.
(V, G, AN, BN-baig; Lcc, SP, Volt 98, Mic 8r (
x-
), HtVocGr 388, VP 48r, Lar, Añ, Lecl(
y-
), Izt, Dv(
V, G, AN
), H(
V, G, L
)),
xaio (AN-egües-olza; Dv(
AN
)),
xeio (AN-olza),
jaiotuRef.:
Bon-Ond 159;
A(
jaio
);
IzArOñ;
EtxbaEib(
jaio, jaixo
);
ElexpBerg
. Nacer."Antes de parto, yaio baño lenago
"Izt.
"
Basúan jáixo, basúan ási, etxera etorrítta amantal zurixa jantzi
"IzArOñ.
v. sortu. Tr. General al Sur, al Norte es escaso, aunque se documenta ya en Leiçarraga.
Nolatan gizona iaio ahal daite zahar denean? Ala berriz bere amáren sabelean sar eta iaio ahal daite?LçIo 3, 4 (LE jaio, Ol yaio; He, Dv sor
).
Zerren il ez ete ninzan jaio ninzan egunetan? Lazarraga A25, 1197r.
Jaio zan Maria birjinaganik.
OracAr
206.
Aldi gextoan jaio doa ospe gextokoa. RS 107.
Bizkaian jaio ziran / Tubalen humeak.CancVizc 367.
Ariketa Iesu Kristo jaio arteraño. BerTrat 42v.
Zeren zureganik behar / baitzen Mesias iaio. EZNoel 144.
Hantxe gizon iduritan / gauherditan / Iesus iaio zekion. OPo 58s.
Sein onek jaio bear dau. Acto 115.
Orai zeite, eze Aite eta Amengatik eze ez zinela xaioko.
OrorbSerm
105.
Zorioneko bazter onetan jaiotzen diranak. CbEg III 354.
Boto au egin da bereala aurra jaiotzen asi zan. CbJust 22.
Jesu-Kristo ta bere Birjin-amandrea ez beste guziak jaiotzen dira bekatu hau erekin duela. Ub 12.
Guretzat jaio, ta iltzan. AñEL1 171.
Onetsibaináu ni jaiobaño lén ére, ta jaioasgéros beti. LEOng 34r.
Sandiak ardura andiarekin gordetzen du Ostiral Santuz jaio zaion arraulza. AA II 22.
Izate au iristeko berriro jaio bear du bataioko sakramentuan. AA III 270.
Jaio jakeen senar emazte onei seme bat. JJMgBasEsc 22.
Azpeitiako Errian ezagutu dira bertan jaiotako seme gogoangarri anitz. IztC 457.
Yaio ohe goxoan zena / lastoan baita akabatzen. Gy 312.
Agindu zion, jaioko zitzaion semeari Isaak deitzeko. Lard 18.
Munduaren Salbatzallea gaur jaio zatzutela. Ib. 367.
Jesu-Kristo jaio baño milla eta zazpi urtez lenago. Ib. 211.
Erliak jaijoten dira txiribirijak legez. UrDial 11 (It jaiotzen; Dv, Ip sortzen
).
Jaio zanean bada Jesus Judako Belenen. UrMt 2, 1 (Hual sortruk, Samper sortrik, Echn sortu
).
Negarrez jaio eta / bizi arrastaka. Bil 131.
Bigarrena, xinestatzea jaio zela Santa Maria Birjineinganik. CatAe 10 (
CatBurg 8, Cb CatV 11, Añ CatAN 9, CatBus 8, Legaz 4 jaio; CatSal, CatR 11 sortu
).
Gure amari / jaio jakozan umeak. ABAmaE 120.
Txanton baiño senar egokiagorik topa-orduko edo neskazartu edo bigarrenean iaio bear izango eban. ABeinB 43.
Haur handi bat da jaiotü, / alagera gitian. UNLilia 14.
Bata besteaganako iaiorikoak izanda uste-uste barik billatu eben batak bestea. AgAL 126.
Zumaiako naturala da, / bertan jaio ta azia. EusJok II 68.
Jaio giñan-ta iltzea zor degu. MujPAm 37.
Obe luke alakoak yaio ezpalitz. IrYKBiz 441.
Miren! Jaio zera nigan berriz. TxillLet 51.
