Azpisarrerak (sarrerak) (3)
irrist.
(V, G, AN-l [?]),
irris,
txirrist (V-ger-m),
zirrist (G, AN, L, BN),
zirrizt (B)
Ref.:
A (
irrist, txirrist, zirrist
);
ZestErret
.
"Onomat. del resbalón, acción y efecto de resbalar o resbalarse" A.
Bost egun irrist eta ekaitz gogorren artean itxasoz eginda gero. ' Navegación tan veloz como borrascosa' . Aran SIgn 34. Lur goriaren gaiñean, txirrist eta larrapast... gallurrean gagoz. Ag Ioan 268. Elur marduletan drist eta draust, or txirrist eta emen larrapast. Ag G 203. Kargak menderatutzen / gizona errez da, / pixka bat deskuidatu ezkero / lurrera irris da. MendaroTx 364. Gurpilletik bera txirrist lerratu ta ugale ebakietan biurriturik irauli zan. >Zait Sof 30. Hemendik [elurrean] zirrizt eta handik zarrazt eta orotako itzulipurdiak eta trenpantzak bazirela zerbait! Larre ArtzainE 282. En DFrec hay 2 ejs. de irrist.
"Onomat. del resbalón, acción y efecto de resbalar o resbalarse" A.
Bost egun irrist eta ekaitz gogorren artean itxasoz eginda gero. ' Navegación tan veloz como borrascosa' . Aran SIgn 34. Lur goriaren gaiñean, txirrist eta larrapast... gallurrean gagoz. Ag Ioan 268. Elur marduletan drist eta draust, or txirrist eta emen larrapast. Ag G 203. Kargak menderatutzen / gizona errez da, / pixka bat deskuidatu ezkero / lurrera irris da. MendaroTx 364. Gurpilletik bera txirrist lerratu ta ugale ebakietan biurriturik irauli zan. >Zait Sof 30. Hemendik [elurrean] zirrizt eta handik zarrazt eta orotako itzulipurdiak eta trenpantzak bazirela zerbait! Larre ArtzainE 282. En DFrec hay 2 ejs. de irrist.
IRRIST EGIN.
a) (V-gip, G-azp; Añ; -zt V-gip; txirrist e. V, G; zirrist e. R-uzt). Ref.: A (txirrist e, zirrist e.); Iz ArOñ; Gketx Loiola (pizar-auts); Etxba Eib (irrizt); Elexp Berg; ZestErret. Resbalar; deslizarse.
Biak irrist egin eta biak lurrera dijoaz. EgutTo 11-5-1918 (ap. DRA ). Irrixt eginda, aiztoak biziki zauritu neun. Or Mi 70 ( Eus 347 irrist e- ). Gazta berrin antzeko / ainbat buru polit. / Elbiak berak ere / egingo zun irrist. MendaroTx 58. Bertoldak aingirea lez zirrist egin eutsala esku arterik. Otx 36. Argiek txirrist egiten zuten uretan. Anab Poli 32. Eztok ikusten irrist eitxen dabena [limiak] . SM EiTec1 153. Aitzean irrist eginda. NEtx LBB 98. Tiratzen asi eta / baldar onek irrixt. Olea 191. Pentsamentuak zirrizt egiten die erderara. Aurre-Apraiz Agur 24-3-1973 (ap. DRA ).
v. tbn. Laux BBa 74. ABar Goi 25. Erkiag Arran 82. Osk Kurl 152. Zirrist: LMuj BideG 258.
Biak irrist egin eta biak lurrera dijoaz. EgutTo 11-5-1918 (ap. DRA ). Irrixt eginda, aiztoak biziki zauritu neun. Or Mi 70 ( Eus 347 irrist e- ). Gazta berrin antzeko / ainbat buru polit. / Elbiak berak ere / egingo zun irrist. MendaroTx 58. Bertoldak aingirea lez zirrist egin eutsala esku arterik. Otx 36. Argiek txirrist egiten zuten uretan. Anab Poli 32. Eztok ikusten irrist eitxen dabena [limiak] . SM EiTec1 153. Aitzean irrist eginda. NEtx LBB 98. Tiratzen asi eta / baldar onek irrixt. Olea 191. Pentsamentuak zirrizt egiten die erderara. Aurre-Apraiz Agur 24-3-1973 (ap. DRA ).
v. tbn. Laux BBa 74. ABar Goi 25. Erkiag Arran 82. Osk Kurl 152. Zirrist: LMuj BideG 258.
(Con egin elidido).
Txirrist eta erori / eskalletan bera. MendaroTx 45.
Txirrist eta erori / eskalletan bera. MendaroTx 45.
Escabullirse.
Irrist iges-egiñ zion esanaz. ' De él se zafó' . Aran SIgn 24.
Irrist iges-egiñ zion esanaz. ' De él se zafó' . Aran SIgn 24.
Equivocarse.
Ezin liteke irrist egiteko bildurrik gabe esan ze ta nolakua izandu zan. EEs 1912, 202.
Ezin liteke irrist egiteko bildurrik gabe esan ze ta nolakua izandu zan. EEs 1912, 202.
Deslizarse, introducirse secretamente.
Nere yauregi baitan txirrist-egiñaz. Zait Sof 176.
Nere yauregi baitan txirrist-egiñaz. Zait Sof 176.
b)
"(V, ...), apuntar (el día). Egunak txirrist egin-orduko errekea emakumaz bete beterik egoan; orregaitiño, guztiak eztira lotiak (V-ger)" A.
Egunek txirrist egin-orduko. A BGuzur 130.
v. tbn. Txirist e.: Erkiag Arran 61. Zait Plat 84.
Egunek txirrist egin-orduko. A BGuzur 130.
v. tbn. Txirist e.: Erkiag Arran 61. Zait Plat 84.
IRRIST ETA IRRIST.
Resbalando continuamente.
Aulimaleko parasola bat zabaltzen du eta pean gorderik aintzina mintzo da. Zimino batzu bezala badabiltza satanak, gain-behera, petik gora, zirrizt eta zirrizt. Ox 50.
Aulimaleko parasola bat zabaltzen du eta pean gorderik aintzina mintzo da. Zimino batzu bezala badabiltza satanak, gain-behera, petik gora, zirrizt eta zirrizt. Ox 50.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
