1.
(V-ger-arr-arrig-och-gip, G-azp-goi-bet, AN-gip-egüés-olza, R-uzt, S; Volt 76, SP, VP, Lar, Lecl (ezp-), Arch VocGr , VocBN , Gèze, H)
Ref.:
Lrq;
BUArano;
Bon-Ond 140;
EAEL 10
. Espalda, lomo; hombro."Épaule de viande. Xikiro espalda
"SP.
"
Espaldako ezurra, espinazo"VP 28r.
"Épaule, omoplate"Gèze.
Gainzutu zinduen bularrean ta espaldetan. AA III 273.
Esku ta oiñ ultzez josijak, espalda azotez edegijak. JJMgBasEsc 5.
Hirugarrenak ditu espalda hazkarrak, / laugarrena beztitzen bisaia ederrak. HbEsk 212.
Espalda ateriya [betroiak], / urgun besotik. Xe 296.
Banderillak gorderik zuk ederki kapan / sartu dizkidatzu bai noizik bein espaldan. ABAmaE 410.
Orra nun sentitzen duen espaldan kolpe bat, denbora berean esanaz: "Zoaz konfesatzera". ArrMay 70.
Zorria eta kikosoa tropezatu zren emaztiaren espaldan. Mdg 164.
Ogei ta zazpi arrua bere / espaldara iza ditu. EusJok 48.
Bost milla azote eta geiago / [...] / bere espaldetan ematen. Balad 238.
Gizon larri bat zen, espalda bat bertzea baino beheraxago. Ox 196.
Espaldatikan odola herriz / iturri haten moduan. Auspoa 39, 15.
Espaldak altxatuta, ostatuan sartzen da. LarzIru 146.
Noiztik ihintzak bustitzen ditik espaldak eta buruko boneta?LarzSenper 64.
v. tbn. fB Ic III 260. Ud 22. Tx in Imaz Auspoa 24, 147.
azpiadiera-1.1
Espalda (de animales). Akulluarekin bi idiak espaldetan jo omen zituan.JAzpiroz 19.
sense-2
2.Loma de una montaña; cima."
Mendiska baten espaldan
"H.
Andik ain egoki arrapatzen genduan zaldizkoen etorrera, eta bai goizean artutako mendigañaren espalda ere.Alkain 149.
Ez da erreza aurreratutzen [korrika-apustuan] / mendi-bidetxiorretan. / Itxaso salta espalda gaindik, / malkarrak bera arrastan. AZink 46.
azpiadiera-2.1
Pendiente. Lubetatuaren gañean zegoen zesterategiaren espaldan jardun zuten kanoi andi bat ifinteko tokia egiten. IztC 339.
Mendi-espalda aundiak dituz / ardiak pasteatzeko. FEtxeb 72.
Bere inguruko espalda guztiak, uraren onduan asita, piñudi zarratuak.Gerrika 216.
sense-3
3.Respaldo. Galtza zarren sapalda, zizelluaren espalda.EZBB I 121.
sense-4
4."Nombres de bancos de proa a popa: a) Aurre (V-m) [...] d) Espalda (V, G), espaldako (V-ger)"A s.v.tosta.
sense-5
5.Golfo, bahía. Zonbait ehun metraren buruko, ezkerretarik, elektrikargiak usu, etxe-multzo bat, untzixka andana bat dena haga eta bela eta gero itsasoaren espalda bat, leihorrari sartua. JEBer 96.
azpisarrera-1
ESPALDA-HEGI.
Borde del hombro. Artzainaren jauntzi arrunta espalda hegian, erdi dilindan.LarreArtzainE 133.
azpisarrera-2
ESPALDA-HEZUR.
Columna vertebral. Eskatu dizkit iriyak, / eder askuak prestatu nizkan / bastante tirakariyak, / espalda-ezurrak eta kostillak / etzauzkitenak eriyak. TxB I 237.