1.
(V, G, L; SP (sin trad.), Lar, Añ, Izt, Dv, H)
Ref.:
A;
Iz
ArOñ
;
Etxba Eib;
Elexp Berg
.
Inquietud; angustia.
"Aprieto con inquietud"
Lar, Añ.
"Angustia"
, "tribulación" Añ.
"Apuro, lance"
Izt.
"Inquiétude (Camp)"
Dv.
"
Ordu aren larrittasuna, ez neuke gura berriz
"
Etxba Eib.
Tr. Exclusivamente meridional, más frecuente en autores vizcaínos; se documenta desde mediados del s. XVIII. En DFrec hay 12 ejs.
Tristeza eta larritasun mortala bere ariman.
Oe 60.
Ekarri eben ain larritasun eta agoniya gogorrera [...].
Zuzaeta 75.
Sartuten dira larritasun, ikara ta bildur gogaitkarrijetan.
Mg CO 234.
Etorkizun urrutiko, ta bear bada inoiz izango ez diranak emango dizute anbeste larritasun?
VMg 25.
O ze larritasuna, ikusten danean suzko toki [...] onetan!
Añ
EL1
32.
Konszienzijako kezka ta larritasunak.
JJMg BasEsc 163.
Egozala kristiñauak larritasun andijan Turkuen garaitzakaz.
Ur MarIl 50.
Mikol bere larritasun anditik irten zan.
Lard 168.
Larritazun [sic] edo antsiarekin Karlomanok ezin du loa
bereganatu.
Camp REusk
I 10 (en la ver. de Orreaga sólo antsiarekin, q.v.).
Larritasunakin do Karlomano eta ezin loak artueu.
(G-nav)
"Acongojado"
.
Orreaga
38 (Iza 30 larritasun; Camp 22 antsiarekin, Dv 26 khexuz, Ip 34 khexü
).
Eriotzaren larritasuna.
Xe 383.
Konzienziako eskrupulo edo larritasunak.
Goenaga S. Inazio 14 (ap. DRA
).
Bizitzako estutasun eta larritasun guztietarako pozgarri andi bat.
Itz Azald 11.
Andonik larritasun bat izaeban [...] albista au jakiebanean.
Echta Jos 229.
Estalduteko bere barruko larritasun eta atsakabia.
Kk Ab I 46.
Itun, zurbil, ikaraz, dar-dar bildurrez dago / larritasunaz iltzer baratz-deun erdian.
GMant Goi 54.
Larritasun onetan zer egin ote nezaken.
Muj PAm 38.
Kalabozotik tribunalera / ura zan larritasuna!
Tx B I 242.
Igarri zion etxekoen larritasunari.
Etxde AlosT 87.
Bakartadeko larritasuna arintzera.
Erkiag Arran 68.
Frack dalakoa jazten du, arin, baiñan larritasunik gabe.
Lab SuEm 183.
Ez zenduke eukiko aiñbeste larrittasun izen labur bat aitxatzeko.
Etxba Ibilt 482.
Zanpatuta zeukan Leturia [...] "aukeratu behar" haren larritasunak.
Txill (
in
MIH 335
).
Larritasuna gero sarritan / etorten jake burura.
FEtxeb 198.
Kezkak eta larritasunak.
AZink 58.
Hona larritasunaren sustraia: euskara, mendeko ikusten dut, gero eta mendekoago.
MEIG VII 41.
v. tbn.
CrIc 174. Astar II 69. Bil 163. AB AmaE 448. EE 1885b, 234. Urruz Urz 24. Azc PB 160. Ag G 140. ForuAB 153. Ill Testim 3. ArgiDL 52. Anab Usauri 24. Laux BBa 102. Ldi IL 29. Ir YKBiz 412. SM Zirik 59. Salav 96. Alzola Atalak 84. NEtx LBB 68. Ataño TxanKan 169.
2.
(
Dv→A,
H).
"Grandeur, grosseur de dimension, hauteur de la taille"
Dv.
"
Bihiaren larritasuna bat da, ontasuna bertze bat
"
H.
"
Ez beha [behiaren] larritasunari
"
Ib.
Arroltzearen larritasuneko tronbullo bat.
Prop 1909, 161.
"
Bekatuaren larritasuna [...], la gravité du péché"
H.
3.
"Sévérité du regard, de la parole, menace. Nork iasainen du zure begitarte haserrearen larritasuna?
"
H.
4.
"Mareo [...]. Batera batera, larrittasun bat etorri jata
"
Etxba Eib.
(V-gip ap. Etxba Eib y Elexp Berg
).
Náusea, arcada.
"
Larríttasun bat eiñ, una indisposición"
Iz
ArOñ
.
LARRITASUNEZKO.
Deitu dirazu larritasunezko egunian, eta nik etarako zaitut.
"Invoca me in die tribulationis"
.
Kortazar Serm 183.