Senarra gaxorik eta bizkiak jaio. NEtxAntz 78.
Nire haurrik ezta jaio. ArtiIpuin 78.
Oso bakan jaiotzen dituk / i bezelako gizonak. Basarri 57.
Yaiotzen denak, iltzia zor. (AN-5vill). InzaNaEsZarr 1702.
Ikasirik ez da iñor jaiotzen. (AN-ulz). Ib. 1056.
Aur gutxi jaiotzen dalako dagoala apaiz faltea.BBarand 34.
Jaio gabe geldituko ote da musika eder hori. MIH 157.
v. tbn. (Sólo para autores septentrionales): ES 385. He Io 8, 58. Mde Pr 186. Mattin 41. Xa Odol 270. Iaio: O Po 18. Hm 183 (iaiatzeko). Yaio: Hb Esk 150.
azpiadiera-1.1
Nacer, salir del huevo. Txitatxoak jaio bear duten aurrean. MgCC 199.
Ez diozka ollakolkari ipiñi nai arraultzak bat goiti baizik, zeren uste duan txita gutxi jaioko dirala. AA II 22.
Arraultzetik jaio gabeko olloren bat izandu da?InzaAzalp 36.
Txitak jaio arte. TAgUzt 113.
azpiadiera-1.2
Brotar (plantas, flores...).
"Nacer, las plantas, jaio
"Añ.
Ilinti gatxek poda dezala / an jaiaiten dan borrea. Lazarraga B5, 1159v.
Garia jaio ta azitzen asi zeneko, jaio ta azi zen belar gaistoa ere. MbIArg I 201.
Begira kanpoetan jaiotzen diran lili edo lirioai. AA II 170.
Orain belar berria / asi da jaiotzen. ItFab 191.
Gipuzkoako mugapean berenez jaiotzen diran berar ta lore eder usai gozokoen ugaritasuna. IztC 160.
Berla xaio zere [granoak], zeren zegon lurra axalkiro. (AN-egüés). OOV III 246 (G-goi irten, V erne, L, B, S sortu, Sal brotatu, R bunatu
).
Lorea jaiotzen danean / sasipe gordean umill. ABAmaE 150.
Iñazio, ezingo aiz egon arbi loreak jaio arte. AgG 20.
Bazekian non ta noiz jaiotzen ziran gibelurdiñik gozoenak. Ib. 3.
Asun beltz, othe, laphar, horra zer / jaio litaken lurretik!Ox 139.
Elorri-arantzartean noizbait jaio oi diran lore zuri ta txikiak legez. GandElorri 148.
Zuk soroan arto-azia ereiten dezu ta arta-landarea jaiotzen zaizu. MAtxGazt 15.
Udaberriko goiz ederrean / jaio zan nere lorea. NEtxLBB 356.
Illarra bere zañakin estomaka barrenian iaiua.Auspoa 77-78, 24.
azpiadiera-1.3
Nacer, salir (pelo, plumas, dientes...).
Bere gatxean inurriari egoak jaio jakazan. RS 526.
Estomaka agerturik bele errioiak gibela / ausikitzen lioela [...] / bañan erraiak zaizkola iaiatzen berehala. EZMan I 101.
Jaioko jatzubez [lumatxu] barrijak. MgPAb 177.
Egun gitxiren buruban balzituten da, jaijoten da bizarra. MgCO 80.
Oraindiño ullea dok jaio bagarik. ABAmaE 311.
Lurra dardar darabil, airean besoak, / adar bi bekokian bailitu jaioak. OrEus 375.
Urterako ortzak jaiotzen asten zaizkio. MAtxGazt 38.
Ba zirudin orduantxe egalak jaio zitzaizkiola Rozinanteri. BerronKijote 210.
azpiadiera-1.3.1
Zer asmatu biar du! Orren buruan ez da jaiotzen illia besterik eta. AlzTxib 94.
azpiadiera-1.4
(Acompañado de predicativo). Eta Paulek dio, eta ni iaio ere burjés nauk. LçAct 22, 28.
Ondasun andien erdian bizi oi dira ta egiten dute aisa lo aberats jaio ziranak. MbIArg I 203s.
Maniatera baten barnean etziña zen Jinko yaio baten ikuskari espantagarria. Mih 85.
Aur jaio, gizon bizi, / aurtxo biurtzea, / orra ekusten danez / gure suertea. ItFab 251.
