1.
Placer, deleite.
v. atsegin.
Maite artu nindun eta ixilka atse-lokarriz lotu.
Or Aitork 54.
2.
Gusto, sabor.
Ostotan ba du eskea [babarrunak] , / naiz iguin duten alea; / Beste belarki denak utzita / ontara dator barea. / Gizonarentzat eltzaritako / badizu nunbait atsea.
"Para potage del hombre es, sin embargo, sabrosa"
.
Or Eus 278.
Beraz badugu begi-oroitze, entzun-oroitze, uki-oroitze, usma-oroitze, atse-oroitze esan ditekena.
Or QA 136.
Ikus zer soiñua, ikus zer usaina, ikus zer atsea.
""Vide quid sapiat"
.
Or Aitork 288.
Ez baitu [ianak] sabelean atserik.
Ib. 256.
ATSE-BARATZE.
Paraíso. v. ATSEDEN-BARATZE.
Goidelen Beansidhea gizagaindiko izate bat da: bestaldean bizi da, paganuen atse-baratzeko aingeru-antzean.
Mde Pr 269.
ATSE EMAN.
Complacer.
Eskierrago nindagon obe zala Zure maitasunari ederrestea nere griñari baiño. Ark atse emaiten zidan; onek berriz xoratzen nindun eta lotzen.
"Placebat"
.
Or Aitork 193.
ATSE IZAN.
a)
.
Ororentako atse edo plazer laiteke hatik pheredikagiatik entzütia apheza üskara xüxenian mintzatzen.
ArmUs 1900, 64.
b)
Deleitarse.
Ongi nagolarik berriz, Zure esnetik edoski oi dut; Zutaz naiz atse, usteltzen etzeran ianari.
Or Aitork 76.
Gizon barnekoia "Iainko-legez atse ba ledi ere", zer egitea dauka beste lege artaz.
"
Etsi condelectetur homo"
.
Ib. 181.
ATSE-TOKI.
Paraíso.
Yainko ona ba lebilken bere atsetokian, eta irrigarri uken olakoentzat.
Or Mi 35.
"Lugar de de descanso"
Bera, BeraLzM.