3.
(
V-gip, G-goi; H)
Ref.:
Etxba Eib; JMB At; Elexp Berg.
Debilitar(se), decaer.
"Devenir [...] sans courage"
H.
"
Oso moteldua naiz ondoez onekin
"
Etxba Eib.
Etzera moteltzen, zartzen eta iltzen.
AA I 34.
Gizon adiñean sartu bat bere neke, kezka ta egin bearrakin moteldua ta illundua.
AA III 364.
Oso txaldandua, moteldua, gazterik auldua.
Ag G 65s.
Sarritan okertu ta moteldu ta gexotuten dira.
Kk Ab I 21.
Pixkanaka moteldu nindeke, zartu nindeke.
Or QA 176.
Orain ez al gabiltza / naiko motelduta?
Uzt Noiz 119.
Oso moteldu zanean [azaria], txiri bat agin ordotzen barrungo aIdetik jarri ta sokakin ondo lotu.
JAzpiroz 140.
[Osabak] egunean bi buelta egiten zituan, moteldu zan arte.
Ib. 42.
Zu baldin bazabiltza / moteldu antzian.
Ostolaiz 112.
Kea edo azufrearekin erleak moteldu edo il.
Ib. 137.
Debilitar(se) (una parte del cuerpo).
Dijestiua nagitu egiten da eta biotza moteldu.
Oñatibia
Baserria
18.
Sabela ezeze esku-oñak be guztiz daukaz motelduta.
Bilbao IpuiB 209.
Nere begiak moteldu egin ote-dira?
NEtx LBB 24.
Irurogei ta amar urte arte ez diot [dantzari] utzi. Orain ankak moteldu zaizkit.
BBarand 88.
Luzaroko ixilaldiak ez dio batere etorria urritu ez eztarria moteldu.
MEIG II 105.
Txit berotzeraño eta buruak moteltzeraño [...] jan eta edan.
Gco I 148.
Begiak itxi zaizkit, / burutzar au moteldu.
"
Se me entontece"
.
Ldi BB 10.
Burua asko moteldua daukat.
Uzt Sas 20.
Burua ark [perlesiak] oso moteldu zidan lenaz gañera.
Ib. 21.
Burua motelduta.
Insausti 130.
(
G, AN, L, BN, R ap. A
; H,
VocB
) .
(Ref. al sonido).
"Perder en parte el sonido, eco o vibración"
VocB
.
"Apagarse el sonido de una campana"
A.
Gordin-soiñua moteldu-âla.
Or Eus 91.
Harridurarekin botza moteldurik.
Mde HaurB 20.
Debilitarse (la voz).
Lengo abots zolijak / Motelduak dabez.
Euzk 1930, 522.
Aisa moteltzen baitzitzaion [mintzoa]
.
"Facillime obtundebatur [vox]"
.
Or Aitork 129.
Udarako bero zapa1ak asten diranean [...], txantxangorria ere moteldu egiten dek.
Ataño
TxanKan
20.
"Perder sa qualité de volante, en parlant d'une paume"
H.
"
Pelotia moteldu, sake txikia egitera jarri"
Elexp Berg.
"
Pelotia busti ezkero moteldu egiten da
"
Ib.
Entristecerse.
Joan zan etxera moteldurik.
Echta Jos 174.
Egualdi onekin eta ik esan bear dituenekin arras motelduko gaitunalakoan nago.
Anab Usauri 89.
Mortificar.
Adi elkor, lurreko lizunkeri aientzat, moteldu ditezen.
(Col 3, 5).
Or Aitork 206 (Lç mortifikatu, He hildumatu, Dv y Bibl hilarazi, Ol e IBe ito, IBk hil).
Beren griñak oso moteldurik ez dauzkatelako.
Or (
in
Gazt MusIx 30
).
"
Moteldizu argi ori, biziegixa dago ba
"
Etxba Eib.
Zeru-zolako argia, moteltzen asia.
Anab Poli 73.
Decaer (la conversación).
"
Oien solasa moteltzen ari da (AN-5vill)"
Gte Erd 177.
Bion ojuak gora bezela besteen jarduna moteldu. Pixkana-pixkana guztion arreta aiekanatu zan.
Anab Usauri 16.
Bai aldra batekoak eta bai bestekoak aspertzenago ta moteltzenago yoiazan, banaka banaka isilduaz.
Erkiag Arran 141.
Garai artan, olak moteltzen asiak nunbait, eta lana gutxitzen asi-edo.
JAzpiroz 15.