1.
(V-gip, G-azp-goi, AN-gip-5vill, B, BN-arb; Lar)
Ref.:
Elexp Berg ; Gte Erd 55, 168, 198.
Coche; carruaje; automóvil.
"
Ikaz-kotxe, furgón (Donostia, 1880)"
JFlor
.
Tr. Documentado en autores meridionales desde el s. XVIII. Al Norte se encuentra en Axular y Goyhetche. En DFrec hay 27 ejs., meridionales.
Karrozan edo kotxean ibili zirela.
Ax 351 (V 232).
Enperadoreak an kotxe ta karroz eder-etan.
Mb IArg I 267.
Prisaka zebillela, gurdi kotxetik erori [zen]
.
Ib. 302 (365 kotxe-karroza).
Kotxe batean sartu ta zaldiak itotzeraño arin jarraitu zioten.
Cb Just 105.
Kotxe ta karromato, / litera ta burdi.
FrantzesB I 126.
Jendia emen asko pasatzen da kotxeetan, zaldiz, [...].
CartAnd 376.
[Arraina] eramateko ifini izan zituzten berariaz egindako kotxe aproposak.
Izt C 203.
Kendu ziozkaten mulak kotxeari.
Ib. 405.
Haiñitz nekhe iragan eta / kotxea goieratzen da.
"Le coche arrive au haut"
.
Gy 180 (v. tbn. 31).
Okelluetan zeuzkan berrogei milla zaldi uztarriko edo kotxeak eramateko.
Lard 210.
Kotxian sartu ta / enterratutzera.
JanEd I 90.
Arkaitz-arte aietan kotxerik eziñ zebillkean.
Arr GB 116.
[Mando bat] Santik erosiya du / [...] gero pasiatzeko / kotxia erantsita.
Ud 25.
Lau kotxe barri barri, amazazpi zaldi.
AB AmaE 231.
Batzuetan oñez ta / bestian kotxian.
AzpPr 27.
Premiyuak ziraden ara etorriyak, / D'Abbadi jaun orrek / kotxez ekarriyak.
Ib. 32 (v. tbn. kotxez Ud 138 y Albeniz 76; cf. kotxean en contexto similar en los ejs. citados de Ax, Ag, Or y Kk, así como en Noe 71, EusJok II 154, And AUzta 102, JAzpiroz 37 y Albeniz 93).
Ta nik kotxerik ez burdirik aitatu ez!
A Latsibi 140.
Andi aizenean kotxean ibilliko auanala uste diñat.
Ag G 260.
Zalpurdi edo kotxe.
Urruz Zer 55.
Zaldi zuri-zuri bat / zutela tiraka, / [...] meriendatzera [joan ziran] [...] / kotxetik jetxita.
JanEd II 69.
Amadeo Bilbaorakoa zala kotxean.
Or SCruz 41.
Argin bat Durangotik Bilborako kotxian [etorri zan]
.
Kk Ab II 57.
Artu anbulantziko kotxe batean eta Vitoriko ospitalera.
Salav 82.
Presondegiko kotxean leiotik ikusi [nuan]
.
Lab SuEm 206.
Txofer ikasi baño len / kotxia erosi.
Uzt Noiz 32.
Kotxe barruan errezatu zan / errosario santua.
Uzt Sas 163 (ref. al autobús).
Zaldi-kotxe oietakoak ibiltzen omen ziran.
Ib. 335 (165 kotxe turismo).
Kotxeko ezbearrez ilda.
TxGarm BordaB 57.
Ni kotxiaren maiñak artzen eta bestiak euren bildurrak uxatzen.
Gerrika 162.
Atzetik zetorren kotxe-illara.
Albeniz 147.
v. tbn.
FamInst 937. Mg CO 190. Sor AuOst 69. Xe 312. Iraola 61. A CPV II (ap. ELok 173). Tx B II 39. Anab Aprika 13.
2.
Vagón de tren.
Sekulako jendia trenen zai, kotxietan sartzeko alkarren gainka.
Iraola 131 (v. tbn. 129).
Bi guardia zibill zetozen kotxez-kotxe, galdetuaz [...].
Urruz Zer 111.
[Trenaren] aurrean jarri ta bat-batean geldierazi zuten makiñista. [...] Bat-banaka kotxe guziak arakatu ta... utsa topatu zuten.
Or SCruz 52.
[Trenak] eseri-alki ederrak eta / beste gauza bat on-ona: / ezertarako biartzen bada / kotxe bakoitzak komona.
Tx B II 115.
KOTXE-KAPOTA.
"Ume-kotxea. Lasai euri pixka honeatik! Kotxe-kapota daka behintast eta
"
ZestErret.