1.
esangi (Lar, Añ, H, A),
esangia,
esaki (Lar).
Dicho, refrán, máxima; frase, expresión.
"Adagio"
, "axioma" Lar.
"(V?, G?), máxima"
A.
v. erranki,
esaera.
Igazko Españan, emen / ler badeza esangiak / dakusa oraño etsaiak / dirala Fernando aurten.
"Dando una higa al refrán"
.
Lar Gram 395.
Esangia edo maxima gaixto kaltekor batzu erein zituela.
KadBet 180.
Egiazko esangia bat bada, itxuen errian okerra alkate.
Izt D 100.
Gastelan esangiak diño zaldiyak jartegiya daruala.
Iza EE
1881a, 187.
Zeñen egia dan esangi zarrak diona: zer ikusi ura ikasi.
Arzac EE
1884a, 34.
Euskal-esangi garbi edo jatorren bilgorik onenaren egillearentzat.
(San Sebastián, 1884).
JFlor
92.
Denporak zelan aldiz, zapataria zaldiz.
(Euskal esangia).
AB AmaE 226.
Adrian gaixoari esaki naiz oiuki [= 'canción'] parregarrienak negargarri biurtzen zitzaizkion.
A Ardi 97.
2.
esangi
(Dv, A). "(LE), parabole. Ebek erran tiziet esangietan" Dv. "Parábola" A, que cita a Lizarraga y Añibarro (pero no lo encontramos en éste con dicho sdo.).
Ebék erran-tiziet esangietán.
LE Io 16, 25.
Orái klaro mintzatzen-dá, ta eztió esangirík bátere.
Ib. 16,29.
3.
esaki
(Lar, H). "Dicción" Lar.