Azpisarrerak (sarrerak) (6)
berpizte.
birpizte (-ph- Hb, A),
berbizte,
birbizte.
Resurrección. " Birphizte (L?), resurrección" A. v. berpizkunde. Tr. Documentado en Duvoisin y en autores meridionales del s. XX. En DFrec hay 17 ejs. de berpizte y uno de birbizte .
Saduzearrak, birphizterik ez dela derratenak, ethorri ziren gero Jesusengana. Dv Mc 12, 18 (Ol berpizterik, IBk berbizterik; Lç resurrekzionerik, He hillen bizterik). Nola gertatuko da illen berpizte ori? Inza Azalp 110. Siñisten dut, dio, aragiaren birpiztea edo bigarren piztualdia. Ib. 109. Iru giro izanok, nik dei ta atozte: / nork-zeren saria ekardazute: / batak itxaro, besteak berbizte; / irugarrenak bizitza-indar bete. Ldi BB 130. Egun artan Yesuk Pasio nekeza / eramanaz sufri bai-zun Eriotza; / ta igande-goizean Berpiztea goza. SMitx Aranz 141. Jesusen Berpiztea. Or MB 418. Iainkoa Bera mintzatu zaigun eziñ obeki Paulen bidez gure berpiztea gai dala. Or QA 199. Elorri zaarra loretan dago, / arkaitzetako / berpizte. Gand Elorri 33. Nigaz, belu ta noizbait, oroitu / daiten artean Berpizte. Ib. 169.
Resurrección. " Birphizte (L?), resurrección" A. v. berpizkunde. Tr. Documentado en Duvoisin y en autores meridionales del s. XX. En DFrec hay 17 ejs. de berpizte y uno de birbizte .
Saduzearrak, birphizterik ez dela derratenak, ethorri ziren gero Jesusengana. Dv Mc 12, 18 (Ol berpizterik, IBk berbizterik; Lç resurrekzionerik, He hillen bizterik). Nola gertatuko da illen berpizte ori? Inza Azalp 110. Siñisten dut, dio, aragiaren birpiztea edo bigarren piztualdia. Ib. 109. Iru giro izanok, nik dei ta atozte: / nork-zeren saria ekardazute: / batak itxaro, besteak berbizte; / irugarrenak bizitza-indar bete. Ldi BB 130. Egun artan Yesuk Pasio nekeza / eramanaz sufri bai-zun Eriotza; / ta igande-goizean Berpiztea goza. SMitx Aranz 141. Jesusen Berpiztea. Or MB 418. Iainkoa Bera mintzatu zaigun eziñ obeki Paulen bidez gure berpiztea gai dala. Or QA 199. Elorri zaarra loretan dago, / arkaitzetako / berpizte. Gand Elorri 33. Nigaz, belu ta noizbait, oroitu / daiten artean Berpizte. Ib. 169.
Renacimiento (artístico, cultural, socio-político, etc.).
Gipuzkoan etzegoen literatura Bizkaian bezain ila; baino Bizkaiko bizte edo birbizteak ango bizitze-txingiari bularrez aizegin dio. Or EEs 1927, 149. Lenik, eskola guzietan bear ez besteko azibidez betiko galtzen nekusan yaiterri-gogoa Provenzan piztea; gero berpizte ori izkuntzaren eta istoriaren bidez aurreratzea. Or Mi III. Il-zorijan zan Euzko-Abenda, / Jel-maitasunez berpiztuten da; / Berpizte onen alatzak, / Dar-dar... jarri dauz arrotzak. Enb 64. Bestalde, zer mendez-mendeko aurrerapide etengabeko ori baiño aundiagorik? Or-emen erorika ta behaztopatuz, eta gero berriz burua altxatu eta berpizte miraritsuak egiñaz. Vill Jaink 183. Esan bezela atzo artua / degu zuen liburua, / berpizte-albixt zoragarri bat / dakarkigun aingerua. Olea 274.
Gipuzkoan etzegoen literatura Bizkaian bezain ila; baino Bizkaiko bizte edo birbizteak ango bizitze-txingiari bularrez aizegin dio. Or EEs 1927, 149. Lenik, eskola guzietan bear ez besteko azibidez betiko galtzen nekusan yaiterri-gogoa Provenzan piztea; gero berpizte ori izkuntzaren eta istoriaren bidez aurreratzea. Or Mi III. Il-zorijan zan Euzko-Abenda, / Jel-maitasunez berpiztuten da; / Berpizte onen alatzak, / Dar-dar... jarri dauz arrotzak. Enb 64. Bestalde, zer mendez-mendeko aurrerapide etengabeko ori baiño aundiagorik? Or-emen erorika ta behaztopatuz, eta gero berriz burua altxatu eta berpizte miraritsuak egiñaz. Vill Jaink 183. Esan bezela atzo artua / degu zuen liburua, / berpizte-albixt zoragarri bat / dakarkigun aingerua. Olea 274.
Geroztik ere Karlomagno baten garaian, Napoleon eta olakoen egunetan ez al dugu ikusi sentimendu orren berpizte ospatsua? Vill Jaink 129.
Reconstrucción (del pasado).
Aldi joanen nolabaiteko berbizte horrek neurri meharragoak ditu, beharbada, natur zientzien eremua mugatzen dutenak baino. MEIG VIII 62.
Aldi joanen nolabaiteko berbizte horrek neurri meharragoak ditu, beharbada, natur zientzien eremua mugatzen dutenak baino. MEIG VIII 62.
BERPIZTE-GARAI.
Época del Renacimiento.
Apainkai oek dakartenez, lan-egikera ori berpizte (renacimiento) garaia baño lenagokua da. J.B. Ayerbe EEs 1912, 37.
Apainkai oek dakartenez, lan-egikera ori berpizte (renacimiento) garaia baño lenagokua da. J.B. Ayerbe EEs 1912, 37.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
