Tr. La forma más empleada es bilkura . En los textos septentrionales (no suletinos) anteriores al s. XIX, en los alto-navarros, y en algún guipuzcoano como Ubillos se documenta bilgura . En DFrec hay 128 ejs. de bilkura, 25 de ellos septentrionales.
sense-1
1.
(L, BN; Dv; -kh-BN, S; ArchVocGr, Gèze, Dv, Foix),
bilgura (B; O-SPAd 879→SP, Lar, Dv, H; -eB),
bilkurra (-kh-Gèze)
Ref.:
A;
Lrq;
IzetaBHizt2(bilgure);
GteErd 23, 247
. Reunión, junta, asamblea, concilio."Assemblée"O-SPAd 879, Gèze, Foix."Bureo, junta de los Mayordomos de la Casa Real, Jauregiko Maiordomoen bilgura
"Lar.
"Cónclave"Ib."Rassemblement"Gèze.
"
Erreboluzione denboran Pariseko bilkura handian mintzo zen (BN-ciz-arb, S)"GteErd 23.
"
Urtheko bilkhüra egin die (BN-arb, S)"Ib.247. v. biltzar, 1 bilera. Tr. Poco usado antes de finales del s. XIX; se documenta por primera vez en Haramburu. Es empleado sobre todo al Norte, aunque tbn. lo utilizan algunos meridionales en el s. XX.
Bilgura hunetan exortazione bat eginen zaie ordenakoak animatzea gatik penitenziara. Harb 436.
Konfrariako bilkhüra püblik edo berhezietara. Mercy 7.
Aizo bilgüran mintzaliak makhila khaldi bat ükenik. Egiat 137.
Elizak mehatxatzen tü bilkhüra saintietara eztütiala ütziko sartzera bizi direno. CatS 52.
Adizkiden bilkhura. ElzbPAd 14.
Arrotoinen artean / izan zen bilkura. ZbyRIEV 1908, 771.
Erdaratar horiek gure bilkhura guzietan dathozi. ArbIgand 21.
Zer nahi prediku, liburu, bilkura, bai eta komentu berriak egin zituzten [Jansenistek]. Ib. 109.
Bilkhura [= "Congrès cathol. de Saint-Antoine"] hartako gizon guziak. Ib. 127.
Munduko bilkhurretan ederki agertzeko ametsa. Prop 1894, 6.
Bertzeak han, bilkura okaztagarri haren inguruetan oihuka, fueraka, xixtuka.HUZez 182.
Egungo egunean, asko bilkuretan, bertzeak nonbeiteko gora beherez mintzo direlarik, deus ez dakiena zozo da. Ib. 83.
( s. XX)Zuen bilkhura edo Konferentzietako erranen arabera. CatJauf IV.
Bilkhura hasi da hameka orenetan. Lander RIEV 1907, 99.Bilkhura guzian kantatzen delarik. LanderEEs 1916, 60.
Ez da Baigorritik Maulerat, aiphagarri bilkurarik izan Eskual-Herrian Oxalde bertsularia gabe. Ox 201.
Sorgin bilkuren orde. Ib. 32.
Auek bilkura egin ta Zarrenekin yarduki ondoan, diru ugari eman zieten gudamutillai. IrYKBiz 524.
Erronkarikoek Frantziako mugan egiten duten bilkura, urte guziz, Baretous, biarnes herrikoekin. Zub 53.
Xarpa soinean bilkura ttipi bat egin zuen bere bethiko lagunekin [...]. Bilkura hortan, beraz, erabakitu zuten.LfMurtuts 15.
Vaticaneko eliza-gizon bilkurak. ZerbIxtS 111.
Aphez eta diakre bilkura handiak. Ib. 100.
Euskaltzaleen-Biltzarreko bilkura batean. ZerbAzk 59.
Kapillaua hautatu behar zen bilkurarat. Ib. 44.
Gure bilkura handietako kantuek ez baitute parerik. EtchebMGaric 71.
Burle egiten deutsa, an gabero egiten dituen bilkuretan, anarkista gazte batek. ErkiagBatB 181.
Jaun erretoraren bilkuretarat. LarzSenper 86.
Bilkura ixil horrek. ArdoySFran 114.
Famelirako bilkurak izan / dira pesta-garaietan. UztLEG II 203.
Estuasun larrian jarri naute bilkura berezi honetan hizlari gisa hautatu nautenek. Bilkura hau, izan ere, Arrasateko Biltzarraren ondorio eta segida dugu. MEIG VIII 106.
azpiadiera-1.1
(Uso fig.). Cf. infra 2. Han izanen da dolore guztien eta gaitz guztien iunta, bilgura eta batzarrea. Ax 589 (V 379).
azpiadiera-1.2
Corporación, sociedad, agrupación, congregación. --Zer da Eliza? --Kristi hon ororen bilküra. Bp I 37.
Eliza da Fidelen bilkhüra. CatS 32.
(ib. 5 bilkhürra)Nafarroko ume zenbaitek, elkar aditurik, eragin dute bilgura bat "Nafarroko Euskarazko Elkargoa" izendatzen dena. REusk I 5.
