1.
(Lar, H).
"Casería"
Lar.
"Las caserías de que está sembrada Guipuzcoa se llaman baserri, echalde, echondo, cuyos significados son diferentes. [...] Las cercanas y pegantes se dicen echondos
"
Lar Cor 81.
2.
(BN, S; Dv, H (L)),
etxeondo (BN-baig; Dv, H),
etxaondo ( DRA
)
Ref.:
A (etxondo, etxeondo);
Lrq (etxe)
.
Casa solariega.
"
Etxeondoa, maison principale [...]. Hau da Etxauzko etxe ondoa, c'est ici le château, maison d'où sortent les Echauz"
H s.v.
I hondo. "Maison natale" Lrq.
Hainitzek herriz kanpo ontasun bilhatu, / eta etxe ondoak ekharriz edertu.
Hb Esk 109.
--Nunko zirade zü? --Etxe ondorik eztit, pharka izadazü.
ChantP 378.
Dabiten odoletik elkhiten beitziren eta haien etxondoa Bethleemen baitzen, [...].
Ip Hil 89.
Buruxkak, Lekornen eta Aldudan salgei, egilearen etxondoan eta egoitzan.
JE Bur 3.
Sor-lekua Azkaine, eta Azkainen Lapurdiko etxondo handienetarik bat. Etxea oraino xutik da.
Zerb Azk 11.
Bere etxondoaren berriz osatzeko eta joritzeko xedearekin.
Lf ELit 177.
Etxe-ondo zahar baten jabe ta leinu ohoragarri bateko seme.
Mde HaurB 6.
Jatsun, jaun esposaren lehen etxondoko herrian.
"
Maison souche"
.
Ardoy SFran 60.
Pierre Etchebarne Lekome Leizarragako etxondoa sekulan ukatu ez duen bertute haundiko predikaria.
Larre ArtzainE 132.
v. tbn.
Prop 1876-77, 71.
3.
(c. sg. A; Dv),
etxeondo
(c. sg. A; Dv). "Etxondoak ou etxe ondoak, les alentours d'une maison" Dv. "Etxeondo, contornos de una casa" A. "Etxondo, junto a la casa" Ib. (No se dan ejs. de etxe ondo (pero sí de etxondo) con suf. locales sing. o -ko adnom.). v. ETXE-BAZTER.
Au ez da etxe ondoetan eskean egoten zana?
Lard 414.
Etxe ondoetako otheak maiz larrutuak daude.
Dv Lab 100.
Bazkal-eta etxean geldi zaite, erran zure arrosarioa eta denbora pasa etxondoko eremuetan.
Arb Igand 145.
Angles kalamanka! gure etxe ondo hetara hurbiltzen bahaiz sekulan!
Barb Sup 26s.
Olangoari jazoten iake / arro-putz askori legez: / [neskatxa] etxondokoa iñok eroan / eta kanpoan topau ez.
Enb 35.
Etxe ondoetan eta bidegurutzetan suak egitea.
JMB ELG 80.
Zaitu ditzala gure etxeondoa ta gure abereak.
TAg Uzt 72.
Heien etx-ondoan pasatzean.
JEtchep 34.
Zagoze basaurian, / gure etxondoan ez ekin oin-oska.
"Nuestros umbrales"
.
Onaind (
in
Gazt MusIx 206
).
An, etxe ondo batetik, beti legez.
Gerrika 36.
"
Etxondo [tbn. etxeondo], horrela izendatzen dira etxe ondoan dauden soroak, batzuetan baratzak dira eta bestetan belar soroak. Gaur egun Los etxondos (AN-erro)"
FLV
1991, 324.
Cf. VocNav s.v. echondo.