Etim. Para la relación entre los diversos sirats, v. FDA 106.
1.
(
S ap. A
; Foix),
siats (
BN).
"Hado, suerte, destino. Sirats gaiztoa erori duk etxe hortara, bi kabale hil beitira (Sc), el mal destino ha caído sobre esa casa, pues han muerto dos bestias"
A.
"
Siats, fortuna, buena suerte"
Ib.
"Chance"
Foix.
"
Sirats gaixto (S-saug), sort malheureux"
Ib.
"
Sirats hun (S-saug), sort heureux"
Ib.
Kürütxia baitzen haren siratsa.
Bp II 32.
Irabazteko gudizia dianari / heltzen zaionian galtzeko sirats-gaistoa, [...].
Ip Dante (ap. DRA).
Bethi boztarioan eta sirats hunetan izatia?
Ip Hil 98.
Mühüllüa korpitzean ezarten da sirats gaixtorik yin eztadin.
(S)
"Un infortunio"
.
A EY I 91.
Adu txarra, siats makurra ete ebilkion.
Erkiag Arran 95 (150 sirats onak).
Zutundu zan, adar-ganean. Sirats biurria, ostera, aurka egon nunbait, eta adarrak, grakada latza egin eban.
Erkiag BatB 96.
v. tbn. Mde Po 69.
(
H),
siratx (
H),
siats (
H).
"Sortilège, mauvais œil. Arthaldetan eta heietan ezartzen ohi dute akher beltz bat siratsa, siatsa gatik, [...] à cause du sortilège"
H.
"Sortilège, enchantement"
H.
2.
(S; Gèze, Dv (S), H (S), Foix),
sirets.
Ref.: A Apend; Lh.
Placer.
"Plaisir. Sirats handireki
"
Dv.
"Consolation, plaisir, <siraxa>"
Foix.
Zer sirats handia düdan zure entzütez.
"Le grand plaisir"
.
Ip Dial 96 (It, Ur, Dv atsegin).
Egünko elhestaldia ezta ene ustez izanen sirats gütienik emanen deizüna.
Ib. 101.
Behar da: sirats handi bat gütan phiztü Zelüko dohatsütarzünaren Saintieki gozatzera juaiteko.
CatS 111.
Trinitate saintiak sirats handirekin begiak hartan ükhüratzen zütian.
Ip Hil 21 (Imit I 18, 3 sirets).
Zelian baizik eztüzü besta eta sirats bethierekorik.
Ib. 220.
Hau da ene Semia, huntan dütüt ene siratsak oro.
Ib. 28.
Aragiaren siratsetarako jaidürak.
Ib. 95.
Sirats mengelen billa beñere ez lebilkena, [...] zein barne zindoz legoken.
Ol Imit I 20, 4 (Ip boztario, Pi alaitasun, Leon atsegin).
Siratsik artuko dugu oraindik euskaldunok aren olerki ederretan.
EG 1954 (3-4), 69.
v. tbn. Zait Sof 35.
3.
"(Sc), intención. Sirats gaiztoa dik horrek, ese tiene mala intención"
A.
"Désir de l'âme"
Foix.