Kristau fededun guzien bilgura. Legaz 18.
Hasi ditugu zonbeit giristino bilkhura Xinatar horietarik gehienik zen lekhuetan. Prop 1884, 270.
Gizon gaixto famatu heiek anhitz multzo edo bilkhuretan separatuak ziren. ElsbFram 121.
Kluba dela gabazko gizonen bilkhura bat, gauza publikoez mintzatzeko. Ib. 68.
Bere Eliza establitu duenean Jesu-Kristok bilkura edo zozietate bat nahi izan du egin. Lap 358 (V 164).
Frantziako framazon bilkura guzieri galdegina zioten laguntza. HUAurp 172.
Diote goraki Elizaren buruzagi eta edozoin gizon bilkuraren nausi handi izan diren handienetarik bat zela. Ib. 133.
Eliza da Fededunen bilkhura. CatJauf 38.
Aiphatu bilkurako buruzagiak. JEBur 212.
Horra nola zen barreiatu Munster-kanpaderatik ixtudiant frantsesen bilkura. StPierre 37.
azpiadiera-1.3
Asamblea, etc. (como institución). Biltzen da oraino departamendu guzietako hiri-nausietan bezala, bertze bilkura bat: "le Conseil général de la Seine". HUZez 89s.
Deputatuen bilkuran ja pasatu zen lege hori.HUAurp 143.
azpiadiera-1.4
Mutiko, bildotx, Apez ta neskaren bilkura."Comparsa."OrEus 52.
sense-2
2.
(Foix ap. Lh.),
bilgura (G, B, S ap. A
; O-SPAd, SP, Lar, Añ, Dv). Conjunto, grupo de cosas."Assemblage"O-SPAd 879.
"
Milla eskerren bilgura itzuliko derautzut
"SP.
"Complexo"Lar.
"Recogimiento, junta de cosas"Lar, Añ.
"
Bilküra (S) [...] (Foix), amas de neige produit par le vent"Lh.
v. bilduma. Milla eskerren darotzugu itzuliren billgura, / Erakhartzen baigaitutzu illkhi garen lekhura. EZMan II 138.
Itsasoko izar segura, / Bertute guztien bilgura. Hm 177.
Hobe da orai, ordia hun deno, bilkhüra egitia, eta zelialat zunbait obra hunen aitzina igortia. Mst I 23, 5.
Eta ükhenen düzü zelian huntarzün ororen bilkhüra. Mst III 16, 2 (SP frankia eta mukurua, Ch bethetasuna, Pi ugaritasuna, Leon ongi guziak gaindika).
Ezta nahastegoaz ta ülhünez baizik bizi [auzia], bilgüra bat da min güzietzaz egina. Egiat 225.
Naimenen samintasuna ez-baiñan uren bilkura baiteritza itxaso. "Congregatio"
.OrAitork 394.
Bazen anitz eta anitz hots-bilkura latinez zilegi eta gurean debeku zenik. MEIG VII 179.
Bilkurarik astunenak hitz azkenean gertartzen ziren, noski, batez ere ondoko bokala erortzen zenean.Ib. 179.
sense-3
3.bilgura (Dv (que cita a LE), A). Compendio. "Compendio, resumen" A. v. bilduma (2). Oraindaño esan danaren bilgura laburra. Ub 66.
Jangoikoaren lege gau da lege guzien prinzipioa, zimendua, erregla, mamia, konpendio ta bilgura. (3). LE-Ir.
Au izkúntza griégos deitzendá Apostoluen Sinboloa, naibaitu errán, fedésko égien súma edo bilgúra. LE Doc 31.Memóriabat ta bilgúra / naibadúzu guziéna, / au dá Sakramentugúra / guzíak biltzentuéna. LEKop 156 (Dv traduce "réunion").
sense-4
4.bilgura. Unión, acción de unirse. Errekeritzen zaituztegu bada ene anaiak, Jesu-Kristo gure Jaunaren ethor egunaz eta gure harenganako bilguraz. He2 Thess 2, 1 (Lç biltzarreaz, TB gure harekin biltzeaz, Dv batpenaz, Ol arenganatzeaz, Bibl haren ondora gure biltzeari buruz
).
sense-5
5.bilgura (Ht VocGr, Dv A, H). "Forme" Ht VocGr 362. "Forme d'un objet" Dv. Urruntik ezagun ziren goihen eta mendi batzu hodoietan galtzen zirenak eta zoinen bilgura (forme) pollitak begien miresgarri baitziren. Dv Telem 16.
sense-6
6.bilgura. Articulación. Arren otsara ezurrak mugittu ziran, bakoitza bere bilgurara. "Ad iuncturam" (Ez 37, 7). Inza Azalp 110 (Dv zein bere giltzari).
azpisarrera-1
BILKURAKO(bilgurako Lar). "Concejil" Lar.
azpisarrera-2
BILKURA-LEKU.
Lugar de reunión. Batzuk, Tutuluren denda osteko gelan euken bilkura-lekua. ErkiagBatB 93.