Etim. Posiblemente, variante de p(h)otzo "perro grande".
sense-1
(BN-mix; SP, H(que cita a O)),
kotxo (BN-ciz-arb, S (kh-); vEys, H (BN, S); kh- VocBN , Gèze 338, Dv (BN, S), H),
koxo (BN-mix; kh- Lecl),
krotxo (BN)
Ref.:
A(kotzo, khotxo, krotxo);
EAEL 34;
GteErd 16
. "Mâle en fait de bêtes de charge"SP(que cita a O).
"Mâle de quadrupèdes"VocBN.
"Mâle parmi les animaux; d'après Gèze, cheval ou âne"Dv.
"
Khotzo, cuadrúpedo macho"A(que cita a SP).
"
Krotxo (BN, Mt 19, 4), masculino, macho"A(tal vez se refiere a la trad. inédita de ACasve).
"Hombre macho, gizon koxoa
"EAEL 34.
"
Aretze zezenkoa (AN-5vill, B), ahatxe kotxoa (BN-ciz-arb)"GteErd 16.
Gizona kreatu zienak egin zitiela khotxua eta urrixa. SalabBNMt 19, 4 (Dv gizonki, Echn ar, Ip gizun, BiblE gizaseme).
Galdürik izan direla gure herrian bi asto. Bata, bi urthetakoa, ürrüxa, küsküillü bat lephoan; bestia, hirur urthetakoa, kotxo. Eskual 20-6-1913, 4.
Gizun hori kotxo ederra düzü. Ze arra ederra den!Lacombe(ap. DRA
).
Alimale [igur-orein] hoitan, arrek edo kotzoek dute xoilki usain-sakela. GAlm 1950, 37.
Ez eman lapin kotxoa urrixaren tegian, bainan ba lapin urrixa kotxoaren tegian. Egunaria 4-2-1961 (ap. DRA
).
Ehun bat [basurde] urbildu dira herri ezkinetarat, eta kotzoak bereziki arras ikaragarriak dira, hain dira gaixtoak. Herr 10-1-1963, 1.