Harremana

    Hiztegia letraka
    Ikus halaber
    herdoildu.
    1. (L (+ e-), B, BN; SP, Lar, Dv, H), erdoitu (V-gip; Lar, Añ, (+ h-) H), erdoilatu (S), ardoilatu, herlotu (H (BN)), ordoitu (G-bet; Lar, H), ordaitu (V-gip), ordeitu (V-gip), ordoildu (Lar DVC 275) Ref.: A (erdoildu, erdoitu); Lh (erdoildu, erdoilatu); Lrq (erdoilatu); Jaur Kim 68; Izeta BHizt (erdoildu); Elexp Berg (erdoitu, ordaitu).
    Oxidar(se) los metales, aherrumbrar(se); ensuciar(se). " Ordaittutako iltzia sartu jako orpotik " Elexp Berg. v. HERDOILAK JAN, HERDOILAK JO, ugertu.
    Zuen urrhea eta zuen zilharra herdoildu da. Lç Iac 5, 3 (He, Dv herdoildu, TB erdoildu, Ol erdoitu; IBe, IBk herdoilak jo, Ker ugertu ). Alfer eta geldi egoiteaz ere, galtzen, desegiten eta herdoiltzen [da burdina] . Ax 38 (V 23). Burnia, erdoitua egon arren. AA I 384. Herriko praubik gosez eta haien ürhik erdollatzen. Etch 306 (en la vers. de ChantP 184 ürhik ardollatzen ). Eia ardoillatzen ari direnez [berrogei-ta-bost liberak] . Eskual 21-3-1913 (ap. DRA ). Lurraren azala erdoitua da / ala dut odola begietara? Ldi BB 128. Arma batzuk garbitu; lizunduak eta erdoituak bait-zeuden. Berron Kijote 35. Atxurra plastiko batean biltzea, erdoitu ez dedin. BBarand 7. (En DFrec hay 2 ejs. de herdoildu y uno de erdoitu. )
    Odola batzen da ertera gabe bertan [gibelean], erdoitzen da (barkatu itza), erdoitasun au gibelen gaitza, eziñ egiña besterik ezta. IArt Itzald II 50.
    (Participio en función de adj.).
    Aingura herdoilduak urre ganbiatu. Hb Esk 15. Ez zuten harmatzat [...] gerren edo lantza herdoildurik baizik. Elsb Fram 118. Kate zar ta aingura ordoituak. Ag G 215. Sabre herdoildu zahar batzuekin. Ox 59. Aspaldiko gorrotua iltze erdoitua dirudi, ezin atera. EgutAr 28-3-1956 (ap. DRA ).
    v. tbn. Iratz 88. Erdoitu: Inza in Jaukol Biozk XV. Ibiñ Virgil 88. Erdoilatu: Prop 1905, 36. Ordoitu: Sor AuOst 94s. MendaroTx 104. Lab SuEm 174.
    "Mohoso, ordeitu " Lcc.
    (Uso figurado).
    Gaztek han bere indarra eta antzea frogatzen, zorrotzten eta herdoiltzetik begiratzen baitzuten. Ax 29 (V 17; v- tbn. 540 (V 347)). Alperreri ta nagitasunak ordoitu zituan lanerako. Ag G 62. Ene luma ez bazait erdoilatzen, bertze pidaiaño bat ere eginen dugu mendiz gaindi. Zub 119. Baitzekin Beltranen besoa gudaldirik gogorrenak zauliturik eta trebeturik zutela, berea [...] erdoiturik zeukan bitartean. Etxde AlosT 102. Zuhinduak, herdoilduak eta harddotuak diren alderdi xaharrak desegin behar direla ez da dudarik. Herr 23-12-1965, 2. Hor egoteak [etxe zokoan] lizundu eta herdoitu egingo bailuke [euskara] . MEIG I 79. [Jesusen bizitzaren gertaerak] zabarkeriak herdoiturik eta lausoturik bezala badauka. MEIG II 59.
    2. erdoitu (Lar, Aq 966, H, A). "Alheñarse el trigo" Lar.
    Contraer la tinta (los castaños).
    Gaur egunean ere bakarren batzuk bizi dituk, erdoitu ta erdi igartuak geienak. Ataño TxanKan 93.
    HATZ-HERDOILDU. Contraer la sarna. Cf. hatz (3).
    Atz-ordoitutako ardiagandik bezela beragandik igesegiteko. Arr Bearg 395.

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper