1.
(L, BN, S; Volt 91, SP, HtVocGr 313, ArchVocGr, VocBN, Dv, H(L, BN, S)),
miesa (V; Mic 7v, Añ, H(V), ZamVoc),
miisa (G-azp-bet; Lar, Añ, H (G, BN)),
mise (L-sar, B, R-uzt; Dv(AN)),
misa (H(V, G)),
mixe (AN-ulz),
mihizi (BN-baig)
Ref.:
A (miesa, miisa, mise); Lrq /mĩhĩśe/; EI 210; Echaide Nav 198; Iz IzG ; Holmer ApuntV (miesa). Sábana; sudario; tela, lienzo."Bocadillo, lienzo, [...] miisa
", "sábana, [...] mihisa" Lar."Gasa", "lienzo" Añ. Tr. En guipuzcoano sólo lo hallamos en Aguirre de Asteasu (miisa y misa )). Mihise es la variante septentrional y miesa la vizcaína (tbn. empleada por Tapia Perurena). Los alto-navarros Lizarraga de Elcano e Iraizoz emplean mise (en el último junto a miise ); hay tbn. mise en un texto de Ezcabarte del s. XVIII y en otro roncalés del s. XIX (BOEr 150).
Estal zezan mihise batez. LçLc 23, 53 (He, TB, Dv mihise, Leon hil mihise, Ker miesaz; Oteiza maindira, Brunet maindire, Ol izarez, BiblE izara).
Huna non den mihisea, / huna oraino lumatxa. EZNoel 106.
Gizon gaste bat, bada, jarraiki zitzaioen mihise bat baizen soinean ez zuela. HeMc 14, 51.
Hil oheko lumatxa estalki bat ona, hil oheko bi mihise onak. (1769). SenperEus 74.
Zego bada beterik, / odoles autergia / gelditu da guzia / misean markaturik. (Ezcabarte, s. XVIII). PrehEtn 267.
Estali zuen gorphutz saindu hura mihise xahu batez. Lg II 282.
Zer gura zenduke? Miesa utsez egiña?MgPAb 117.
Mise txuri piska baten gañean. (39). LE-Ir.
Ezpadaukazu ispillua miisa edo sareren batekin ongi estalia, laster goroztuko due euliak. AA II 275 (II 275 misa
).
Oijal, miesa, galzerdi, zinta edo beste edozeinbere gauza mareadu, sitsak jan edo ustelduba. Astar II 166.
Ikhusi zuen zerua zabaldua, eta untzi bat yausten zela haren gainerat mihise bat bezala. TBAct 10, 11 (He dafaila
).
Ütz ezak oithian / mihisia plegian. Etch 276.
Gorphutza harturik, mihise xuri batean inguratu zuen Josepek. DvMt 27, 59 (SalabBN mihise; Echn maindire, Samper mandre).
Printze ttipiaren oheko mihiseak anhitz lekhutan zilhatuak ziren. ElsbFram 107.
Ai, nok leukezan urrezko orratza, / urre-miesa ta aria, / urrez asi eta amaituteko / ume onentzat iantzia. ABeinB 47.
Haren khorpitza üngüratü zian mihisia. IpHil 206.
Gure apaiz berriarentzat erosi ditut miesa zuri eder auek. AArdi 76.
Eguerditan ohea egitekoa, mihiseak lurrean aspaldi xuritzekoak. ZerbIpuinak 278.
Mihisea jaunzten du burutik eta zangoetaraino. BarbSup 115.
Ezetariko edergallu bakuak, baña miesa onez egiñak. Otx 125.
Aurrerontz kurtu zan ta ikusi zituen miiseak lurrean yarriak. IrYKBiz 519s (307 mise
).
Amabost urtetik asi ta gorakoak ziran an miesa ta eunak. ErkiagArran 137.
Norbaitek hil behar badu, mixkandisek mihise bat hedatzen dute, hila haren gainerat eror dadin. Lf(
inCasveSGrazi 13s
).
Zaldun eta emakume aundikien maitasun arlotezko miesa artean nastuta ebiltzan. OnaindSTeresa 23.
Mihise xuri hori ezartzen zuten Haitzalden zirenek, Abilaeneko pentze buruan, etxetik bixtan. LarreArtzainE 49.
v. tbn. Saug 134. Hm 210. Tt Onsa 144. Bp II 52. Elzb Po 199. Jnn SBi 385. HU Zez 165. JE Bur 190. Zub 98. Balad 176. JEtchep 24. Xa Odol 19. Miesa: TP EuskOl 1931, 69.
azpiadiera-1.1
"
Txarrantxikin bi klase, ee? Bat fina geatzen zana, txarrantxan geatzen zana, fina; eta besti pixkat bastuogu; estupi eta mísi esaten zizaiyon. Fina, misi; misa gutxi
"IzAls 82.
HIL-MIHISE(L, BN, S; Urt II 45, Foix ap. Lh). Ref.: A; Lh; Lrq. Mortaja. Zure thonban / izatu hil-mihisea. Gç 108.
Atheratu zen hobitik, bere hil-mihiseaz inguratua. JnnSBi 25s.
Aitaso bat ikusi dut / ahultzen eta xahartzen, / hil mihisea bezala / egunez egun xuritzen. Etcham 162.
Aberatsak ere hil mihise bakarra aski. EZBB I 24.
Bertatik egingo dabez illetak, il-miesakaz jantzi
dabelako, ta begiak argizaiz itxi. OnaindSTeresa 47.
v. tbn. Gy 103 (hill-m.). Ardoy SFran 167.
azpisarrera-2
MIHISE-ARROPA ZURI(Pl.). Ropa blanca. Ur aska andia, beti urez betea, soiñekoak, eunak, mantak, miesa-erropa zuriak txaboiaz edo kuztoreaz garbitu ta joteko. ErkiagArran 134.
Mies-erropa zuriak atonduten ta adabakiak ipinten ziarduan Iñesek. Ib. 127.
azpisarrera-3
MIHISE-BAZTER.
"(R-uzt), orillo del lienzo" A.
azpisarrera-4
MIHISE-KANA.
Vara de lienzo. "Ariari zegokion baño miesa-kana geiago arkitu zuen egorik" H. Bost errealeko mieza-kanea zegan emoten dozue bada?Ezale 1898, 199b.
Zegan emongo daustazu onetariko mieza-kana bat?Ib. 199b.
azpisarrera-5
MIHISE-OIHAL(mihistoihal SP). Sudario. v. HIL-MIHISE. Har zezaten orduan Iesusen gorputza eta lot zezaten hura mihistoihalez aromatezko usainekin. "Linges"
.LçIo 19, 40 (He mihise oihal; TB, Dv oihal, LE misésko maindrees, HeH oihal, Ol miesaz, Leon hil-mihisetan, Ker zapiakaz, BiblE oihal-zerrendaz).
azpisarrera-6
MIHISEZKO(Adnom.). "De lienzo o tela gruesa. Miesazko izarak" Holmer ApuntV. "Las sábanas y fundas antiguas son de lienzo (miseskoak) (Ae)" CEEN 1971, 358. Pare bi fraka miesazkoak. Mic 14v.
Ez dot ez eunezko, ez miesazko izararik biar, ez artulezko burkorik. MgPAb 66.
Miesazko alkondareagaz egiten doguna eztogu egingo gure arimeko alkondareaz, zein dan gure konzienzia?AñLoraS 46.
Artu-zúte bada Jesúsen gorpútza ta inguratu-zúte misésko maindrees aromaéki. LEIo 19, 40.