Itsu jaio da, Jainkoaren mirariak agertu ditezen. Lard 414.
Euskaldun jaio nintzan, / euskalduna azi, / euskara utsik amak / eustan irakatsi. ABAmaE 18 (v. tbn. euskaldun j. en Enb 205, Etxde JJ 58, Izeta in Alzola Atalak 112, NEtx LBB 322; euskotar j. en EArzdi in Kk Ab II 5).
Ontzen lekuan jaio banitz loro, / kaiolen baten nitzan biziko gozoro. Ib. 411.
Pobre jaio, pobre bizi eta pobre izaten erakutsi zuan. BvAsL 208.
Txiki jaio arren andi egingo ziranak. KkAb I 46.
Kristauetatik jaio-ta ere ez da kristau jaiotzen. InzaAzalp 7.
Ele lander baten seme jaio nintzan ezkero bertso ñimiño oneik be argittara datorz. LauxAB 14.
Emakume jaio ez bazan gizon aundia izango zana. JAIrazBizia 23.
Ai ni gizon jaio banintz!EtxdeJJ 202.
Itsaso hurrunen harmonietan / uhinen alhaba jaio zinaden. MdePo 71.
Ta ni, asto jaio nazalako, eurek baño gitxiago?BilbaoIpuiB 20.
Zertako pago indartsu jaio / loreak lez hil baledi?AzurmHitzB 28.
Nere buruaren jabe jaio nintzan. BerronKijote 160.
Or pobre jaio ta pobre bizi, ez dezute beste erremediorik. TxGarmBordaB 89.
v. tbn. Ag Kr 162. Anab Poli 97. Arti Ipuin 65. Vill Jaink 104. Ataño TxanKan 231. Iaio: Or QA 174. Yaio: Or Mi 135. Ir YKBiz 332.
azpiadiera-1.4.1
Balendiñ eta Erramun gor-mutuak jaio ziran. AlzolaAtalak 78.
Buru gogor bat jaio nitzan. (In UztNoiz 96
).
Zeren eta jaio / nintzan euskalduna. AzurmHitzB 36.
(Con alativo). Erdi denean haurtxo batez, gehiagorik ezta doloreaz orhoit, bozkarioz zeren gizon bat mundura iaio daten. LçIo 16, 21.
Zeren gizon bat iaio baitzaika mundura. SPPhil 195.
Zerura jaio baño lenakoak ziran. LarSAgust 7.
Gizonak obe luke / ez jaio mundura. JanEd I 38.
Ara igotzeko ta ez besterako / jaio giñaden mundura. AranSIgn 214.
Ontarako jaio giñan / kristabak mundura. Ud 108 (v. tbn. 89).
Mundo ontara jaio giñaden / gauza asko ikusteko. TxB I 79.
Zuri, beltz edo gorri, haurrak jaio egiten dira mundura. ArtiIpuin 78.
v. tbn. OA 64. Moc Damu 8.
azpiadiera-1.6
(Precedido de ines.). Halaber urguillukerian, [...] eta banokerietan iaiotzen eta gurentzen diren gizonen bertute eta abantail ederrek. SPPhil 200 (He 202 banokerian haziak
).
Jesus garbitasun utsa, ta ni pekatuan sortua, pekatuan jaijua. UrMarIl 104.
azpiadiera-1.7
(Con sociativo). Onreagaz jaio, onreagaz il, / gizona gizalegen, ez beti mutil. EgiaK 90.
Patu gaiztoarekin / danean bat jaio, / an edo emen bizi / oro-oro bat zaio. ItFab 65.
azpiadiera-1.8
(Con -ta(ra)ko
).Nacer para. Ni zertako jaio ninzan? Salba nendin. Suescun
1.
Naiz jakiñ artarako jaio enaizela. ABAmaE 398.
Etzekiten da. Jaio egiñ bear orretarako ere. AgG 28.
Ontarako yaio naiz ta ontarako etorri naiz mundura. IrYKBiz 486.
Besteak beste onetarako jaio nauk ni!TxillLet 86.
Idazlerako jaio ei zan. ErkiagBatB 48.
azpiadiera-1.9
(Con -t(z)eko
).Nacer para. Amaika sufritzeko / jaio zan gaxua. Noe 36.
