1.
(L-ain, BN, S; SP, Lecl, ArchVocGr, HeHVoc, H, Foix; elg-Lar, Gèze, H(G)),
helkaitz (+ -kh- H y Lh),
helgaiz (BN)
Ref.:
A(helgaitz);
Lh(helgaitz, elgaitzak);
Lrq(elgaitz)
. (En sing. o pl.). Fiebre. Parece que se refiere sobre todo a la intermitente o periódica (cf. Gèze, Dv, H, A, Lh y Lrq). La citan en pl.: SP, Arch, Gèze, Dv, H, Lh y Lrq. "Calentura" Lar. "Atabardillado, elgaitz ustelez dagoana" Ib. "Fièvre internittente" Foix. Haren ama-ginharreba ohean zetzala, eta helgaitzak zadukala. "Fièvre"
.LçMt 8, 14 (Ip elgaitzeki; TB, EvL, HeH, SalabBN, Dv, Leon suk(h)ar; cf. Lç Act 28, 8: Publioren aita baitzatzan helgaitzék eta sabeldarzunak zadukatela).
Zetzan, bada, Simonen amagiñarraua ohean helgaitzekien. HeMc 1, 30 (HeH helgaitzak zituela).
Parelisiaz, zorminez, helgaitzez [...] ta mila berze minetzaz lots'izaitia. Egiat 184.
Geiagotu zitzaion elgaitza. IztC 448.
Antsia zen. / Osto baten itzalak edo herotsak / emaiten zeitzon helgaitzak. ArchFab 109.
Bera zulora eraman bear zuen elgaitz edo sugar biziak eraso ziola. ArrBearg 441 (ap. DRA).
Axalaeki egin tizana hun da helgaitzetan. AlthBot 12.
sense-2
2."
Elgaitza, enfermedad. Voz en Eibar recibida por vía de la literatura. Sinón. gaixua, gaitza. Gizonan burubidia, makaltasuna, elgaitza eta azkenian eriotzia
"EtxbaEib.
Berak gure eriak artu ta gure elgaitzak eraman zitun. OlMt 8, 17 (Ker ondezak, IBk, IBe gaitzak).