1.
(G-to ap. A
; HtVocGr 330, Lecl, H; -th-L, BN ap. A; Dv, H). Acontecimiento, suceso, evento; eventualidad."Aventure"Ht VocGr y Lecl."Aventura"Lar.
"Événement"Dv.
"Caso fortuito (HeH)"A.
v. gertaera. Tr. Documentado desde el s. XVIII en autores septentrionales, navarros y guipuzcoanos; entre los vizcaínos sólo encontramos algún ej. moderno. En DFrec hay 72 ejs., 11 de ellos septentrionales.
Baldiñ fermu bazaude munduko gerthakari guzietan. Ch III 38, 2 (SP gertatzen diren guzietan, Mst zer nahibeita gaizaren heltziari).
Gure urkoen gertakari latzak ta argaltasunak pazienziaz eramatea. CatBurg 31.
Zeiñak onera itzul-arazten baitditu gerthakari ondikozkoenak. HeGudu 96.
Nor bere gisa mintzo zen gerthakari handi hartaz. Lg II 178.
Gerthakari gaixtotik Jainkoak / gaitzan iduk bere goardan. (1798). BertsZB 132.
Zenbait gerthakari gaxtoz bere onthasunak galtzen dituztenean. Dh 207.
Gizon askori entzun izan nioten gertakari au. IztC 252.
Gertakari andiren bat izan zala. Lard 462.
Nola gerthakari txarraz nihor guti orhoit baita. DvDial 66 (It doakabeaz, Ur zoritxarrakaz, Ip dohakaitzaz).
Areisti artan aditu genduen gertakari probetxugarria. ArrEE 1882a, 101. Holako gertakari bat ororentzat etsenplu delakotz. HUAurp 126.
Bizi huntako gertakari handietarik batekin bekoz-beko aurkitzen direnean. JEBur 167.
Hauxe da gerthakaria! BarbSup 125.
Uste zuten bi gertakari oiek batean agituko zirala. IrYKBiz 406n.
Nehun ere ez bezalako gerthakari bat gerthatu zatekela. LfMurtuts 18.
Zer biziera ilaun, gertakari gabekoa berea!MdePr 149.
Gertakariak agertu ditut / ezin atxikiz gorderik. Mattin 56.
Aren gertakari asko esan zizkiguteken. AtañoTxanKan 259.
Gertakari horiek denak ixtorioa kondatuz bezala xeheki kondatuko ditut. Etchebarne 87.
Txekoslovakiako gertakariak. MEIG VIII 37.
v. tbn. Gco II 3. Jaur 164. Gy 275. Prop 1876-1877, 113. Jnn SBi 5. Elsb Fram 96. Zby RIEV 1908, 85. Lap 20 (V 12). Arb Igand 101. CatJauf 59. Prop 1906, 14. Ox 197. Cont 39. AIr RIEV 1928, 599. Or SCruz 81. FIr 157. Zub 43. JMB ELG 13. EA OlBe 67. Othoizlari 1954, 13. Lek SClar 132. Zerb IxtS 7. Txill Let 93. Erkiag Arran 197. Arti Ipuin 24. Osk Kurl 35. Vill Jaink 45. Onaind in Gazt MusIx 157. Larz Senper 118. Ibiñ Virgil 115. Ardoy SFran 107. Xa Odol 68. Uzt Sas 298. Insausti 11.
azpiadiera-1.1
"
Gerthakariak hala emanik, par l'effet du hasard"Dv.
azpiadiera-1.2
Fenómeno, acontecimiento (natural, humano, etc.) habitual o repetitivo. Errana da marinelek edo itsasoan dabiltzanek gertakari bat askotan ikusten dutela. [...] iduri zaiote [...] lurra hurbil ikusten dutela. Lap 43 (V 24).
Telepatia delako gertakari bakun horrek. MdePr 323.
Izadiko gertakari ezezagunak. VillJaink 31.
Unean uneko gertakari eta gauza natural guziek. PPerHarrip 78.
Zinemak asmatutako gertakaria ote da heriotza?MEIG I 172.
Iparraldeko (ala eguzkialdeko) euskalkietan gureetan baino biziago ageri den gertakari hura. MEIG VI 154.
GERTAKARI ON.
¡Buena suerte! (fórmula). --Agur, yauna, ohore handirekin. --Gerthakari on. --Agian bai. "Bonne chance"
.DarthayetManuel 346.
azpisarrera-2
GERTAKARIZ(-th- Dv, A). Por casualidad; por accidente. "Othe zinuke gerthakariz ogi soberarik?" Dv. Eritasunez, ala gerthakariz edo akzidentez?HePhil 49 (SP 47 kasuz).
Baldin gerthakariz, herrarik eta etsaitasunik gabe, horietarik zerbait egin badu [eskuaz jo]. DvNum 35, 22 (Ol alabearrean, Ker uste bagarik, BiblE ustegabean).