Harremana

    Hiztegia letraka
    Ikus halaber
    Azpisarrerak (sarrerak) (72)
    itoka.
    1. (V, G, L, BN-baig, ith- BN ap. A; Dv, H).
    A toda prisa, precipitadamente; ávidamente. " Ithoka jatea, manger à grands morceaux et avec précipitation" Dv (s.v. itho). " Ithoka iatea, manger gloutonnement" H. v. ITOAN, itokarrean.
    Neskatxa mundutarrek ere hain ithoka darraizkoten ezdeuskerietan. "Avec avidité" . Birjin 522. Arretaz egiñak, ez itoka, arinka ta senian bezala. Mg CC 12 (CO 17 itoka). Aziendek behar dute tokia nasai, [...] ez ditezen ithoka jaten hari, bata bertzearen bekhaiztiz. Dv Lab 217s. Zergatik zoaz orren itoka? Arr GB 126. Ithoka, bi jauziz, bi ahapaldiz eman zuela Credo guzia. Barb Sup 3. [Gerezia] altxatu zuen berehala eta ahorat eraman ithoka, beldurrez eta Jesus Jaunak ikus. "Gloutonnement" . Barb Leg 62. Makur ikasiak edo sobera ithoka erranak, makur bethi errepikatuak ziren sorgin-hitzak. Ib. 141. (Arras larritua, itoka) Ez, andre, ez andre! Ez ditut ebatsi! TP Kattalin 190. Itoka ontasunen gibeletik dabiltzateneri. Othoizlari 1958, 173.
    v. tbn. VMg 66. Gco I 406. Or Mi 83. Zait Sof 92. NEtx Antz 52.
    2. En gran abundancia.
    Gisa guzietako atseginak ithoka hartzen ditu. Dh 193. Zer ez nuen pairatzen, / nahi guziez, ithoka, / nintzenean gozatzen! CantIzp (ed. 1813) 35. [Etxeei] airea ala argia ithoka sartzen zeieztelarik. JE Bur 199 (v. tbn. 187). Taulagain hura bete beterik, bertsularien gaineraino itoka (gaizo Mattin ttipia lehertu bezala zuten haundiagoek!). Larre ArtzainE 246.
    3. (Añ, H).
    Ahogándose (sentidos prop. y fig.). "Atragantar(se) con algún bocado, [...] ezin irunsirik edo itoka egon " Añ. "De manière à s'étrangler, à s'étouffer" H.
    Ithoka oro hirriz, nigarrak eta oro jauziak. Barb Sup 20. Bere biotza taupada baten ittoka. AEmil AndreM 18. Arnaska, itoka daramak / egonik gabeko edana. NEtx LBB 249.
    v. tbn. MEIG IX 119 (en colab. con NEtx).
    ITO-ITOKA. A toda prisa.
    Beren lagunari aurrea artu nairik ito itoka, idi gaixoak lertzeko zorian zerabiltzatela. Izt C 178s. Zer deritzazute? Batzarrekoak ito-itoka erantzun zioten: Iltzea merezi du. Lard 447. Jerusalenera ito-itoka joan zan. Ib. 463. Ito-itoka, axolakabe goaz amilleta bera... EEs 1930, 42.
    ITO-ITOKAKO (Adnom.). Apresurado.
    Ito-itokako Errosario bat esanda, asko egin duela deritzeeala. Mg CC 189 (CO 285 itoka esan).
    ITO-ITOKAN. "Itto-ittokaan jan, comer de prisa (G-goi)" Iz ArOñ.
    ITOKA GABE. Sin prisa.
    Mandamentuak bein banaan igaroaz itoka gaba, baña ez burua austeraño. CatBus 48. Erreza dezagun bada orazio jainkozko au [...] itoka gabe, ta zer diogun ongi begiratu ta pensatuaz. Arr CDoc 87 (ap. Zait EG 1958, 397).

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper