1.
(SP, H),
errefau (SP, Urt I 16),
errefain (Lcc),
errefran (SP),
errepran,
errepain (-paña H),
errefin,
errepin (AN-gip ap. Garbiz Lezo 28
),
refrau (SP).
Dicho, refrán, proverbio.
Tr. Documentado desde el s. XVII en todos los dialectos.
Meditatzen tudanean hain errefau iustuak, / harritzen naiz zeren diren hain on eta sainduak.
EZ Man I 34.
Fin gaitz eginen duk, xoria, baldin gaztedanik ezpadagik kafia, dio errefranak.
Ax 178 (V 120).
Atsotitzak edo refrauak.
O Pr 1 (tít).
Errefauean errana den bezala [...].
SP Phil 334 (He 336 proberbioetan).
Filosofoen artean errezibiturikako errefin haren eredura.
ES 139.
Erraiteko maneran garaziatsua eta arraja da eta errefinetan aberatsa.
Ib. 191.
Horlako hainitz errefauetan mintzo zitzaien.
He Mc 4, 33 (Lç konparazionez, Dv paraboletan).
Eki erranen derautazue errefau hau: "Mirikua, senda zaite zeroni".
He Lc 4, 23.
--Zer da erreprana? --Erreprana, erreprana; edo beste izen batez adajijua.
Mg PAb 119.
Ondoko bertsu hauietan dathorren errefaua: [...].
Gy 29.
"Andra-burua manda-burua" / errefrauaren eskuan.
Ayesta 122.
Ederki ikusi zuela [Urkixok] horietarik zenbait esaera, errefrauak edo errefainak baino areago, aspaldiko eta ez hain aspaldiko gertakarien oihartzun soil direla.
MEIG IV 94.
1596an norbaitek argitara zituen Refranes y Sentencias deritzan Bizkai-aldeko errefrau bilduman.
MEIG VII 50.
v. tbn.
Errepain: It Fab 82. LE Urt 90 (ms. 64v errefran). Ud 154. Refrau: Egiat 276.
2.
Suceso (que da motivo a comentarios, etc.).
Gure Pasaia beti / sonatua dago, / errepiñ gabe ezta / urte bat igaro.
Xe 204.
3.
Estribillo.
(Cf. fr. refrain
).
Hasteko eta kopla artetako errefaua.
Zby RIEV
1908, 411.
Errefau hau lehenik kantari berexiek [...] Guziek lehen kopla hori bera errepika, haste huntan eta segidako kopla arte guziez.
Ib. 416.
ERREFAUA: Ongi-ethorri, Aita onak, / Jainkozko gizonak.
Ib. 609 (v. tbn. 207, 209, 289).
ERREFRAU ZAHAR.
Refrán. v. ESAERA ZAHAR.
Erneki ioaki, urrun ioaki, dio errefau zaharrak.
SP Phil 243 (He 245 errefau aspaldikoak; v. tbn. SP Phil 486).
Argatika guk bizi beargu / gure errepain zarrakin, / geldi ez gaitezen, asko bezela, / gero txalma andi batekin.
It Fab 143.