(O-SP 222→SP, ArchVocGr, Gèze, Dv, H),
zaharu (Lecl),
zahalo (BN ap. A
; VocBN, Dv(BN-bard), H),
zahau,
zaro (Ae ap. AApend
; Aq 589 (AN)),
zaurio (zau)- R-vid ap. A), zaure (R ap. A).
Vara, varilla; rama delgada; vástago, tallo de árbol joven."Gaule"O-SP 222.
"Fouet"Lecl.
"Verge, baguette"Gèze.
"Verge"H.
"Varita para arrear ganado lanar y de cerda, y también varal para derribar castañas, etc."A.
"
Orrek galdegitan daitad xaxtekulariak iltan dreia zaũrioz: kala lein ilen da asto bat
"Ib. Zaharo zeno zeren etzen xuxentu, da zuhatza makur azkentu. "Scion"
.OPr 421.
Nahi badú zároas emán.'Pegar con el palo'
.LEOng 96v.
Adarren üztartzea ostoz eta zaharo batzüez. ArchGram 145.
Emaiten diote trebeskara ahoan / zaro bat hortzen artean. "Bâton"
.Gy 256.
Harturik burzuntz, amanda eta albo zaharo heze batzuek. DvGen 30, 37 (Urt xigor, Ur zigor, Ol, Ker muskil, Bibl xiri, BiblE ziri).
Eliza athean eta barnean buruzagiak ezarri zituen gizon batzu zahalo bat eskuan. Prop 1876-77, 95.
Aaronen zaharoa. Ducq 164.
Esku ezkerraz badauzko hunek [zaldiaren] gidak, eskuinaz zaharoarekin joiten duelarik. JEBur 141n.
Ellanderen zaharoak laster emaiten ditu [astoak] aztaparren gainean. BarbSup 72.
Zaharoa altxatzen du Xalbadorri zafraldi baten emaiteko. Ox 55.
Isats luzea zaaro antzo iñarrosten dite. OrMi 45.
Zaharo batekin kenduko dauziet nik irriak. Zub 74.
Nahi lüke atzaman [pelota]. Bena erreka barnegi da. Eta ez zahau bat eskian. GH 1936, 313.
Zaharo berde bat muztü zian. MdePr 123.
Zahalo bat mozten du hesian. JEtchep 41.
Zaldiak zaaro okerrez zirikatu. IbiñVirgil 96.
Mimen zaharo batekin zangoak berotu zauzkitala.Etchebarne 24.
Ez baitzuen amak zaharoaren baliatzeko lanik izanen.LarreArtzainE 15.
azpiadiera-1.1
zaro (AN, B, Sal ap. A). "Percha, vara, barda. En B designan con este nombre espacialmente el mayal o palo con que se desgrana el trigo"A.
azpiadiera-1.2
zahoro. "
Zahoro (Chaho ms.), látigo"A.
Itxua zaoro (látigo) bat bizkarretik zintzilik duela, ezkerreko atetik sartzen da. Alz Ram 95s.
azpiadiera-1.3
"
Zaharo, [...] sceptre"Gèze.
azpiadiera-1.4
(Fig.).Castigo; maltrato, agresión física. Biz zure gaztigia nitan gañen, eta zure zaharuak berak jakintsütüren nizü. Mst III 50, 5 (SP azote, Ch zigorrada, Ol zigor).
Ogi huts ala zaharo, guziak baino zailago eta gogorrago Eskualdun kaskoetan tema. HUAurp 206.
Zaharoa gauza itsua duk. Gaxtaginen aithorrak ditutzuela hari esker ardiesten, zonbaitetan ba. Bainan, berdin hobengabeak zafratzen. LarzSenper 24.
azpisarrera-1
XAHARO.
"(S), ramilla" A. Eztieia eskas bat senditzen beren beithan, feida bethiala agertzen direlarik ürrütx xaharo xuritü xar bat eskietan? Ni ahalke nintzake. (S). Eskual 12-6-1908 (ap. DRA
).
Ez ditugu gehiago ikhusiko gure eskualdun gizonak bide horietan, xaharo bat eskian makhil orde, prozedura baten beldurrez. Eskual 14-8-1908 (ap. DRA
).
azpisarrera-2
ZAHARO-UKALDI,
ZAHAROKALDI.
Zaharo-kaldiak zauri bat du egiten, ta mihi-kaldiak hezurrak hausten."La médisance, la calomnie sont plus funestes qu'une blessure"
.Herr 10-11-1960, 4.
azpisarrera-3
ZAHARO-UKALDIKA.
A varazos. Joarazi nahi banauzu zigor edo zaharo ukhaldika. JnnSBi 193.
Ze eho-aldia eman zakoten zaharo-ukaldika!Zub 63s.