I're, bada, iltzeko jaio aiz. SorAKaik 118.
Ni enaz jaio etxe-barruban bixitteko. Altuna 83.
Mutilzar bizitzeko jaio geranorentzat. LabEEguna 103.
Iñoren etsai izateko ez naiz yaio. ZaitSof 175.
Iltzeko jaio gera. VillJaink 111.
Urre-aroa berpizteko jaio nintzala ni. BerronKijote 226.
v. tbn. Enb 91.
azpiadiera-1.10
(Con negación; en exprs. normalmente acompañadas de una oración de relativo). Ez iaio da ez iaioko ior onen igoala.
Henri
3.
Sekula jaio ez da amoradurik / ni duin firmerik ene lekuan. Lazarraga A17, 1186r.
Bera baño oberik / ez dala iñun jaio. AzpPr 98.
Ta eurai atzera eragingo eutsenik ondiñokoan etzala jaio. KkAb II 11.
Ez da jaio egundaño emakumea eziko duanik. LabEEguna 98.
Ez omen da jaio, ez jaioko ere egundo alaingo neska ederrik. TAgUzt 45.
Benetan eta trabarik gabe aukera dezakeanik ez da jaio; ezta jaioko ere. TxillLet 127.
Argumentu au ondatu dezakenik ezta jaio. VillJaink 36.
Arek zirrikatuko ez debenik ezta jaio munduan. SMZirik 40.
Ez baita jaio oraindik aldi berean zaharrago eta gazteago izan daitekeen mutilik. MIH 230.
Gertatu dena desgertaeraziko duen mutilik nahiz neskarik ez baita jaio. MEIG VIII 32.
azpiadiera-1.11
(Part. en función de adj.)
azpiadiera-1.11.1
(Con -ta(ra)ko
).Nacido para."(Para todo es) hábil, [...] guzitarako sortua, jaioa
"Lar.
Bakotxak konsidereetako zetarako jaijua dan. JJMgBasEsc 264.
Etzirudiala neskametarako jaioa. AgKr 116.
Naiz bertsoetarako / apropos jaiua. TxB 226.
Apaizetarako yaiua aizelarik. ABarGoi 16.
Zertarako jaioa naizen bai al dakit nik?Ib. 45.
Gauza aunditako jaioa. SMitxAranz 132.
Ostutzen yaioa, / artako jaioa. JKort(
inNEtxLBB 313
).
Ta jinetea aukeratuta / orretarako jaioa. FEtxeb 96.
Eta fondoa? Fausto ere ortarako jaioa izan. Mutil gogorra. Albeniz 242.
Ni ez naiz eredutarako jaioa, eta hoberik aurki dezake irakurleak. MIH 366.
v. tbn.
EusJok 171. Uzt Sas 147. MMant 33. Insausti 133.
azpiadiera-1.11.2
(Con -t(z)eko
).Nacido para."Destinado, yaioa; nekea ikusteko yaioa zara zu
"Izt.
Betiko bizitzeko jaioak zirala. InzaAzalp 116.
Iñoiz aurrik izateko yaioa ba-aiz, Erode gorroto izango dek. LdiIL 19.
Nere biotz au doakabez lertzeko jaioa al da?TAgUzt 269.
Ez da geldirik egoteko jaioa. JAIrazBizia 75.
Etzan iñoren mende egoteko jaioa. EtxdeJJ 90.
Ezta ori edozein neska gangarren senar izateko jaioa. ErkiagArran 90.
Iltzeko jaioa naizen bezelaxe. BerronKijote 71.
Hamaika amets mamitzeko jaioa dirudien "Auspoa". MEIG III 69.
v. tbn.
AzpPr 124. Otx 118. Osk Kurl 19. BEnb NereA 250.
azpiadiera-1.11.3
Alperrik biziteko jaiota ez nago. ABAmaE 284.
azpiadiera-1.11.4
(
-rako jaioa
). Alargunak eta ezkongai garbiak ez ezik ezkondu berak ere zerurako jaioak dira. MbIArg I 131.
Mendirako iaioa izango da-ta. AgAL 112.
Guztiak zeru baterako jaioak diralako. KIkG 39.
