1.
(AN-5vill, B; Lar, Añ, Hb, Dv, H (que cita a LE)),
zizail,
zizil,
sisel,
xixel (L, B, BN, S; VocBN
, H),
xixail
Ref.:
A (zizel, xixel);
Lh (xixela);
Garm CEEN
1971, 131;
Izeta BHizt2
.
Cincel; formón.
"Con el instrumento llamado zizila
"
(Vera, 1699).
LexHNav
II 174.
"Cincel"
Lar, Añ.
"Ciseaux de menuisier"
VocBN.
.
"Ciseau de menuisier, de maçon, de meunier"
Dv.
"
Xixela, [...] ciseau de menuisier, marbrier, sculpteur"
H.
"Formón, instrumento de carpintería. Zizelaz maiz beartzen da zurgiña
"
A.
"
Xixel (B), formón"
Ib.
Azkue, s.v. xixel, da además el significado de "tijeras de menestral", seguramente traducción errónea de VocBN.
[Eliza triunfanteko harriak] aphaintzen tu eta perfet errendatzen [...] mortifikazionearen mailuaz eta zizelaz.
CatLav 448.
(V 210)
Eskribitzeas libruan burriñásko plumaréki, edo suarrian zizelaréki.
LE Doc 231.
Moldatzen dire golpéka pikotínas ta zizélaz.
LE Urt (ms.) 4v.
Egia horiek ene bihotzean zeronek, othoi, Jauna, barneraino sar zaitzu, eta han, zizailaz harrian bezala, marka.
MarIl 49.
Hitz hautan bezala: xehea, xixaila, xoilki, xuria.
Ib. VI.
Sisel berri bat lauzako.
HerVal 147.
Zizelik ospatsuenak etzuen sekula moldatu kokots bat aiñ egokia.
Otag EE
1882c, 447.
Kopetaren erdian, adar batzu, xutak, xixelarekin eginak baino xutagoak.
Barb Sup 87.
Harri hotarik bakotxak badauzkala ere xixelaz askaturikako bi marka.
JE Ber 23.
Ertzak eta eskulekuak berriz, zizelez ateratzen dizkio [kaikuari]
.
Garm EskL I 98.
Asi orduko, zizel-muturra zirudik oien segaren aoak.
Ataño
TxanKan
16.
Zizelak eta beste tresna guztiak.
PPer Harrip 94.
2.
zizail
(Hb),
xixel
(B ap. A). Cizalla. "Cisailles" Hb (cf. Lar, s.v. cizalla, donde se sugiere el origen vasco de esta voz). "Instrumento con que se cortan clavos" A.
ZIZEL-KOPA
(xixel- B, BN-baig). Ref.: A; Garm CEEN 1971, 223. "Formón de media cana" A. "Gubias, xixel kopak" CEEN 1971, 223.
Sisel kopa bat berria.
HerVal 200.
ZIZEL-LAN.
Cincelado (sentidos prop. y fig.).
Antziñako oiturari jarraituaz, oso zizel-lan politak eramaten ditu.
Garm EskL I 126.
Aresti ez zen, parnasiano modura, zizel-lanean aritzen bere bertso eta hitz-lauzkoekin.
MEIG V 133.
ZIZEL MEHAR.
"Xixel mear, formón estrecho" A.
ZIZEL ZABAL.
"Xixel zabal, formón ancho" A.