Harremana

    Hiztegia letraka
    Ikus halaber
    Azpisarrerak (sarrerak) (501)
    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    adabaki.
    1. (V-m, G-goi-azp), adobaki (V-gip; Lar→Dv, Añ, Hb), arabaki (V-gip-al, G; araaki V-gip), aro(b)aki (AN-gip), aroki (G-azp), adabakin (V-m-gip), arabakin (V-m-gip), adaberi (V-ple), araki, erabaki (G-azp) Ref.: A (adabaki, adobaki, arabaki, adaberi); Garate Cont RIEV 1930, 154; SM EiTec2 (arabakin); Iz ArOñ (aráaki , arabakixa); Etxba Eib (arabakiña); Elexp Berg (adabakiñ); ZestErret .
     Remiendo, petacho (usos prop. y fig.). "Capellada, remiendo en la punta del zapato por encima" Lar. "Chafallo, adobaki itsusia " Ib. "Centón, [...] burusi adobakiz betea " Ib. " Prakak, arabakiñegaz belaunetan erabiltzen zittuan " Etxba Eib. "Belaunian adabakiñ bat ipiñiozu oni" Elexp Berg. v. pedazu, betatxu. . Tr. Documentado en autores meridionales desde mediados del s. XIX. Arabaki es la forma más gral., seguida en menor proporción de adabaki y adobaki. Según DRA hay araki en EgutAr. En DFrec hay 4 ejs. de adabaki.
    Euskarari ifinia, / Ez puska berekia, / Baizik arabakia, / Eta arrotz etorkia. Izt C 16. Adabakia desegokia / gona zarraren zuloan. Iparg 358. Ez dio iñork botatzen soñeko zar bati soñeko berritik artutako adobaki bat. Brunet Lc 5, 36 (Oteiza puzkarik). Jantzi me-urratuari josi ziozkaten barrengo aldetik arabaki lodi batzuek. Bv AsL 185. Au ez dezu [...] Jesukristoren legia, ez bada [...] gerozko denboretan erantsi diyoten arabakiya. AJauregi EE 1885b, 215. Zeru lurren jabeak onela erabaki zuan, zezakenak bezela, [...] eta ez dago oni arabakia zer jarririk. Ib. 253. Euskaraak ezdau zolia izateko adobakirik bear. "El euskara no necesita remedios para ser sonoro" . A Gram 20. [Praka] atze ta aurre arabakiz beteak. Ag G 29. [Etxe] zartatua, untzez jantzia, arabakiz betea. Ag EEs 1917, 169. Bi emakume sare-sallari adabakiyak jartzen ari ziran. Inzag RIEV 1923, 502. Ausi ta josi; [...] adabakitako zatia atzeratu ta zulodun zati berriya bereganatu. Ib. 502. Braka batzuei arabakiak jartzen. Alz Burr 11. Dakar-en beste egun terdi edo egin genitunan. An ontziari adabaki bat ezarri ziotenan, eta urik egin gabe iritxi zinan Plata ibaiera. Or QA 48. Arabaki batzuz jositako [...] jantzi xe ta maiztua. Etxde AlosT 42. Galtza zahar batzuei arabakia jartzen. Etxde JJ 92. Mies-erropa zuriak atonduten ta adabakiak ipinten. Erkiag Arran 127. Kristalak arrakalaz beterik, eta paper orituak adabaki antzean ezarriak. Erkiag BatB 109. Ana, arabaki batzuek konpontzen. NEtx Antz 9. [Tanborra] orma zarren moduan arabakiñez beteta daok eta. SM EiTec2 135. Praka zarrari araki zarra. EgutAr 30-9-1960 (ap. DRA ). Osasunari jarriagatik / zazpi milla arabaki, / zenbat denboran bizi bear dan / Jainkoak bakarrik daki. Olea 230. Adabaki desberdiñez osatutako galtza zarrakin. Ataño TxanKan 18. Galtzak belaunetan puskatzen genituanean, arabakia jartzea zan orduko oitura. JAzpiroz 225. Oraindik badaukagu / milla adabaki. Insausti 303. Ez dute gaizki zinemaratu. [...] Beste zenbait hutsarte nabari dira, baita oihal zaharrari ez dagozkion adabakiak ere. MIH 323. Hango urratua pasaratu eta hemen adabakia ipini, ez da Berlangak gogoan zeukan soinekoa ezagutuko. MEIG I 192. Hitzaldiari adabakiak. Eraskin-bidez mintzatzera behartua aurkitzen naiz neroni ere [...]. MEIG VII 62. (v. tbn. I 203)
    Andrajo, harapo.
    Izpi ta salaritzat arturik, arabakiak astindu ta ondo begiratu zioten eta [...] kapitanagana eraman zuten. Aran SIgn 42. An zijoan mutil gazte lerdena, baldea eskuan, arabakiz ta zarpallaz jantzia. Anab Poli 125.
    (En la expr. adabakia zeriola 'cubierto de andrajos').
    Arabakia zeriola ta erdi-eranzia ibillirik. Aran SIgn 111. Ta erdi-jantziyan arabakia zeriola, danak beragandik igesi zebiltzan. Ib. 35. Anima baten salbatzeagatik pozik ibilliko zala kalez-kale [...] oiñutsean arabakia zeriola ta lumaz janziya, mundu guziak irri ta parre egin zegion. Ib. 108.
    [Danbolina] ez aditzeagatik itxitzen nituen belarriak, baiña ala-ere ainbesteraño eritu ninduten aren txilibituko arabaki itxusiak, eta arratzaren golpe modu-gabekoak, non [...]. . Izt D 96.
    2. adobaki (V-gip ap. A). "Disimulo" A.
    ADABAKIA BOTA. "Arabakiña bota, remendar. Soñekua eukan arabaki ñ ak bota biarrian goi ta be , tenía el vestido en necesidad de echar remiendos arriba y abajo" Etxba Eib .
    ADABAKIDUN (arabakin- V-gip ap. Elexp Berg). Provisto de petacho. "Lenao arabakindun prakekin beti ibiltzen giñuztan" Elexp Berg.

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper