1.
(
gral.; Urt V 434, Lar, Añ, Lecl, Dv, H (L, BN), Zam Voc
)
Ref.:
A;
Lh;
Etxba Eib;
Elexp Berg
.
(Adj.).
Doloroso.
"Sensible, que causa dolor"
Lar, Añ.
"Mortificante"
A.
Emaitea andizuren, arzaitea mingarri.
RS 392.
Zeren hanbat munduaren onez intzen egarri / gure begien finean ethortzeko mingarri.
EZ Man I 94.
Bata mingarri, bertzea sorgarri.
O Pr 69 (v. tbn. el mismo refrán en Saug 143).
Nola erleen ausikiak edo ezten-kolpeak mingarriago baitira ulienak baino.
SP Phil 190 (He 192 miñago).
Hitz mingarriz.
Mb IArg I 181.
Zea zitzan zegoten gis-era gogor mingarrian.
Ib. 231.
Min mingarriena.
Egiat 237.
Badago zeruban santurik... guk daukaguzan baino [arerijo] gaistuaguak ta mingarrijaguak euki ez ditubanik?
fB Ic I 102.
Gorputzeko atsegin eta naibaga, pozgarri eta mingarri, bizigarri eta illgarri guztiak.
fB Ic III 262.
Berri mingarri au Silora eraman zuen.
Lard 151.
Jakobek zarzaro mingarria zeraman.
Ib. 51.
Ainbeste on eragozten duan eritasun mingarria.
Bv AsL 33 (133 miñgarri).
Mingarria da zure erritar guztiak zure eritxikoak ez izatea.
Ag AL 48.
Ondo egiñen saria / sarritan da mingarria.
Echta Jos 268.
Soñu txiki ta andi [...] miñgarri ta eztitsu, pozkor ta ikaragarrizko danak.
Ag G 3.
Zorra mingarriago, artzekoa pozgarri baño.
Ayerb EEs
1916, 257 (v. tbn. id. ib. 1912, 50).
Joan dira gure Fueroak, esatea mingarri bada ere.
Or SCruz 8.
Zeremonia mingarri bat zan billebaitze ori.
Ir YKBiz 11n.
Gudaren ezbear mingarria.
EAEg 17-12-1936, 568.
Zorigaitzak bere atzapar mingarritan estutu niñun, azkeneko odol tantada xurgatu arte.
Etxde JJ 245.
Aiñ illeta mingarrixagaz dukia estutu zan berriz be alargun biarko ete eban.
Etxba Ibilt 485 (470 miñgarrixagua).
Gu bizitzeko artu du / Jaunak eriotz mingarri.
NEtx LBB 278.
Orain esatera noan au oso mingarria izan zan.
Albeniz 74.
Ez digu egia mingarri hori estali behar.
MIH 262.
Arantza mingarria.
MEIG I 158.
v. tbn. A BeinB 73. Itz Azald 190. Muj EEs 1916, 296. JanEd II 22. Anab Usauri 16. TAg Uzt 27. Zait Sof 173. Mde HaurB 33. Txill Let 44. BEnb NereA 82. Azurm HitzB 59. Uzt Sas 256. Berron Kijote 157. Gerrika 282. Miñgarri: Arr May 76.
(Tema nudo con izan
).
Resultar doloroso.
"
Ezta, bada, mingarri urthe baten lana ordu batez galtzea? n'est il donc pas affligeant [...]?"
H.
Bide bagez galtzera onelako gauzak, / mingarri da uztea gizonaren antzak.
Izt C 149.
Mingarri zitzaioen behiti yaustea.
Hb Esk 102.
Etsaia gañ jartzia, beti da miñgarri.
Bv AsL 215.
Orañ hiltzeko bazeunde zer miñgarrien izango litzazuke?
Arr May 106.
Mingarri da onek, Orixek, lirika-sailean ez areago iardutea.
Laux ( in
Or BM 20
).
Mingarri izanarren, dollorkeri au aurrera eraman beste biderik etzekusen.
Etxde JJ 73.
Mingarri zaio, ezin du ori ontzat eman.
Vill Jaink 98.
Lokarri danak mingarri zaizkie.
(In MAtx Gazt 6
).
Mailleen ezberdintasunaz mintzatzea mingarri zait.
Lab SuEm 196.
Ez al da mingarri / gu bi lagun zaarri / bizi onek jartzea / ainbat mugarri?
Zendoia 47.
Kondenatu berri hartan mingarri zitzaidan penatuen uniformea jantzi beharra.
MEIG IX 95.
v. tbn. Garit Usand 37. Gazt MusIx 34. Erkiag BatB 140. NEtx Antz 41.
"
Lorak begi mingarri dira, dan envidia las flores"
Ayerb EEs
1914, 144.
(Con egin
).
Zuen arteko geienoi bezala mingarri egiten zait niri [...] boskarren itzerako erderara yo bear izatea.
A Y
1934, 16.
(Como segundo miembro de comp.).
Asto zarra ta elbarrie / munduan parregarrie [...] / puntez bera belarrie, / nire begi-mingarrie.
Noe 46.
Ez dun belarri-mingarri [='absurdo'], une berean guregan asko arki ditezkela aitortzea.
Or QA 57 (v. tbn. con este sdo. Or Aitork 131).
Agintari bikainenak ots belarri-mingarriak eragotzi edo eztitu bear ditu, ritmu atera arte.
Zait Plat 72.
(Tras gen.).
Ai orduko aen bien atsekabe andi eta lazeriaren mingarria!
Jauregui 237.