korri.
Tr. Documentado al Norte desde la segunda mitad del s. XIX. Al Sur lo hallamos en algún alto-navarro como Yanzi, así como, en relacionados con 'correr', en Pello Errota, Illarramendi, Anabitarte, Berriatua, Salaverria y J. Azpiroz. Hay kurri en autores septentrionales y korri en los meridionales.
1. (Chaho), kurri (L-ain ap. A ; VocBN , Dv, H).
Yendo, moviéndose de un sitio a otro; viajando. " Kurri, en course; kurri dabila Martin, Martin est en course" VocBN. . " Kurri (goatea), aller en vagabon" Dv. "Courir après, à la recherche de. Onthasunen bilha kurri dabila " H. " Kurri goan, vagabundear" A.
Yauna deusez ez ohartzen / yaunak oro despendatzen; / Yauna kurri dabill, yauna ezta mugitzen. Gy 204. Badoazi kurri fortuna-ketara. Ib. 183. Ostatu hartan egon [...] ala joan aitzina kurri [...] etxez etxe saltzerat? Arb Igand 75. Euri edo denbora hun beti kurri nabila, / nehon ez naite geldi. Balad 117. Nun tuk horak? [...] / Oihanpean kurri oreina xerkatzen. Ib. 173. Geroztik beti kurri nabila mundian / deskantsurikan ez da ene gorputzian. Ib. 120. Kurri zabilak, Tartaro, / behin ez hotz, bethi bero. Ox 40. Andre xinhaurri: / bethi bilha, bethi kurri / urerat zen erori. Ib. 101. Egunaz kurri ibili eta / gero gaua jin denean [...]. Etcham 225. Zeben etxetik atera eta / juan ziñaten mundo korri. Yanzi 128. Itsasoan arrauka, mendietan kurri / elgarrekin joaitea hain ginuen maite. Iratz 86. Xerrikume andana bat bazen leku guztian gaindi kurri. Mde Pr 90. [Ipuin horiek] ehunka aspaldi danik lur huntako eskualde guztietan gaindi kurri, erortzen diren toki bakoitzean itxura berezi bat hartuz. Lf ELit 65. Denak probatu egiten ditu / kurri dabillan jendiak: / oso aberats dira urruti ta / bertara gan ta pobriak. Mattin 123. [Battitta] kurri dabil, ixilik, eskuin eta ezker. Larz Iru 28. [Ihiztariak] beti kurri dabiltza / oihanean gaindi. (In Xa EzinB 63 ). Mattin, zu atzo arte irriaren giltza / gaur euskal mingainetan kurri zabiltza. Xa Odol 166. Hortik erabiltzen zen kurri, batean zela Indietan, bertzean Japonian. Etchebarne 114.
Gure Jainkoak bakharrik daki [...] / Baztango urak zer aro moldez abiatu ziren kurri.Ox 22.
Corriendo. "Están cansados de haber corrido [...] nekatuak dire kurri ibiliz " (L-sar). EAEL 276.
Gero zuzen jun giñan / salto eta korri. PE 110.
2. " Kurri (L-ain), vagabundo" A.
3. " Biziki kurria da oilo hori, cette poule est très volage" Lh.
KORRI HANDIKO. Veloz.
Gure untziak asko korrietan dau. Korri aundikoa da, abilla da, martxantea da. Berriat Bermeo 387.
KORRIARI EMAN. Empezar a correr.
Astin alde gogor batian nabaitu det nere burua libre dagoala [...] orduan eman diyot korriyari, zu jaso eta biyok gorde gaitezen toki seguru batian. Ill Pill 20.
KORRI EGIN (G-goi-to-bet, AN-gip) Ref.: EAEL 312 .
Correr.
Korri egiten zuan mandoak egiñalean. Anab Poli 102. Poliri ere ez zion barkatu, orrenbeste korri eginda... esku-utsik etorri zalako. Ib. 115. [Zezenak] korri egiten zuten, arrapatzen zutena aidean botata. Salav 51. Arek aiña korri egingo luteken mutillak auzoan bazeuden irudipenak sortu ziran. AZink 43.
"Están cansados de haber corrido [...] nekatu da(r)e korri asko in duelako (G-goi) [...] korri asko eginda (AN-gip)" EAEL 276.
KORRI GUZTIAN. Corriendo, a toda velocidad.
Bertara goaz korri guztian. Berriat Bermeo 390.
KURRI-KURRI. Yendo de un sitio a otro, viajando, recorriendo el mundo.
Zoaz, zatho, zaude, herritik ez mugi / edo hiriz-hiri zoaz kurri kurri / yendek erasiko dute zutaz bethi. Gy 202. Zoazila beraz horrela ahuntz bi / zoiñ bere alde kurri-kurri. Ib. 183. Mundua ikhusteko hartzen du gogoa / eta kurri-kurri gatekoa. Ib. 27.
KURRI-TOKI. "Carceres, [...] zamari lastereragintokia, zamari kurritókia" Urt IV 231.
KORRI TXIKIAN. Trotando.
Or azaltzen omen da zakurra beste bizkarrean, korri txikian. JAzpiroz 26. Zakurra lasai korri txikian, ezer sumatu gabe, inguratu zanean. Ib. 26.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper