Azpisarrerak (sarrerak) (5)
derrepente.
( VP
19v), terrepente,
derrefente,
derepente,
terrepent (Dv).
De repente, de pronto, inopinadamente. Tr. Documentado al Sur casi exclusivamente en bersolaris; al Norte se encuentra en Duvoisin y J. Elissalde.
Bosteun ta geiago ate, Medikuak diotenez, sosteko eriotzak edo derrepente sartzeko ditu. Cb Eg III 220. Artan dagoláik, adituzé derepénte aurbáten boza. LE JMSB 95. Perlesiya gaiztuak / jo du derrepente. Noe 42. Jo ta bota niñuen / bertan derrepente. Ud 160. Bigarren ordurako / il da derrepente. Balad 231. Ondo loturik negoan / etsaiaren atean, / derrepente sartu nintzan / beraren etxean. Ib. 225. Neri ere derrepente ekin zidaten, epaitegi batean bageunden bezela, galdezka. AZink 81.
De repente, de pronto, inopinadamente. Tr. Documentado al Sur casi exclusivamente en bersolaris; al Norte se encuentra en Duvoisin y J. Elissalde.
Bosteun ta geiago ate, Medikuak diotenez, sosteko eriotzak edo derrepente sartzeko ditu. Cb Eg III 220. Artan dagoláik, adituzé derepénte aurbáten boza. LE JMSB 95. Perlesiya gaiztuak / jo du derrepente. Noe 42. Jo ta bota niñuen / bertan derrepente. Ud 160. Bigarren ordurako / il da derrepente. Balad 231. Ondo loturik negoan / etsaiaren atean, / derrepente sartu nintzan / beraren etxean. Ib. 225. Neri ere derrepente ekin zidaten, epaitegi batean bageunden bezela, galdezka. AZink 81.
"Enseguida. Esaixozu derrepente etortzeko
"
Elexp Berg.
Derrepente iltzeko / indarrik etzuan. PE 49. Ori orrela bada, sentellas! derrefente garbituko det bat edo bat. Ag G 305. Eta derrefente [...], zigorrez jo duten astoaren gisa, an ziak Moxolo Potolo Zabaletara. Ib. 305. Guziek eztaitzezke / derrepente esan, / geigo esplikatzeko / ere daude kausan. EusJok 74. Agertu guziak kalitu gintuen terrepente. Zerb Gerlan 80. Olhetako xokoan bizpalau ohointza frogatu ziozkaten terrepente. Zerb Azk 107. Basarri ori etorria da / deitu eta derrepente, / orrenbestian agertutzia / ez al du egin dexente? Uzt LEG I 306.
Derrepente iltzeko / indarrik etzuan. PE 49. Ori orrela bada, sentellas! derrefente garbituko det bat edo bat. Ag G 305. Eta derrefente [...], zigorrez jo duten astoaren gisa, an ziak Moxolo Potolo Zabaletara. Ib. 305. Guziek eztaitzezke / derrepente esan, / geigo esplikatzeko / ere daude kausan. EusJok 74. Agertu guziak kalitu gintuen terrepente. Zerb Gerlan 80. Olhetako xokoan bizpalau ohointza frogatu ziozkaten terrepente. Zerb Azk 107. Basarri ori etorria da / deitu eta derrepente, / orrenbestian agertutzia / ez al du egin dexente? Uzt LEG I 306.
DERREPENTEAN
(terrepentean Dv). De repente, de pronto. "Terrepentian, betbetan, tirripiti-tarrapataka" Alth in Lander RIEV 1911, 169.
Agortasuna eta alharguntasuna, horiek biak terrepentean eta egun batez ethorriren zaizkin gainera. Dv Is 47, 9. Egizu nigar [...]; zeren terrepentean ethorriko baita xahutzailea gure gainera. Dv Ier 6, 26 (Ol sostean, Ker berealaxe). Ene etxolak terrepentean, ene larru-olhak bat-batean xahutuak izan dira. Ib. 4,20. Bengantzak zeukan ate zabala / derrepentian itxi zan. PE 28. Egon arren denbora / kalman eta klaro, / derrepentian txarra / sartutzen bazaio, / galtzen dira egin arren / makiña bat saio. Arrantz 93. Zaintzen utziak zituzten ehun eta hogoitahamar soldado preso terrepentean harturik. Zerb Gerlan 96. Anai Iñaxio, etzazu pentsa / derrepentean iltzia. Auspoa 39, 115.
Agortasuna eta alharguntasuna, horiek biak terrepentean eta egun batez ethorriren zaizkin gainera. Dv Is 47, 9. Egizu nigar [...]; zeren terrepentean ethorriko baita xahutzailea gure gainera. Dv Ier 6, 26 (Ol sostean, Ker berealaxe). Ene etxolak terrepentean, ene larru-olhak bat-batean xahutuak izan dira. Ib. 4,20. Bengantzak zeukan ate zabala / derrepentian itxi zan. PE 28. Egon arren denbora / kalman eta klaro, / derrepentian txarra / sartutzen bazaio, / galtzen dira egin arren / makiña bat saio. Arrantz 93. Zaintzen utziak zituzten ehun eta hogoitahamar soldado preso terrepentean harturik. Zerb Gerlan 96. Anai Iñaxio, etzazu pentsa / derrepentean iltzia. Auspoa 39, 115.
Rápidamente, enseguida.
Makillarekin golpia tira / lendabiziko itzetik; / dudarik gabe asiko ziran / derrepentian iltzetik, / bañan oraindik bizi omen da / egun ortako gaitzetik. Tx B I 179.
Makillarekin golpia tira / lendabiziko itzetik; / dudarik gabe asiko ziran / derrepentian iltzetik, / bañan oraindik bizi omen da / egun ortako gaitzetik. Tx B I 179.
Igaran igantian 12 ehün jentek Maria Madalenako bidia hartü die, izigarriko terrepentian. Txapelaren benedikatzia zen. Herr 13-4-1961, 3.
DERREPENTE BATZUETAN.
Por sorpresa.
Oraino gazte gaztea (Zugasti), jaz egin zituen partida gehienak irabazi zituen, terrepente batzuetan, nihork uste etzuelarik. Egunaria. (ap. DRA, que no da más ref.)
Oraino gazte gaztea (Zugasti), jaz egin zituen partida gehienak irabazi zituen, terrepente batzuetan, nihork uste etzuelarik. Egunaria. (ap. DRA, que no da más ref.)
DERREPENTEKO
(terrepenteko Dv). "Subitaneus, soudain. Terrepenteko alda, changement brusque" Dv.
Oraindaño ikusi ditugun Lurdesko sendatze guztiak derrepentekoak izandu dira. Goñi 69.
Oraindaño ikusi ditugun Lurdesko sendatze guztiak derrepentekoak izandu dira. Goñi 69.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
