1.
(G ap. A
; Lar, VocCB
, H ap. Lh.),
garaitz,
garraitza.
Victoria, triunfo.
"Alteza, soberanía, superioridad"
Lar.
v. garaitze,
garaipen.
Tr. Documentado desde mediados del s. XIX en autores meridionales; al Norte lo hallamos en Prop, Lafitte y Xalbador. Emplean garaitz (junto con garaitza) Arrese Beitia y Enbeita, y garraitza Xalbador (Odol 283). En DFrec hay 2 ejs.
Kristinauak Turkuai irabazi eutseen garaitza edo bitorija miragarrija.
ur MarIl
50 (28 garaitza andi
).
Etortia uste dogu / garaitzaz beterik.
Ur ( in
Afrika 79
).
Emon dagijoguzan emen eskerrak [...] bere agintari nagusi, garaitzarik garaitza zuzendu dabenari.
"
De victoria en victoria"
.
(1860)
BBatzarN
187.
Nai eutsan gure España oni garaitz au eskuratu.
AB AmaE 441 (44 garaitza aundiak
).
Garaitza egoteko egon bear dabe burrukak.
Itz Azald 187.
Jauna dezu lagun, zurea da garaitza.
Ag G 342.
Gudalnagusi batek [...] iritxi duan garaitza.
Zink Crit 51.
Jaungoiko-zuzentasunaren garaitza erakusteko.
KIkV 33.
Garaitza ori etxok jaristen edonok.
Enb 197 (54 garaitz andiak
).
Garaitza lortzeko.
Eguzk GizAuz 88.
Gizartekeriaren aurrerapen eta garaitzea galerazoteko.
Ib. 34.
Batasunean dago indarra, / indarra dogu garaitza.
BEnb NereA 248.
Lepantoko garaitzatik landa.
Lf ( in
Casve SGrazi 10
).
Jainkoari [...] erreguka garaitza opa zezaion [guda-burrukan]
.
Berron Kijote 115.
Ezkertarren garaitza ondoren.
Etxabu Kontu 67.
v. tbn. Zab Gabon 94. Prop 1900, 9. Or LEItz 36. Arti MaldanB 225.
2.
(
Lar,
H ap.
Lh.).
"Celsitud, elevación",
"eminencia, altura, elevación"
Lar.
"Hauteur, sommet"
H (ap. Lh).
Excelencia (como fórmula de tratamiento).
Urte on askotan beza Jaunak Z. Gatz.a (Zure Garaitza) edo B. Gatz.a (Beorren Garaitza).
NEtx Nola 13.
GARAITZA-DEIADAR.
Clamor, grito de victoria.
Isildu ziran [...] garaitz-diadarrak.
AB AmaE 22.
GARAITZA-ZARATA.
Clamor, grito de victoria.
Ez da ori garaitza-zarata.
"Clamor adhortantium ad pugnam"
.
Ol Ex 32, 18 (BiblE garaileen oihuak).