Azpisarrerak (sarrerak) (2)
zanpa.
I .
(Sust.).
1.
(B, Sal; Dv, H (+ -ph-))
Ref.:
Izeta BHizt2;
> ZarHizt
.
Golpe. "Coup fort, sans blessure" Dv. "Coup avec bruit [...]. Entzun duzu bizkarrean eman diotan zanpha?" H. "Aitak [...] zanpha ederrak emanen darozkik" Ib. (s.v. zanphatzea). "Zanpa ederra artu dugu" Izeta BHizt2.
Sei runez goitik etzala giro / Paulinon aldamenean, / Tom Heeney ospitalera / zanpa artu zuanean. Auspoa 132, 21 (ap. ELok 245 ). Bazekiten gizonak zenbat bekañeko ta ostiko ta kulata tankada ta masailleko ta porra zanpa aguanta lezaken. Ugalde Iltz 48.
Golpe. "Coup fort, sans blessure" Dv. "Coup avec bruit [...]. Entzun duzu bizkarrean eman diotan zanpha?" H. "Aitak [...] zanpha ederrak emanen darozkik" Ib. (s.v. zanphatzea). "Zanpa ederra artu dugu" Izeta BHizt2.
Sei runez goitik etzala giro / Paulinon aldamenean, / Tom Heeney ospitalera / zanpa artu zuanean. Auspoa 132, 21 (ap. ELok 245 ). Bazekiten gizonak zenbat bekañeko ta ostiko ta kulata tankada ta masailleko ta porra zanpa aguanta lezaken. Ugalde Iltz 48.
Zanpa ta dardar, bereizten dira / auke ta alea lekuan.
"A golpes y sacudidas."
Or Eus 338.
2.
Bombo.
Saltzeko ugala lepo atzetik kendu ta zanpa ta txintxinak jotzekoa jarri egiten zuan. Anab Poli 82.
Saltzeko ugala lepo atzetik kendu ta zanpa ta txintxinak jotzekoa jarri egiten zuan. Anab Poli 82.
II .
(Onomat.).
"(B): 1.º onomat. de un golpe; 2.º onomat. del estallido o de una caída"
A.
Athorra-besoak bil, eta lanari jo, zanpa! SoEg Herr 1-1-1959, 4. Ez ditutzu atheak zanpa zerratzen zurekin norbeit higuingarri izan delakotz. Herr 24-6-1965, 1.
Athorra-besoak bil, eta lanari jo, zanpa! SoEg Herr 1-1-1959, 4. Ez ditutzu atheak zanpa zerratzen zurekin norbeit higuingarri izan delakotz. Herr 24-6-1965, 1.
III .
(Adv.).
Profundamente, totalmente.
"
Zanpa lo dago (B)"
Gte Erd 270.
ZANPA-JOTZAILE.
Tocador de bombo.
Abestu ere egiten zuan ta goizeko ereslariekin zuzendari ta zanpa-jotzalea zijoan. Anab Usauri 55.
Abestu ere egiten zuan ta goizeko ereslariekin zuzendari ta zanpa-jotzalea zijoan. Anab Usauri 55.
ZANPA-JOTZEKO.
Maza de bombo.
Ez lioteke par aundirik egingo andre beltzari, zanpa-jotzekoa eskuan zeukan bitartean beintzat. Anab Poli 110.
Ez lioteke par aundirik egingo andre beltzari, zanpa-jotzekoa eskuan zeukan bitartean beintzat. Anab Poli 110.
ZANPA-ZANPA.
a)
Continuamente, sin parar, dale que te pego. "Zanpa zanpa, trabajando dale que le das (AN-larr)" A EY III 273.
Deputatuen biltzarrea ari zela, egun guziez, zanpa zanpa [...], dekretu eta lege egiten. Elsb Fram 71. Mandoak bezala lotzen ziren zanpa-zanpa lanari. EGAlm 1903, 41. Begiak pillotarontz, / eskuak zabalik, / oñak laster eitteko, / erdi tolesturik, / zanpa-zanpa ari ziran / guztiok ixillik. Bera EEs 1916, 138. Eta zanpa zanpa badoazi, [...] mugazaina kontrabandixtaren ondotik bezala. Zerb Ipuinak 283. Zanpa-zanpa elhur xuria abendoan bezala, gorri samur jausten hazaroan zerutik hostoak. SoEg Herr 27-10-1955, 3. Zanpa-zanpa lothu zen bideari gure gizona. Charritton Gazte (junio) 1958 (ap. DRA ). Ez da aski tetele edo maltzur izaitea, zanpa-zanpa partiden lerroan eremaiteko. SoEg Herr 21-4-1960, 1. Bide guzian, zanpa-zanpa, ene aintzinean ibili da. JEtchep 38. Elurre zanpa-zanpa ari zuen. Izeta DirG 73. Atsalde erditan astoak zanpa-zanpa ostikoka etxol-inguruan: jeiketa... elurra, sapa-sapa. Herr 10-12-1964, 4. Denak aitzu zanpa-zanpa eros eta eros, eta preziotaat nor hurrant! GH 1973, 154. Zanpa-zanpa, han ginen gu ere eguerdiko elurtoki hartako ostatuan. Larre ArtzainE 282.
Deputatuen biltzarrea ari zela, egun guziez, zanpa zanpa [...], dekretu eta lege egiten. Elsb Fram 71. Mandoak bezala lotzen ziren zanpa-zanpa lanari. EGAlm 1903, 41. Begiak pillotarontz, / eskuak zabalik, / oñak laster eitteko, / erdi tolesturik, / zanpa-zanpa ari ziran / guztiok ixillik. Bera EEs 1916, 138. Eta zanpa zanpa badoazi, [...] mugazaina kontrabandixtaren ondotik bezala. Zerb Ipuinak 283. Zanpa-zanpa elhur xuria abendoan bezala, gorri samur jausten hazaroan zerutik hostoak. SoEg Herr 27-10-1955, 3. Zanpa-zanpa lothu zen bideari gure gizona. Charritton Gazte (junio) 1958 (ap. DRA ). Ez da aski tetele edo maltzur izaitea, zanpa-zanpa partiden lerroan eremaiteko. SoEg Herr 21-4-1960, 1. Bide guzian, zanpa-zanpa, ene aintzinean ibili da. JEtchep 38. Elurre zanpa-zanpa ari zuen. Izeta DirG 73. Atsalde erditan astoak zanpa-zanpa ostikoka etxol-inguruan: jeiketa... elurra, sapa-sapa. Herr 10-12-1964, 4. Denak aitzu zanpa-zanpa eros eta eros, eta preziotaat nor hurrant! GH 1973, 154. Zanpa-zanpa, han ginen gu ere eguerdiko elurtoki hartako ostatuan. Larre ArtzainE 282.
b)
"(V, AN-5vill, L-côte, B), onomat. de la acción de devorar, comer con torpeza"
A.
ZANPA-ZANPALARI
(Lo) que pisa, aplasta continuamente.
Tolara-zanpalari / ardo-lorez jantzi, / zanpalari gogotsu, / zanpa-zanpalari. Gand Elorri 105.
Tolara-zanpalari / ardo-lorez jantzi, / zanpalari gogotsu, / zanpa-zanpalari. Gand Elorri 105.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
