1.
(
V-arrig, L, BN, S; Añ (V)),
kozkol,
koskoil (
H (+ -ill))
Ref.:
A Apend;
Lh
.
Cáscara; concha; corteza. "Cáscara de huevo" Añ. "Arrautza koskolean nai, quiero huevo asado" A Apend. "Koskol, vaina seca de alubia" (V-arrig). Hay arraunza kaskola o acaso koskola en Landucci, con la segunda letra borrosa. Cf. LzG: "Coscol: cáscara o zurrón de que están recubiertos los granos de yero y lenteja (Contrasta); envoltura exterior de la nuez (Oquina)". v. kusku,
oskol.
Gorputz azal edo koskola legez dana, dala lurragaz egiña bere izatez [...] illkorra, baña ez arimia.
JJMg Mayatz 20.
Baita arrautzatik arra laster dau askatuten / koskolak bere barruan ebana zarratuten.
AB Olerk 547.
Ostrea enbargauko deutsuet zueri; / geratzen direala mamiñok neuretzat / eta koskolak barriz nai dabenarentzat.
AB Ezale
1897, 314b.
Koskol gabeko mamija lizundua edo usteldua dago.
Ag Serm 292.
Esan ete daikezu zela egiten dauen ispelak bere kozkola?
"
How an oyster makes his shell"
.
(King Lear I, 5) Larrak EG
1958 (3-4), 291.
(V-gip, G-goi; Aq 640 (G)),
koxkol (V-gip)
Ref.:
A; Iz UrrAnz, ArOñ; Elexp Berg (koskol, koxkol).
"1.º erizo de castaña; [...] 4.º castaña huera"
A.
"
Gaztaiña klase onek koskol txikixa eitten dau
"
Elexp Berg.
Nok gurako koskola dana bada sasi?
"Erizo de la castaña"
.
Laux BBa 70.
2.
(G-goi-to),
kozkol,
koskoil
(B). Ref.: VocZeg 287; A (koskoil, koskol); Iz To; Izeta BHizt2 (koskoil).
"Zuro, mazorca desgranada de maíz"
A.
"
Munduan beste askolez, arto koskolez. Fórmula empleada en Kortezubi para empezar los cuentos"
Eusko Folklore Año VII, LXXVIII (ap.
DRA). Cf. Arti HetaH 48: Munduan beste asko lez / arta buruan oskolez. Cf. LzG: "Coscol, mazorca de maíz desgranada (Apellániz)"; VocNav: "Cosquil, tallo del maíz cuando se ha arrancado la mazorca (Erro)".
[Artoak] ematen ditu oparo orria, gara [...] koskola su egiteko, eta ale gozo indartsua.
'La mazorca'
.
Izt C 29 (v. tbn. 234).
v. tbn. Zendoia 104. Kozkol: Oñatibia Baserria 83.
3.
(Precedido de harri
).
Guijo, piedrecilla.
v. HARRI-KOSKO.
Arri koskolik ez deude bear / Otxoteneko idiak.
EusJok II 110.
Haurrak aldiz harri koxkolekin josteta, bota eta bota...
Herr 25-9-1958, 4.
4.
(Precedido de ontzi
).
Casco (de barco).
Zeñek zaitu ote zuan gure ontzi-koskola?
NEtx LBB 74.
5.
(Precedido de buru
).
Yelmo.
Zenbat buru-kozkol / zenbat andiki-gorpu.
"Cuanto yelmo quebrado"
.
Gazt MusIx 101.