Zerutarako jaioak eta / ez egoteko ire mende. SMitxAranz 71.
azpiadiera-1.11.5
(Precedido de betiko
).Cf. Ag Kr 224: Betiko ezkiñan jaio ta... Uste degu betiko / jaiuak gerala. Xe 402.
azpiadiera-1.11.6
Zarelarik loriaren / egiazko Ienkoa, / eta ni miseriaren / exenplutzat iaioa. ArgDevB 58.
sense-2
2.
(Lar, Añ, H). Nacer, brotar, surgir, salir."Provenir, jaio, etorri, sortu
"Lar, Añ.
"Naître, prendre sa source. Urtsuko mendi gainetik iaiatzen dira zazpi ithurri
"H.
Tr. Documentado desde RS en textos meridionales. Al Norte sólo lo emplean Harizmendi, Pouvreau, Etcheberri de Sara, Monho y Oxobi.
Surean keea jaio doa. RS 360.
Begiak deutse egozten biotzari kulpea, / aganik jaio zala onerestea. EneB 11s.
Nigarraren ereinzatik / irria da iaiatzen. Hm 140.
Karidadetik jaiotzen dan bildurtasun santuko doea. OA 101.
Zeinetarik sortzen, jaiotzen eta heldu baitira gauza on eta ongi gidatu guztiak. ES 201.
Emendik jaiotzen dira gaitzak ta eriotzak. MgCC 252.
Jaio deneko gezurrak / einak ditu zain-hezurrak. Monho 52.
Jakin biar dau [...] noskua dan gatxa, zarra edo barrija, nundi jaijo jakon. MgCO 16.
Zein dira nagitasunetik jaio oi diran pekatuak?Gco II 74.
Aidetasun bat ezkonzatik jaiotzen dana. AA I 560.
Jaijorik eguzkija / gau ilun ostian. FrantzesB II 30.
Ibai au jaiotzen da Segurako erriaren mugapean. IztC 112.
Kutiziya jaioko / zaiote askori. Bil 135.
Euzkie jaio zanen, erre zien eta igartu zien. (G-goi). OOV III 242 (V-och urtenik, B, AN-egüés atra zelaik, BN-baig yeikita, BN-ciz yalgi, Sal elki
).
Aingeru bat igotzen zala eguzkiya jaiotzen dan lekutik. BvAsL 21.
Zauriño harren nigarretarik erne jaio da phirua. Ox 173.
Ithurri bat jaio da. Ib. 64.
Gorrotorikan ez da jaiotzen / apaiz-biotzean. JaukolBiozk 73.
España jaio baño / millak urte lenago, / Euzkadi emen zala. Enb 93.
[Gizartekeri ta baltsakeria] berez eta gaberik goizera erne ta jaio diranik ezelan be ezin uste izan geike. EguzkGizAuz 18.
Arthur Errege eta Mahai Biribileko Zaldunen ipuiñak haien herrian jaio izan direla. MdePr 251.
Itxaropen berri bat jaio zitzaidan buruan. UgaldeIltz 20.
Badegu itzulpen bat: [...] Beraz, au etzan euskeraz jaio. AZavala(
inGoñi 17
).
Española, frantsesa ta beste latiñaren semiak jaixo ziran denporetan. OskKurl 116.
Azaleko zirkunferentziak, arraunetan jaio [...] ta ostera ethorten ziran guganutz olatu ttipien itxuraz. Ib. 125.
Antolamendu ori jaio den iturrian ez ote da batere adimenik izango?VillJaink 171.
Filosofia jaio zeneko eztabaida. Ib. 29.
Nabarmen daude zure buruan / jaiotzen diran asmuak.Olea 119.
v. tbn. Aran SIgn 108. Kk Ab I 46. FEtxeb 138. Iaio: A BGuzur 151.
azpiadiera-2.1
(Con ines.). Egiazko urrikimenduan eta bihotzeko humiltasunean iaiotzen da barkhazinoaren esperanza. SPImit III 52, 3 (Mst, Ol sortzen
).
azpiadiera-2.2
(Con sociativo o instr.). Goizeko eguzkiaz jaio ta arratsaldekoaz ila izanarren, Leaburuko semeen oroipenean beti argi ta alai bizi izango dan eguna. AArdi 55.
Nekin jaio ta nekin ilko dan oroigai kutun, / irudi illezkor-garbia. JaukolBiozk 46.
