1.
(
Urt,
Lar,
Arch VocGr,
H),
organu (
Lcc,
Añ),
orgaño,
orgañu,
organa.
Órgano (instrumento musical).
"Aulon, organo xixtúa, organo xirola
"
Urt III 189.
v. orgina.
Haren gatik elizan tuk organoen kantuak.
EZ Man II 17.
Lauda ezazue [...] orgañoetan.
EZ
Eliç
196.
Arroka hek badidurite organoak.
INav 55.
Zein organuba, zein biolina.
fB Olg 32.
Kapilla bat bere kapillau, kantari, organo, zillar ta apaindurakin [...] ifinia.
Izt C 457.
Organoa [...] ixillik zegoelarik.
Arzac EE
1882c, 378.
Korutik erantzunaz soñuz organuak.
AB AmaE 28.
Organo auspodunak.
Azc PB 180.
Errekisto biko orgañua eukan eztarrian.
Ag Kr 133.
Segurako Elizan dagoan organua.
J.B. Ayerbe EEs
1912, 62.
Leonen organu ta ingeles-ikasteak.
A Ardi 97.
Zeruko angeruak / orgañua yoten.
(V-m).
A CPV 1059.
Bi atso zarreri phedeikuan ariko giren artean, zuek organoa joko duzue, goare ozen batzuekin.
Barb Sup 116.
Prallen abesbatzak eta organoak.
SMitx Aranz 174.
Bukatu da fuga, / ixil organua.
O
Poem
518.
Parrokiarako organu barria.
SM Zirik 42.
Jaun Iturriak bai organoa / aixa dantzatzen duela.
Basarri 23.
Bere eztarriak organua zirudian.
Salav 106.
Organua, aurreratutako ezkerreko orretara aldatu.
Etxabu Kontu 72.
Jainko bat saritzeko deus ez da kario / Baigorrik organa hau eskainia dio.
Larre ArtzainE 332 (ib. 199 organo).
Urrutiko organoaren antzera.
MEIG III 80.
v. tbn. Ant EE 1884b, 41. JBDei 1919, 235. Organu: RIEV 1909, 321. Ort Oroig 97. Alz Ram 45. Garit Usand 64. A Aezk 206. NEtx LBB 140. En DFrec hay 34 ejs. de organo y 7 de organu , todos ellos meridionales.
Instrumento musical en gral.
Geure organoak eman / gindituen dilindan.
"Suspendimus organa nostra"
.
(Ps 136, 2)
EZ
Eliç
273 (Dv musikako tresna, Ol ereskin, Or, BiblE kitara, Ker zitara
).
Organoz eta biolatz.
Hm 101.
Hainitz moldezko organoak egintu, Salmoak eskiribatu ditu.
SP Imit IV 1, 7 (Ch musikako instrument, Mst khantatzeko instrument, Ol erestallu, Leon musika-tresna
).
Sion, zutaz orroiturik, / nintzen gelditu / betan organo jotzetik / eta koplak ixildu.
Monho 88.
2.
Órgano (del cuerpo).
Uraren azantza eta habarrots bethikoak / boza entzuteko sortzen darozte organoak.
EZ Man I 111.
Ez baitzuen egundaino nihon kausitu [...] negurri hortako bertze organo bat.
Elzb PAd 8 (hablando de narices).
Biziarentzat beharrezko diren organu nausiei.
Mde Pr 79.
Funzionea nolako, organua ere alako izaten dela.
Vill Jaink 66.
Ikusmenaren organuak.
Ib. 66.
ORGANO-JOLE,
ORGANO-JOTZAILE.
Organista.
Orgaña joile Bildozeko jaun Erretora zen. Joile ederra, hei! [...], hori ederrago beita, zü, ttarrapata.
Herr 11-1-1962, 3.
Katedraleko benefiziadu, musika-irakasle ta organu-jotzaille.
Alzola Atalak 127.
Organu jotzaille barria etorri zan elizara.
Etxabu Kontu 49.
Clement izana da, luzaz, musika erakasle, eta organa-joile Mauleko elizan.
Larre ArtzainE 149.
ORGANOPE
(En casos locales de decl. sing.). Zona situada bajo el órgano.
Leku bereizi bat zeukan izendaturik organupean.
Etxde JJ 271.
Organupeko aulki goitarretatik aldendu bear izan zun.
Ib. 271.
ORGANO-SOINULARI.
"Organista, [...] organu soñularia" Añ.