(L, BN ap. A
; SP, Añ, ArchVocGr, VocBN, Dv, H; -iñoUrt IV 299, HtVocGr 297, Lar),
girixtino,
kristino,
kristio (Ae, Sal; Añ, Izt),
giristione,
giriztinoRef.:
A(giristino, kristiai);
EchaideNav 207
. Cristiano.v. kristau, kiristi, kristinau. Tr. De empleo general en textos septentrionales (no suletinos) y navarros. Giristino es la forma más frecuente; girixt- se encuentra en textos de los ss. XIX y XX. Kristino se documenta en Leiçarraga, Etchart (-iño ), Tartas (-iño; emplea tbn. giristiño ) y un sermón baztanés del s. XVIII. Aparece kristio en textos alto-navarros (ya desde Beriain), aezcoanos y salacencos. Si no se trata de errata, hay un ej. de giristione en Mihura. La forma giristi que aparece en Gasteluçar (148) es en realidad errata por giristiño de la ed. original (314). En DFrec hay 3 ejs., meridionales, de giristino, y 58 (56 septentrionales) de girixtino .
Ebanjelioa eta haren ezagutzea gabe kristino ezin garate. LçAdv ** 5v.
Kristiño hun bezala. Etchart 8.1r.
Giristinoez egiten den Eliza. Mat 70 (1 <giriston>, sin duda errata; cf. 15, 36, 37, 65 et passim giristino).
Zein da kristioaren señalea?BerDoc 96r.
Giristino onak iaten ditu mundu hunetan bere trabailluak eta bertze munduan trabailluaren irabaziak eta fruituak. Ax 502 (V 324).
Giristino legez bizi eztena gaizki erorteko peril agerian da. SPImit I 25, 7.
Egiazko kristiñoaren fedia. TtOnsa 27 (giristiño en la misma pág.).
Bathaioak egiten gaitu giristiño, Elizako eta Jainkoaren seme. Gç 215.
Gure Obispadoko kristio fiel guzieri.
OrrioD
80.
Erantzun bear diote gañerako kristioak edo kristauak baño zuzenago ta obeki. MbJBDev 1919, 172.
Giriztino leihalak hetan edireten du egiazko atsegina. Lg II 213.
Handitasuna ez da zuzen bat giristione ez izateko. Mih 93.
Izan ditezkela kristino aniz, eriotzeko orduan ersirik arrapatzen edo kausten tuztenak?
BaztSerm1
319.
O ene kristioak.
ZarSerm
165.
Kristioarén izán ta izenarén gáin. LEDoc 69.
Ezen zer da giristinoa? Izen horrek erran nahi du, Kristorena. Dh 254 (196, 223 giriztino).
Giristino bat ona dut hartu / nik emaztea hartzean. ElzbPo 196.
Argi bat hil da munduan, giristino katoliko guzien Aita. HUAurp 132.
Marabedi, marabedi, / haurra girixtino bedi. Ox 41.
Giristino eta beste, denak hor ziren, dena oihu eta nigar. ArdoySFran 267s.
Girixtinoek ez zuten kasik etsai handiagorik amesten. Lf(
inCasveSGrazi 10
).
Badituk oraino elizako kargudun eta laguntzaile onak ezagutzekoak gure herriko girixtinoetan.LarreArtzainE 221.
v. tbn. (para var. poco frecuentes) Kristio: El 21. LE Urt ms. 25r. CatAe 30. CatSal 19.
azpiadiera-1.1
(Como primer miembro de comp.). Zuri oraiño zordun zaitzu / giristiño herria. EZNoel 176.
Katixima xipia edo giristino doktrina. CatLan 5.
(tít.)Ito nahiz giristino hazia. Iraultza 17.
Kristio dotrinaren dibisioa edo bereziera. AñCatAN 14.
Haltoki publikatzen zuten girixtino legea. Jaur 390.
Bazuela aski atsegin emanik giristino populuari. JnnSBi 157.
Giristino fede. HUAurp 167.
Girixtinoak haizu zirela agerian bere girixtino urratsen egiterat. ZerbIxtS 99.
"Bozuak" etzirena giristino fraideak bezala bizi [...]. ArdoySFran 220.
Laket zuten harekin giristino erlijioneaz luzaz solastatzea. Ib. 220.
Zuk eginik mutikontzat giristino eskola. XaOdol 158.