Gurekin jaiotzen da, gure aldiko seme jatorrak bagara, harako antzinakoen amor fati hura. MIH 227.
azpiadiera-2.3
Salir (cierto comportamiento de una persona). Martintxori okerrean eta biurrikerian aritzea besterik etzitzaion jaiotzen. EtxdeAlosT 22.
Berarekin atsegiña izatea etzait jaiotzen. EtxdeJJ 165.
sense-3
3.
(SP, Dv) . (Aux. trans.).Parir, traer al mundo."
Iaio zaitu
"SP(sin trad.).
"
Jayo gaitu Jainkoaren baithan, il nous a engendrés en Dieu"Dv.
Birjinak iaio daroku / Kristo salbatzaillea. Hm 96.
Seme bat iaioko duzu / zarelarik Birjina. Ib. 82.
Bada fiñ onetako Jangoikoak jaio izandu giñuzen, edo bota giñuzen mundu onetara. (Munarriz, s. XVIII). FLV 1989, 103.
Mundu onetan ez da izango amarik, Patxi ori baño aur okerragorik jaio duanik. Apaol 88.
Ni ez nindukan jaio, jaio egin niotekan. Iraola 98.
Aiek an zeudela, aur-egiteko garaia iritxi zitzaion Mariari; yaio zuen bere Seme leen-sortua [...]. IrYKBiz 21.
Seme bat yaio zuen. Ib. 11.
Bidean jaio zuten gaixoa / (ez nondiko ta ez norako) / ez baida berez jaioa. AzurmHitzB 61.
azpiadiera-3.1
Nerekin yaio nun abesmiña, / ta aurtandik min ori dut izan samiña. '
Nacióme conmigo'
.LdiBB 162.
azpisarrera-1
JAIO-HAZI . (Part. en función de adj.).Nacido y crecido (en cierto lugar).
Ikasi bage hitz egiten zuten edozein baztertako hitzkunzan ta hitz egiten zuten an bertan jaio-aziak eta beti bizitu balira bezain zuzen. MbIArg I 344.
azpisarrera-2
JAIO ERAGIN. Hacer nacer.
v. jaioarazi. Barriro jaio eragiten deutso bateatuten danari. ItzAzald 130.
azpisarrera-3
JAIO ETA BIZI. "
Yaio ta bizi emen ezagutu det ori (G-to), toda la vida [...]"AEY III 348.
azpisarrera-4
JAIO-JAIOTATIK. "
Jaixo-jaixotatik, desde el mismo nacimiento"IzArOñ.
azpisarrera-5
JAIOKO. De nacer, de nacimiento.
Ni oraindikan nago / jaioko moduan, / dana nobioantzat / billatu orduan. FEtxeb 189.
azpisarrera-6
JAIOREAN. Desde el nacimiento.
Jaiorean ninzan desditxadea. Lazarraga B15, 1181v.
azpisarrera-7
JAIOTIK HERIORA. "
Yaiotik eriora (V-ger), (en) toda la vida, litm.: desde el nacer al morir"AEY III 348.
azpisarrera-8
JAIOTIKO. Natal.
Udaberriko lore mardula / nun dago / jaiotiko lur gozoan baño / pozago?JaukolBiozk 28s.
azpisarrera-9
JAIOTZEKO. (El) que va a nacer.
Jaunari eskatu zion mandatari bera berriz ere bialdu zezala aur jaiotzekoarekin zer egin bear zuten erakustera. Lard 139.
azpisarrerakoSense-9.1
(Con izan o egon
). Jesus jaiotzeko zegoan egunetan agindu zuan Agusto Erromako enperadoreak [...]. Ub 62.
Abrahanen odoletik jaiotzekoa zan munduaren Salbatzallea. AA II 132.
azpisarrerakoSense-9.2
(Con eduki
). Amar arrautza dauzka jaiotzeko ta txita jaioberri bi. TAgUzt 117.
azpisarrera-10
JAIOZKO . (Adnom.). Zer gauza da lege naturala deritzan jaiozko ta ekarraizko legea?Ub 16.
azpisarrera-11
ONGI JAIOAK EGON. Estar apañados.
Etxean egur bearrian baziran, ondo jaioak zeuden. MujPAm 51.
Bestela, itsua badabil itsu-mutil, ongi jaioak gaude. MIH 322.