Azpisarrerak (sarrerak) (206)
gorbezitu.
1. (G-azp-to, AN-larr; A Apend ), gorbizitu (G-azp; A) Ref.: Asp Leiz2; Iz To; Gte Erd 252; ZestErret ( gorbizittu ) .
"Asar ligeramente manzanas, castañas, etc." A. "Se dice cuando un cocido, berza, habas... ha perdido su temple por falta de hervor [...] y se cuece mal. Azea gorbezitu da " A Apend. "1) quedar sin cocer (la alubia) por haberle echado a destiempo agua fría; 2) ponerse la patata con el color verde y que no cuece" Iz To (en nota: "gorbezittu: [...] 3) perder su temple la comida cuando no se la toma a tiempo"). "Janari batzuk (aza, babarrun, gaztaina, garbantzo, etab.) gaizki egostearen edo gutxiegi irekitearen ondorioz gogortu. Patatak halako earki egosi ondoren gorbizittu intzaizkit " ZestErret. v. gormindu.
Eltzeari zaindu bear, babarrunak gorbezitu ta erre etzitezen. Zubill 41.
2. gorbiztu (V-gip ap. A), gorpiztu. Enconar(se) una herida (tbn. fig.). "Enrojecerse o enfurecerse una herida" A.
Aspaldi osatutako gaitzen zauriak gorbiztea. Zait Sof 120. Samiñgarriena zaidan gomuta gorbiztu didazu. Ib. 185. Gerora [...] aren arerio gorri bilakatu zan. Areago oraindik: etsaigo ori apetaz eta burutaldiz gorpiztu zuen Platonek. Zait Plat 29.
3. gorbiztu.
Recuperarse.
Edan zuan trago baten botillan zegoan guzia eta berotu ta gorbiztu zan. Urruz EEs 1914, 46.
"Engordar, mejorar. Gaitxok zorion baten bota zittuanetik, oso gorbiztuta agiri da " Etxba Eib.
4. gorbiztu.
Arrasar.
Ezpara-eli aundi batek [...] Aigito osoa bete ta bazterraldeak oro gorbiztu zitun. Ol Ex 8, 24 (Urt galdu, Dv, Ur usteldu, Ker ondatu, Bibl suntsitua).
5. gorbizitu.
Insistir, obstinarse.
Borondate etsigaitzak utzi duen eroiera zatitu eta aztarna gorbizitua. "Huella redoblada" . MEIG IX 124. (en colab. con NEtx) Eman nion lanari, hartan gorbizituaz. "Me obstiné" . Ib. 137.
6. gorpiztu. Conjurarse, rebelarse.
Zerua bortxatzeko gorpiztu ziran anaiak. "Coniuratos caelum rescindere fratres" . Ibiñ Virgil 75. Histro gorpiztutik ieisten den Dakusek. "Coniurato descendens Dacus ab Histro" . Ib. 92.
GORBIZTEKE. Sin enconar una herida.
Nola esango diogu, ba, "Aurra il da", aren samiña gorbizteke? Ol 2 Sam 12, 18 (Dv atsekabeztaturen ).

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper