I .
(Adj.).
(
G, AN; Aq 297),
piju (
G),
pizu (
V-m)
Ref.:
A (pijo, piju, pizu)
.
"Bravo, valiente, pixoa, pijoa, mutil, gizon, andra pijo bat da (G, AN)"
Aq 297.
"1.º (G, AN), valiente, fijo; 2.º (Gc), hábil"
A.
v. fetxo.
Tr. Documentado en textos guipuzcoanos de los ss. XIX y XX.
Judith andre prestu, pijo ta ederrak.
AA III 615.
Biotz andikoa ta pijoa dala soldadu au.
Ib. 291.
Soñu zar pijoa, / onenetakoa, / jotzen dek, txanbolin, / aire onarekin.
It Fab 204.
[Zaldiak] serbitu naiakati / gizon bat pijoa.
Izt Po 167.
Pesadunbriak manifestatzen / izandu zera pijua.
PE 58.
Pello bertsolariya / guztizko pijua.
AzpPr 100.
Jolas andi bat asmatu bear zan, txintxarri-jotze on bat gertatu bear zan, zorrotza, pijoa, izugarria.
Ag G 301.
Mutilla bapua, / aintzen diyena egiten ere / gañera oso pijua.
EusJok II 139.
Badakit zeratela / koplari bapoak. / [...] Lengo apustukoak, / Napar-errikoak, / Lekunberrikoak, / etziran pijoak.
Muj PAm 54.
Bautista Bazterretxe / mutiko pijua, / neri gurdi ardatza, / neri gurdi ardatza / ostuta dijua.
Bertsol 32.
Erri kantak aztertzen pijoa degu Barbier apeza.
JArt Y
1933, 324.
Poli mutiko "pijua".
Anab Poli 7.
Egur erretzen pijuak dira / nere andre ta alabak.
Olea (
in
Auspoa 39, 139
).
Gaztetxoa oraindik, aitari basoan laguntzeko; baiña mutiko pijua bere amairu urterekin.
NEtx LBB 93.
Baiña zuk amabiak / aurrena ebagiak / geldituz lasai ta pijo.
Insausti 262.
Bueno, recto.
Euskaldunik bat dan bakoitzagan, / an bada kristau pijo bat.
SMitx Aranz 178.
Baziran, ba, aiek ere... senar-emazte pijuak, alajainkia!
NEtx LBB 176.
II .
(Adv.).
1.
(
V-gip ap. Etxba Eib
),
pixo (
Añ,
Izt 53v).
"Reciamente, (V) tint, irrime, dint, pixo
"
Añ (s.v. recio).
"Aplicadamente, ardorosamente. Pijo diardizu lanian, alperrik euzki galdia
"
Etxba Eib.
.
Yosi nagizula errime pixo zeure amore ta bildur santuaz.
Añ
EL2
104s.
Salto ta brinko / egiñik pijo.
Izt Po 121.
Danetan irme ta pijo aurreratu zan.
Aran SIgn 14.
Gramatika latiñezkoan pijo jarri zan ezkero, egokinde edo pilosofi-jankintzari ekiteko garaia zuen.
Ib. 53.
--Ondo al dira guztiyak? --Jeikitzen gerata ondo esan bearko. Zuek, beti bezela, pijo?
Moc Damu 11.
Euzkadin badegu Englanderrikoaren antzeko Bazkun bat [...]. Eta pijo ari da bere lanean.
EAEg 2-3-1937, 1187.
Ama estualdi ortatik atera naiezko lanetan, gogor, zintzo ta pijo ari zaizkigu.
Alt EG
1950 (1), 8.
(Con reduplicación intensiva).
"
Pijo pijo jardun dogu egun guztian, hemos trabajado con aplicación todo el día"
Etxba Eib.
.
2.
pixo
(Añ). Muy. "Óptimo, [...] (V) pixo ona" Añ.
3.
Ciertamente; con seguridad.
Orain pagatu dute / larrutikan pijo.
CartAnd 407.
Aterikan geiago / ez dute irikiko, / eskarmentatu dira / orainguan pijo.
Xe 201.
--Zeiñ erritan [jaio ziñan]? --Pijo, pijo esateko ere ez nago, baiño, Urnietan jaio ote nintzan.
Urruz Zer 64.