Azpisarrerak (sarrerak) (14)
- atzapar
- AMA BIRJINAREN ATZAPAR (atzapar)
- ANDREDENA MARIAREN ATZAPAR (Andredena)
- ATZAPAR ALFER (atzapar)
- ATZAPAR EGIN (atzapar)
- ATZAPAR HANDI (atzapar)
- ATZAPAR-HORTZ (atzapar)
- ATZAPAR-KAKO (atzapar)
- ATZAPAR-KAKO (kako)
- ATZAPAR TXIPI (atzapar)
- ESKU-ATZAPAR (1 esku)
- HORTZ-ATZAPAR (hortz)
- JAUNGOIKOAREN ATZAPAR (atzapar)
- JESUKRISTOREN ATZAPAR (jesukristo)
katamotz.
(V, G; Lar, Añ, Dv, H (G))
Ref.:
A;
Etxba Eib;
EAEL
91
.
Tigre; lince; gato montés. "Tigre" Lar. "Entigrecerse, katamotzaren gisa supitatu " Ib. "Pardal, especie de camello y tigre, gamelu katamotza " Ib. "Es especie de tigre. Se ve alguna rara vez esa mala fiera en estos países [...]. La mayor corpulencia de los legítimos tigres no impide el que a éstos se aplique el mismo nombre" Mg in VMg 106n. "Panthère, tigre, léopard" H. "Lince, katamotz " JMB EJ 1957, 20. " Ez andrazkua, katamotza zirudixan bere umieri ikutu zetsenian " Etxba Eib. Duvoisin cita a Larramendi, Moguel, Manterola e Iturriaga. Tr. Documentado desde principios del siglo XIX en las tradiciones vizcaína y guipuzcoana; antes lo hallamos en los septentrionales KadBet y Eguiateguy (que lo toman seguramente de Larramendi). v. katunabar.
Aingeruak gabaz abisatu zituien Herodes katamotz enbidiosaren xede malinuaz. KadBet 17. Katamotza ta leoin-ñabarrak bezala. Egiat 225. Katamotza esaten jako musu motza dabelako ta katuba dirudijalako. Mg PAb 174s. Katamotzak edo tigreak. AA I 403. Dakuskuna da, leoe, katamotz, artz, otso [...]. Astar II 98. Kaiola burdintsuan / katamotz uzua dago sarturik. Zav Fab, RIEV 1907, 543. Artzak ta kata-motzak / eta basoko urdeak. It Fab 140 (v. tbn. 51, 52ss.). Katamotz izugarri bat arrapatu zuten Idiazabalko artzaiak. Izt C 193. Katamotz ta leoien burrukea gogoratuko leuke. A BeinB 55. Katamotza egongo da etzinda antxumearen aldean. "Pardus" . (Is 11, 6) Ur ( in BOEg 1154; Dv, Ker, BiblE le(h)oinabarra ). Ango mendietan ebiltzan katamotzak (tigre). Echta Jos 310. Ez bedi biztu sorgin-aker, naiz / katamotz Prantzi mugako. "Tigre" . Or Eus 256. Katamotz, suge ta eltxoak. JAIraz Bizia 12. Katamotz emearen erraiak. Etxde AlosT 84. Leoi-katamotzen atzaparretan txirtxillatuta gelditzeko. Etxde JJ 179. Atzaparrak gordeta dauzka, baña katamotza beti katamotz da. NEtx Antz 15. Ankerren basurdea eta katamotza gaiztoen. 'Tigresse' . Ibiñ Virgil 99 (v. tbn. 115).
v. tbn. VMg 49. Echag 167. Otx 67. RIEV 1934, 707. TAg Uzt 85. Mde Pr 121.
Tigre; lince; gato montés. "Tigre" Lar. "Entigrecerse, katamotzaren gisa supitatu " Ib. "Pardal, especie de camello y tigre, gamelu katamotza " Ib. "Es especie de tigre. Se ve alguna rara vez esa mala fiera en estos países [...]. La mayor corpulencia de los legítimos tigres no impide el que a éstos se aplique el mismo nombre" Mg in VMg 106n. "Panthère, tigre, léopard" H. "Lince, katamotz " JMB EJ 1957, 20. " Ez andrazkua, katamotza zirudixan bere umieri ikutu zetsenian " Etxba Eib. Duvoisin cita a Larramendi, Moguel, Manterola e Iturriaga. Tr. Documentado desde principios del siglo XIX en las tradiciones vizcaína y guipuzcoana; antes lo hallamos en los septentrionales KadBet y Eguiateguy (que lo toman seguramente de Larramendi). v. katunabar.
Aingeruak gabaz abisatu zituien Herodes katamotz enbidiosaren xede malinuaz. KadBet 17. Katamotza ta leoin-ñabarrak bezala. Egiat 225. Katamotza esaten jako musu motza dabelako ta katuba dirudijalako. Mg PAb 174s. Katamotzak edo tigreak. AA I 403. Dakuskuna da, leoe, katamotz, artz, otso [...]. Astar II 98. Kaiola burdintsuan / katamotz uzua dago sarturik. Zav Fab, RIEV 1907, 543. Artzak ta kata-motzak / eta basoko urdeak. It Fab 140 (v. tbn. 51, 52ss.). Katamotz izugarri bat arrapatu zuten Idiazabalko artzaiak. Izt C 193. Katamotz ta leoien burrukea gogoratuko leuke. A BeinB 55. Katamotza egongo da etzinda antxumearen aldean. "Pardus" . (Is 11, 6) Ur ( in BOEg 1154; Dv, Ker, BiblE le(h)oinabarra ). Ango mendietan ebiltzan katamotzak (tigre). Echta Jos 310. Ez bedi biztu sorgin-aker, naiz / katamotz Prantzi mugako. "Tigre" . Or Eus 256. Katamotz, suge ta eltxoak. JAIraz Bizia 12. Katamotz emearen erraiak. Etxde AlosT 84. Leoi-katamotzen atzaparretan txirtxillatuta gelditzeko. Etxde JJ 179. Atzaparrak gordeta dauzka, baña katamotza beti katamotz da. NEtx Antz 15. Ankerren basurdea eta katamotza gaiztoen. 'Tigresse' . Ibiñ Virgil 99 (v. tbn. 115).
v. tbn. VMg 49. Echag 167. Otx 67. RIEV 1934, 707. TAg Uzt 85. Mde Pr 121.
(Como primer miembro de comp.).
Eztira, ez, azkortuten / katamotz-uleak / kentzen deutsezanean / abiati umeak. Azc PB 140. Katamotz-buru ta atzapar. "Cabeza y patas de tigre" . Or Eus 254.
Eztira, ez, azkortuten / katamotz-uleak / kentzen deutsezanean / abiati umeak. Azc PB 140. Katamotz-buru ta atzapar. "Cabeza y patas de tigre" . Or Eus 254.
Otsa-il baiño ankerrago aiz, / katamotz-il odolgiro.
"Tigre sanguinario."
Or Eus 220.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
