eskumuin.
Tr. Usado por autores meridionales; se documenta desde mediados del s. XVIII. A partir de mediados del s. XIX se emplea generalmente con el significado de "recuerdos (a), saludos (a)", a menudo como fórmula; sólo encontramos ejs. con el significado más antiguo en Zamarripa, S. Mitxelena y N. Etxaniz. Los autores vizcaínos emplean eskumun; los guipuzcoanos y navarros eskumuin; la forma eskumin comienza a documentarse hacia 1950. Hay ejs. en sing. en Mendiburu, Ubillos y Zamarripa.
(
G ap. A
; Dv,
H),
eskumun (
V ap. A
) .
(Generalmente pl.).
Besamanos.
Beti nai genuke [...] guzien agurra ta eskumuña.
Mb IArg I 154.
[Errege jaio berriari] dagozkan agur eta eskumuñak egitera.
Ib. 159.
Jainkoari zor zaion adorazio, agur, ohore, eskumuñ ta begitartea.
Ub 30.
Errege Magoak edo jakintsuak Jesusi esku-muñ humillak ta presentak egitera.
Ib. 63.
Jainkuari biurretia zor jakozan adorazinoiak ta eskumunak.
CrIc 147.
Agur ta ondo etorri gozuak, eskumun estu estu amorezkuak.
Mg PAb 205.
Esku munakaz, Berorren serbizaile ontartu eta Kapellau guztiz gogotsu, Fr. Pedro Astarloa.
Astar II XV.
Burlaz eta barrez nabarben okerrak, belauniko yarririk, eskumunak egin.
Añ
EL2
220.
Abade barriari eskumuna egiteko ordua da ointxe urrean.
Zam RIEV
1907, 426.
Au egiten badogu / orain moruakaz, / laster ditugu esker / ta eskumunakaz.
Ur (
in
Afrika 78
).
Amabietako ordua zan izentaua Aita Santuaren ikustamen eta eskumunerako.
Ag Ioan 231.
Artu bitza sei aizpen, seiren eskumiñak.
SMitx Aranz 34.
Eskumuñez, agurtzen du berorren menpeko Basaburu-tar Xabier-ek.
NEtx Nola 34.
(G),
eskumin (V-gip, G),
eskumun (V ap. A
)
Ref.:
A;
Etxba Eib (eskumiñak);
ZestErret
.
"Encomienda, recuerdo, salutación"
A.
"
Eskumiñak lagun guztieri!
"
Etxba Eib. v. goraintzi.
.
Eskumuñak zure lengusuai, Osaba eta Da Rosariori.
CartAnd 387.
Eskumuñak maiz bigal nazkizu / orain artian bezela.
Bil 37.
Eskumuñak etxian eta maizago etorri.
Sor Bar 25.
Ez Simon, eskerrik asko, eta eskumuñak emazteari.
Apaol 91.
Andriari eskumuñak / eman nere partez.
Auspoa 95-96, 98.
Artuizuz esku-munak / etxekoan ordez.
Azc PB 101.
Emon gero Riktrudeseri prankotarraren eskumunak.
Ag AL 59.
Ariyo eta eskumuñak beterinariyuari.
Iraola 33.
Eskumuñak Inaxiori.
Ill Testim 11.
Berorrek emandako goraintziz ta eskumuñez Aita ta seme oso poztu ginduzen.
A Ardi 137.
Nere eskumuñak emango dizkiozu.
Alz Txib 88.
Emaizkiek eskumuñak nere adiskide guziei.
Or SCruz 76.
Esku-mun dagitzue / zeuen lagun Kepak.
Enb 153.
Bear ba-zan eskumuñak emango zizkion.
Anab Usauri 83.
Nere aldetik eman zaiezu / bi etxekoandrei eskumuñak.
Auspoa 97, 140.
Ire emazte Mariari eskumiñak.
NEtx Nola 23.
Eskumiñak Felixianari.
(AN-gip).
PPer FLV
1987, 193.
Ta nere partez esku-muiñ eman / zuk Aita Lekuonari.
Olea 276.
Nere aldetik meserez eskumiñak eman akizkiozu.
Ataño
TxanKan
270.
Eskumin xixtrin batzuk ere iñork ez ditu bialtzen eta.
Insausti 118 (ib. 196 eskumuin).
(Fig.).
Oiek [perlesia, hidropesia...] dira bada pattarrak lagatzen dizkigun eskumuñ edo gorantziak.
IArt Itzald
II 52.