I .
(Onomat.; tbn. uso adv.).
1.
(G-azp, B)
Ref.:
A;
ZestErret
.
A golpes.
"
Geio gabe, zirti-zarta makilla batekin jo zun
"
ZestErret.
v. zirt-zart.
Ez dutenetz pilota han harat airatzen, zirti! zarta! Zer joak!
Ox 181.
Asi dira zirti-zarta burruka gorrian anai biak.
Larrak EG
1958 (3-4), 260.
Zirti zarta asi dira, jentea burutik beera joten.
Erkiag BatB 146.
Asi arrika. Eta zirti zarta, an yoiazan okerron arriak abere otzanaren kontra.
Ib. 58.
Ain baita azkarra tellatuetan zirti-zarta punpaka ari oi dan kaxkabar beldurgarria!
Ibiñ
Virgil
78.
Asiko ziran exerita zegoen jendea goxo-goxo astintzen. [...]. Azkenerako etzan errukirik iñorentzat. Zirti-zarta! An sortzen zan zigorketa!
NEtx LBB 40.
Ta maisuak: "Dativo zirti-zarta", ta sekulako kaskarrekoak eman omen zizkion.
Zt (comunicación personal).
Falta eusteko indarrak, / aiek zotzaren dardarrak, / zirti-zarta deadarrak, / gero lurrera adarrak.
Insausti 289.
2.
Con decisión, de golpe.
Egiak zirti-zarta esateko bildurrik ez lotsarik ez leukeela izango ziñoenak.
Erkiag Arran 140.
3.
"A troche y moche. Zirti zarta badaroia bere zeregiña aurrera
"
Etxba Eib.
.
II .
(Sust.).
1.
Golpe.
Aldare batean, Jesus Pillareko. / Abe mokor bati lotua apalkiro, / borreroen zirti-zartak artzen dago.
SMitx Aranz 142s.
Paliza, conjunto de golpes.
Erasotzen diogu / geure zirti-zartan, / emendikan iru-lau, / beste pare bat an.
Zendoia 27.
2.
Radiación.
Min gaixto batzuek erroak halakoak dituzte, ez baita erretx heien kalitzea. Atomen zirti-zartek askotan badute bothere hori.
Herr 23-2-1956, 4.
III .
(Adj.).
"Se dice de las personas muy decididas. Pantxika beti izan da zirti-zartia
"
Elexp Berg.
.
ZIRTI-ZARTA HANDIKO.
"
Zirti-zarta haundikoa, ganora eta fundamentu handiko pertsona izan. Duda-mudan ibiltzen ez den horietakoa izan. Oso zirti-zarta haundiko emakumia da
"
ZestErret.
"
Emakume hori lanian zirti-zarta haundikua da geo!
"
Ib.
ZIRTI-ZARTA EGIN.
Chisporrotear.
Zirti-zarta zegin noizbeinka argiak oliontzian.
TAg Uzt 270.