Azpisarrerak (sarrerak) (1)
itzulinguruka.
1.
itzuli-inguruka,
utzulunguruka (S ap. A
) .
(Adv.). Girando, dando vueltas.
Hola arren dabiltza bethi itxasoko hurak ützül üngürüka errota bezala. Ip Dial 110 (It jiraka biraka, Ur jiran, Dv inguru inguru). Bethi eta bethi itzul-inguruka dabilana [izar-andana] . Darric RIEV 1912, 224. Bordara urbiltzen zen eta an itzulinguruka ibilli. Or Mi 54 (Poem 535 itzuli-inguruka). Eraiki zun piztiak itzulinguruka egaldi arroa. TAg Uzt 94. Muthikoen artean itzul-inguruka. (Canc. pop.). DRA .
v. tbn. Ibiñ Virgil 105. Berron Kijote 210.
(Adv.). Girando, dando vueltas.
Hola arren dabiltza bethi itxasoko hurak ützül üngürüka errota bezala. Ip Dial 110 (It jiraka biraka, Ur jiran, Dv inguru inguru). Bethi eta bethi itzul-inguruka dabilana [izar-andana] . Darric RIEV 1912, 224. Bordara urbiltzen zen eta an itzulinguruka ibilli. Or Mi 54 (Poem 535 itzuli-inguruka). Eraiki zun piztiak itzulinguruka egaldi arroa. TAg Uzt 94. Muthikoen artean itzul-inguruka. (Canc. pop.). DRA .
v. tbn. Ibiñ Virgil 105. Berron Kijote 210.
Dando vueltas (en la cabeza).
Zurrumurruak [...] zerabiltzkin buruan itzulinguruka. TAg Uzt 169. Amets bat gabero-gabero / itzul-inguruka buruan. NEtx LBB 204.
Zurrumurruak [...] zerabiltzkin buruan itzulinguruka. TAg Uzt 169. Amets bat gabero-gabero / itzul-inguruka buruan. NEtx LBB 204.
(H),
itzulinguraka.
Por medio de perífrasis; por rodeos, circunloquios.
Baldin kausitzen ez bazen [hitz] herrikoa, hainitz hitzez edo itzulinguraka bazen ere, herriko hitzkuntzan erran behar zela. ES 165. Jende hauk bethi itzulinguruka mintzo dire. Prop 1895, 104. Itzul-inguruka eta hitz-estalika mintzo zen. Mde HaurB 78. Gai ontaz zaletuta itzul-inguruka ari geran bitartean. Ibiñ Virgil 100. Ez ditu haren esanak, erraztasuna dela eta, itzulinguruka aldatzen. MEIG II 129.
v. tbn. Lab SuEm 196.
Baldin kausitzen ez bazen [hitz] herrikoa, hainitz hitzez edo itzulinguraka bazen ere, herriko hitzkuntzan erran behar zela. ES 165. Jende hauk bethi itzulinguruka mintzo dire. Prop 1895, 104. Itzul-inguruka eta hitz-estalika mintzo zen. Mde HaurB 78. Gai ontaz zaletuta itzul-inguruka ari geran bitartean. Ibiñ Virgil 100. Ez ditu haren esanak, erraztasuna dela eta, itzulinguruka aldatzen. MEIG II 129.
v. tbn. Lab SuEm 196.
Ark inguratu zunaren billa nindabillan ni, oinbesteko itzulinguruka, ots, emengo zorionaren poz-billa.Or Aitork 135.
Torciendo, girando a un lado y a otro.
Minkius ibaiak itzul-inguruka seska xamurrez apaintzen dituen ibietan. Ibiñ Virgil 94.
Minkius ibaiak itzul-inguruka seska xamurrez apaintzen dituen ibietan. Ibiñ Virgil 94.
2.
(Sust.).Vuelta, rodeo, enredo.
Ez da Altabizkarko kantua, gero Hiribarrenek ere jasoa, erdal jantziz estreina egin zuen bakarra; hor dago, beste bat aipatu behar bada, Ateka gaitzeko oihartzunak-en itzulinguruka bihurria. MEIG IV 127.
Ez da Altabizkarko kantua, gero Hiribarrenek ere jasoa, erdal jantziz estreina egin zuen bakarra; hor dago, beste bat aipatu behar bada, Ateka gaitzeko oihartzunak-en itzulinguruka bihurria. MEIG IV 127.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
