1.
(
L ap. A
; H;
arrapari V-ple ap. A
;
SP (sin trad.),
Lar,
Añ,
Dv,
H),
harrapalari (
a- Urt).
Ladrón.
"Bustirapus [...] hill bestegunetako janhari arrapatzáillea vel arrapalária
"
Urt III 427.
"Rapaz, amigo de hurtar"
, "pillador" Lar.
"Rapador"
Añ.
"Ravisseur"
Dv.
"Rapace, qui ravit"
H.
Cf. arraperos en Iraola 59. v. harrapakari, harrapatzaile.
Ohoinak, abariziosoak, harrapariak, hordiak, gormantak, bizitze skandalosoa daramaten guziak.
Lç
Ins
B, 3v.
Zeren ezpainaiz berze gizon harrapariak, iniustoak, adulteroak bezala.
Lç Lc 18, 11 (Dv harrapari; He, Leon ohoin, TB hatzemaile, Oteiza, Brunet, Ol, Or, Ker, IBk, IBe lapur).
Publikanoa bekatore handi bateretzat, eta menturaz iniustutzat ere, emakoitzat eta arraparitzat zaukan Farisauak.
He Phil 359 (SP 356 arrogatzailletzat).
Sagarrak sukaldetik kanpora gordetzen zituan, lengo arrapariaz gañera oraingo berri onen saioak alerik gabe utzi ez zezaioten.
Anab Poli 48.
Zoin haur izana zen, ala Indiano ala Portuges harrapari horien artean?
Ardoy SFran 180.
Bene-benetan diotsuet: artegian atetik sartzen ez dena, beste nonbaitetik baizik, halakoa lapurra da eta harrapalaria.
IBe Io 10, 1.
(
Lar,
Dv,
A).
(Animal)rapaz, depredador.
"Ave de rapiña, egazti arraparia
"
Lar.
"Ptingue, ave nocturna de rapiña, gautxori arrapari bat
"
Ib.
"
Xori harrapari, oiseau de proie"
Dv.
"Voraz, feroz"
A.
"Cernícalo"
Labayru Hist I 540 (ap.
DRA).
Begirauzue bada profeta falsuetarik, zein ethorten baitirade zuetara ardi abiturekin, baina barnean otso harrapari dirade.
Lç Mt 7, 15 (Dv, Ir YKBiz 138 harrapari; He arrapatzaille, TB ebasle, Ur amorratu, Echn ladron, Hual deborazale, SalabBN errabiatu).
Nahi dituán, othoi, eure Eliza guziak enparatu eta begiratu otso harraparien ahotik.
Lç
Ins
A, 2v.
Gautxori arraparia.
Izt C 198.
Egazti arrapari ezigaitz bat dijoazkitzute arrapatzera ainbeste maitatzen dezuten usotxo biguña.
Otag EE
1881b, 63.
Otso lapur, arrano arrapari, buzoka gosetien eran.
Camp EE
1883b, 520.
Arkaitz zuloetako egazti arraparien kabia.
Ag G 2.
Usoari egazti arraparia iruditzen zaio.
Anab Usauri 138.
Obiratzeke, lur gañean uzteko, ikusten duten egazti arraparientzat yaki-gai ezti.
Zait Sof 162.
[Arrano gorria] hemen gaindi ikus ditaken hegaztin "harrapari" (rapace) handiena da.
Zerb Azk 37.
Piarre Lafitte kalonje eta euskaltzainaren eskutik [...], agertzen zaigu oraingoan Zaitegi jauna. Hegazti harraparia hormatxori apalaren eskutik.
MEIG III 75.
"Lehoin arraparia, lion ravissant" SP s.v. lehoin. "Rampante, en el blasón" Lar.
Estandarte-eramalleak, jirabiratzen du urgullutsu bandera, zeñaren erdian zelai gorrian dagoan Basurtoko urrezko leoi arraparia.
Otag EE
1882c, 582.
"Anataria aquila, arrano ahat arrapalaria
"
Urt II 77.
Alantxe bardin abiauko da / Kantuz Euskaldun Erria, / Dirudiala pozaren pozaz / Beronek txantxangorria, / Ez Gaztelako kabelai ixill / Txori arrapalaria.
AB AmaE 79.
Atrapador, que agarra, coge (en gral.).
"Prendedor"
y "agarrador, el que agarra" Lar.
Arraia sardan arkitzen zan tokira irixten ziranean, sare arrapalaria [= 'red barredera'] uretara jaurtitzen zuten.
Elizdo EEs
1925, 213.
Kontrabando-legearen aurrean ezin arrapalaritzat edo agertzalletzat joko dira.
"Aprehensores"
.
EAEg
20-12-1936, 598.
Urrengo egunean begiondoko bat erantxi zion [motikoak] bere arrapalari bati.
"A uno de sus perseguidores"
.
Etxde Itxas 155.
Antxen topatzen zituzten [arraiak] Juanbeltz-en beatz arrapariak.
Anab Poli 19.