1.
(
V, G-goi-azp-nav; H),
dunbu (
G-bet),
drunba (
G-to; A Apend),
tunba (
V-m),
tunpa (
BN-baig)
Ref.:
A (dunba, dunbu, tunba); Iz ArOñ, Als (dunbí), UrrAnz (dúnbiá); Satr VocP (tunpa); Elexp Berg (dunbia); ZestErret
.
Cencerro grande.
"(V, G), grosse sonnette. Syn. bulunba
"
H.
"Cencerro del ganado, tiene boca más estrecha que la base"
A.
"Cencerro grande que va a la cabeza del rebaño"
Satr VocP.
"Cencerro panzudo con boca estrecha"
Iz
ArOñ
.
Cf. CEEN 1970, 133: "Otro tipo de cencerro, que es ventrudo y de boca circular. Este yoarea en Zubieta es llamado polumpa y en Guipuzcoa [...] dumba". Cf. VocNav: "Dumba o zumba. Cencerro muy grande que antiguamente llevaban la caballería delantera en los tiros de carro. La dumba colgaba al centro de un arco de madera que se asentaba en el baste de la caballería (Larraun y Leiza)".
Dunba andiarekiko mando erreskada luze Gaztelakoak.
Izt C 68.
Jose Napoleon ere [...] etorri zan Españara, dunba andiari zirrin zarran ots izugarria eragiñaz.
Ib. 414.
Artalde ta beitaldeak, [...] beren arran, dunba ta zintzarriz klan-klan, bulun-bulun.
A Ardi 23.
Ardi-dunba (zintzarri) bat zillar da jasotzekoa; [...] / Iturenen eindako dunba tupizkoa.
Or Eus 29.
Horiek hola, Rusiak Spoutnik-ekin, eskuetan dunba hegaldakari izigarria.
SoEg Herr
26-12-1957, 1.
2.
(H),
tunpa.
Estruendo, ruido; tiro.
"1. syn. de dunbada. [...]. 3. pompe, faste, fracas"
H.
Cf. sutunpa, TXISPA-TUNPA.
Olentzaroren zorroa / danborra bezalakoa; / nerean ez du dunbarik txotxak, / soil-soillik kosketakoa.
"
En vez de retumbar el cipote"
.
Or Eus 372.
Dunba sor artan nauzu barrenean kuka.
"
En aquel estruendo sordo"
.
Or Poem 535.
Aldika ta urreratuz beste tunpa batzuek aditu zituan.
NEtx Antz 138 (ref. a disparos; 140 tunpa-ots
).
Oraintxe ordubete dunba bat, tiro bat jaurtiki det.
NEtx LBB 165.