(
Lcc,
Lar,
Añ,
Gèze,
H).
Arpa.
"Harpa, instrumento, es voz Bascongada, arpa, arpea, de arra, arrak dedos corvos, y de pea bajo [...] y porque se toca con los dedos encorvados y sus uñas, se le dio el nombre de arpa, arpea
"
Lar.
"Harpe"
Gèze.
Nolatan ezaguturen da txirulaz edo harpaz ioiten dena?
Lç 1 Cor 14, 7 (He, TB harpa
).
Eskatu zidin arpa bat.
Lazarraga A, 1142v.
Eskuetan eukan arpea iramo eben.
Ib. A, 1142r.
Lauda ezazue [...] zistra eta harpa kantuz.
(Ps 150).
EZ
Eliç
196 (Hm 101 harpa kantuz).
Kantatu zituen berak ere harpa soiñuz spiritu sainduaren graziaz betherik.
Ch IV 1, 8 (Mst harpa deitzen zen instrument batetan; SP gitarra, Leon xirribinka).
[Dabidek] Sauli arpa jotzen zion, gozakaitz-aldiak eta barrungo illuntasunak artzen zuenean.
Lard 163.
Urrezko arpa bat jotzen asi zan.
Camp EE
1882a, 68.
Ibaiyak, errekak eta iturriyak, geldi dijoaz; ez dira, len bezela, leiarrezko (cristalino) arpa-soñulariyak; ez!; beren mur-mur ixiltxoak negargarriyak dira.
Etxeg EE
1883b, 551.
Zuen otsa baletor orain nire arpara, [...] nire kantak litzakez bardin bagakuak.
AB AmaE 433.
Daviden arpa naikua ezpada naigabe au esateko.
Ag Serm 154.
Aitu izan balira [...] kantatzen nubenian Artillero dale fuego, esango zuen ura etzala kantatzia, ura zala arpa jotzia!
Iraola 14.
Eta usterik gutxiyenian ari zera etxian, al dezun modurik onenian, andria joka, edo tabakoa pikatzen, edo... arpa jotzen, eta zas bat batetan sartuko zaizkizu.
Ib. 39.
-- Jo al zaitu? --Ni? Arpa naizela uste al dezu jotzeko?
Ib. 66.
Arabezki kixkur, arpa-are, muturgabeko hezurrez.
"De arabescos rizados en rejas arpadas, en espinas despuntadas."
MEIG IX 123 (en colab.
con NEtx).
HARPA JO (V-gip, G-azp).
Ref.: Etxba Eib; Gte Erd 164 y 271. Tomar el pelo, burlarse. "Arpia joten, loc. adv. que significa: en broma. Arpia joten diardu eta ez zeixozu ezer sinistu" Etxba Eib. "Alkarri arpa jotzen ari dira (G-azp)" Gte Erd 271. "Arpa jotzen ari da (G-azp)" Ib. 164 (junto a beti neri adarra jotzen ari da, etc., de otras zonas). Cf. supra los ejs. de Iraola, donde se juega con el sentido literal y fig. de la expresión.
Ori eztek arrazoia, ori dek arpa jotzia.
Iraola 98.
Pikaru orrek ez du besterik: / maleziya eta tranpa; / gazte-gazterik ikasiya da, / ederki jotzen du arpa!
Auspoa 63-64, 183.
Alain Robre Grilleten nobelak irakurri ezpadituzu, nere ipui au, irakurleari "arpa jotzeko" idatzia dala, uste izango dezu.
NEtx Antz 101.
Utzi itzazu alde batera ziriketa beltz oiek. Ezpaitegu denbora arpa-jotzen galtzeko astirik.
Ib. 118.
Mutil zarrari erasotzen zioten, arpegian "arpa-jotzeko" irri-parre gaiztoa, agiri zutela.
Ib. 119.
Errero-perratzale Bilabonakoa, arpa jotzeko ez dek toki txarrekoa.
Egan 1976, 226.
Ez, beintzat, lanik ez dagoala esanaz arpa joaz ibili.
AZink 140.
HARPA-JOTZAILE.
Arpista (?); bromista.
Bagera errementari, / pertz-konpontzallea, / eta txokolatera / arabaitzalleak, / pattar-zurrupatzalle, / pipa-artzalleak, / ardo-erale eta / arpa-jotzalleak.
Auspoa 94, 157.
Aik jun da ondoren beste bat berriz / guardasol-konpontzallea [...] brusa aundi bat txuri-urdiña / eta pipa artzallea, / Ungri aldetik etorri bazan / ai zer arpa jotzallea!
Auspoa 74-75, 183.