Azpisarrerak (sarrerak) (7)
zidor.
1.
(V, G, L; Lar Sup, Dv (V), H),
xidor (O-SPAd SP Dv, H (que cita a EZ)),
zior (Izt 110r, Dv),
ziur (Dv (G)),
zigor (V-m),
ziñor (V-oroz-och-m),
xigor (Dv, H),
xior,
txidor (Lar),
txior (V-gip, G-goi-to, AN),
txigor (Lar DVC 194),
txiur (G-goi)
Ref.:
A (zidor, txior, zigor, ziñor);
A Apend (txiur)
.
Sendero. "Sentier" SP. "Atajo" Lar. "Senda, sendero" Lar Sup. v. BIDE-ZIDOR.
Edozein zidorrek dau luparia. RS 367. Iongoikoa hunat ere heda zazu eskua, xidorretik ez nabillan kanpora basatua. EZ Man I 108. Xuxen ibil nadin zure manuen xidorrean. EZ Man II 111. Nola kofesioa baita [...] parabisuko bide zabaletik basatuz geroztik, bide hartara itzultzeko xidorra. EZ Eliç 135. Itzularazi / ditu xidor onera. Ib. 223. Zuek gida nazazue / Han <har> xidor meharrean, / Esker diezuzuedan / Itzul zeru gañean. EZ Eliç 76. Eta hartan eztela ez biderik ez xidorrik Iainkoaren aurkhitzeko. SP Phil 483s (He 490 ez biderik ez bidexkarik ). Zidor guztijak arantzez dagoz, / sartuten yataz oñetan. // [...] // --Ezin Neugana eldu al-zara / samin arteko zidor aldetik? Laux BBa 10. Soñutsik ontzi-puntan, sakoneko lemazain, / itxaso-barne nua zidor ezezaunen-gain. Ib. 136. Apaindu Yaunaren bidea, / zelaitu aren zidorrak . (Mt 3, 3). Ir YKBiz 39 (Ol zidorrak; Ker bide-zidorrak ). Etxe-aurreko zidor harriztatua. Mde Pr 100. Burnigorrizko garoa / goietan ebakia, / xiorretatik dakarte / gurdian zamatua. ZArg 1957, 343. (ap. DRA) [Olabidek] zidor-urratzalle izan zitun anaiak eta senide-lagunak, euskerari buruz, iru salletan banatuak zitula. EG 1958 (5-6), 524. Zidor ta bide medarretatik. Erkiag Arran 94. Bide nagositik aldegin, eta bedar ta basarteko zidorrean beera, eldu da bertaraiño. Erkiag BatB 118. Muker ta astiro, zidorretatik, / nire arima, / bakarrik. Gand Elorri 199. Zidor-egaletan. Onaind ( in Gazt MusIx 152 ).
Sendero. "Sentier" SP. "Atajo" Lar. "Senda, sendero" Lar Sup. v. BIDE-ZIDOR.
Edozein zidorrek dau luparia. RS 367. Iongoikoa hunat ere heda zazu eskua, xidorretik ez nabillan kanpora basatua. EZ Man I 108. Xuxen ibil nadin zure manuen xidorrean. EZ Man II 111. Nola kofesioa baita [...] parabisuko bide zabaletik basatuz geroztik, bide hartara itzultzeko xidorra. EZ Eliç 135. Itzularazi / ditu xidor onera. Ib. 223. Zuek gida nazazue / Han <har> xidor meharrean, / Esker diezuzuedan / Itzul zeru gañean. EZ Eliç 76. Eta hartan eztela ez biderik ez xidorrik Iainkoaren aurkhitzeko. SP Phil 483s (He 490 ez biderik ez bidexkarik ). Zidor guztijak arantzez dagoz, / sartuten yataz oñetan. // [...] // --Ezin Neugana eldu al-zara / samin arteko zidor aldetik? Laux BBa 10. Soñutsik ontzi-puntan, sakoneko lemazain, / itxaso-barne nua zidor ezezaunen-gain. Ib. 136. Apaindu Yaunaren bidea, / zelaitu aren zidorrak . (Mt 3, 3). Ir YKBiz 39 (Ol zidorrak; Ker bide-zidorrak ). Etxe-aurreko zidor harriztatua. Mde Pr 100. Burnigorrizko garoa / goietan ebakia, / xiorretatik dakarte / gurdian zamatua. ZArg 1957, 343. (ap. DRA) [Olabidek] zidor-urratzalle izan zitun anaiak eta senide-lagunak, euskerari buruz, iru salletan banatuak zitula. EG 1958 (5-6), 524. Zidor ta bide medarretatik. Erkiag Arran 94. Bide nagositik aldegin, eta bedar ta basarteko zidorrean beera, eldu da bertaraiño. Erkiag BatB 118. Muker ta astiro, zidorretatik, / nire arima, / bakarrik. Gand Elorri 199. Zidor-egaletan. Onaind ( in Gazt MusIx 152 ).
"Estrecho de mar, itsas estua, txidorra
"
Lar.
"
Itsas-xidorra, passage étroit en mer, d'étroit pas"
H.
2.
(IC 446v),
txidor (Lar),
txigor, xidor (H) .
(Adj.). " Zidor, lodoso y angosto" IC 446v. "Estrecho" Lar. " Xidorra, étroit, s'appliquant d'ordinaire à bidea, chemin" H. Cf. BIDE-ZIDOR, ERREKA-ZIDOR.
Bide zidor ta / latzetik zear / auldu-nekauta / baidoa. GMant Goi 11. Ta bein [mugazaia] txabolan zegoala usteta, lerrak daukan tokirik txigor ta mearrenari aldez beste egin. Anab Usauri 124. Bideska txigorretan barrena noa. Txill Let 26.
xidor
(H),
xior.
"Étroit en général, resserré, restreint"
H.
Ibai aundi bat ez dalarik e / ez da iturri xiorra. AZink 175.
(Adj.). " Zidor, lodoso y angosto" IC 446v. "Estrecho" Lar. " Xidorra, étroit, s'appliquant d'ordinaire à bidea, chemin" H. Cf. BIDE-ZIDOR, ERREKA-ZIDOR.
Bide zidor ta / latzetik zear / auldu-nekauta / baidoa. GMant Goi 11. Ta bein [mugazaia] txabolan zegoala usteta, lerrak daukan tokirik txigor ta mearrenari aldez beste egin. Anab Usauri 124. Bideska txigorretan barrena noa. Txill Let 26.
Ibai aundi bat ez dalarik e / ez da iturri xiorra. AZink 175.
"Avare, étroit, opposé à zabala, large, généreux"
H.
ZIDOR-BIDE
(zigor-bide B ap. A). "Sendero. En B se dice zigor-bide" A (s.v. zigor). v. BIDE-ZIDOR.
ZIDOR-ZUMAKA.
"Zuma edo sahats klaseren bat dela uste dugu" Elexp Berg. v. zumaka.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