Gehienen girixtino fedea duket hemen aipatzeko. LarreArtzainE 108.
azpiadiera-1.2
(Adj.). Latinez lehen skribatu duen doktor kristinoetarik batek. LçAdv ** 7r.
Bere bihotz giristino noblearekin. Ax 6s (V 3).
Errege eta printze giristiñoen artean. Gç 53.
Nola izanendá, ezpadáki doktrina kristioa?LEDoc 58.
Soldadu giristino bat ethorri zitzaion alde-aldera. JnnSBi 145.
Hainbeste eta hainbeste gizon eta emazte giristino. ArdoySFran 18.
Ibili dut lan frango, langile girixtino, zindikat girixtino batasunek muntatzen. Larz(
inAlzolaAtalak 117
).
Mutikoen eskola giristinoa.LarreArtzainE 253.
azpisarrera-1
GIRISTINO BERRI.
Cristiano nuevo. Markatzen du Jinkuak giristino berriaren bihotzera abündoski ixurzen eta hedatzen dien grazia. CatLan 127.
Girixtino berri eta kharsu heien erditik izkiribatzen zuen Franzizkok. Laph 218.
Giristino berriei eta paganoei. JnnSBi 135.
Fedea azkarregi zen girixtino berrietan. ZerbIxtS 99.
v. tbn. Ardoy SFran 238.
azpisarrera-2
GIRISTINO EGIN.
Hacer(se) cristiano. v. giristinotu. Zeure idurira eta imajinara kreatu bai-nauzu, [...] giristino egin. Mat 311.
Agripak bada erran zioen Paulori: "Hurren ekhartzen nauzu giristino egiterat". HeAct 26, 28.
Egin zaitez lenik kristio óna. LEProg 118.
Fagore handia egin darotzu bathaioaz giristino egin zaituenean. Brtc 83.
Edozein erresuma bathaia zeneko, / giristino egina eskaldun guzia. HbEsk 46.
Sekulan joaiten bazen haren herrirat haren herritarrak giristino eginen zirela. ArdoySFran 203.
v. tbn.
JesBih 455. CatJauf 34. Barb Sup 166.
azpisarrera-3
GIRISTINO LAGUN.
Prójimo. Karitatea da berthute bat zeiñez onhesten baitugu Iainkoa gauza guztien gaiñetik, eta, geure Giristino laguna geure burua bezala Iainkoa gatik.Mat 101.
Khen ezazu gure ganik hitz ergel guzira, giristino lagunaren kontrako aiphamen guzia eta berze gainerako banaloria guzia.Harb 60.
Giristino lagunari barkhatzea.Ax 516 (V 332).
Eztut giristino laguna behar nuen arauera oneritsi. "Je n'ai pas cheri le prochain comme je devais"
.SPPhil 156.
Ezkira solamente obligatu behar ordian gure buriegati Iinkoaren othoitzera, baina orano gure kristino lagunegatik.TtArima 11.
Zeren jaingin eta gibel-jale baitira bere Giristino lagunentzat.ES 197.
Ikhusiko duzu maitatu behar ditutzula eta bihotzez guziak eta beregainki zure giristino-lagunak. Brtc 207.
Horra zergatik zabilan etxez-etxe eta presondegiz-presondegi, giristino lagunen sokhorritzen, eta giristino berriei eta paganoei gure Erlisioneko egia sainduen ezagutarazten. JnnSBi 135.
azpisarrera-4
GIRISTINOZKO(Adnom.). Cristiano. Giristinozko errelijionearen punturik barrenena. SPPhil 136 (He 139 giristinotasunaren zentroa).
Ahalka zaite arima giristiñozkoa. Ch III 3, 3.
Giriztiñozko perfekzionea. HeGudu 38 (SP 11 giristinoaren perfekzionea).
Nahi du xoilki xede giriztinozko batzuekin eta sainduki konpli detzagun. Mih 62.
Urrun izatu bai naiz disposizione hain giristinozkoetarik. Brtc 203.
Eraman dezagun bizi bat egiazki girixtinozkoa. MarIl 116.
Hil ziren girixtinozko jenerostasun batekin. Jaur 390.
Karitate giristinozkoaren obra xarmagarrietan. ArbIgand 186.
Hekien presunan geroxagoko zenbat familia girixtinozkoen abiamenak!Prop 1906, 123.
v. tbn.
In Arg DevB II. Lg II 176. Dh 63. JesBih 428.